Danıştay Kararı 10. Daire 2003/5134 E. 2006/7257 K. 19.12.2006 T.

10. Daire         2003/5134 E.  ,  2006/7257 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2003/5134
Karar No: 2006/7257

Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : …
İstemin Özeti : … Müzesi olarak hizmet veren … Binasındaki onarımın, … ve … Vakfına yaptırıldığına ilişkin plaketin müze binasından kaldırılması istemli yapılan başvurunun reddine ilişkin 6.6.2002 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda; … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen kararın, temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yerinde olmadığı ileri sürülen temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : 23 Nisan 1920 ile 15 Ekim 1924 tarihleri arasında I. Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak kullanılan bina; Türk Ulusu açısından büyük öneme sahip, tarihi değeri bulunan ve halen Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak hizmet veren, 2863 sayılı Yasanın 6. maddesi kapsamında bir tarihi eserdir.
İdare Mahkemesince, mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak, bu binanın restorasyon ve onarımına katkı sağlayan firmalara ait plaket veya plaketlerin konulduğu yerin; Yönergede belirtildiği şekilde uygun bir yer olup olmadığı, I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının tarihi niteliğini gölgeleyip gölgelemediği tespit edilerek bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu davanın reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemektedir.
Açıklanan nedenle, temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar ,söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:
Dava, Ankara Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak hizmet veren I. Büyük Millet Meclisi Binasındaki onarımın, … ve … Vakfına yaptırıldığına ilişkin plaketin müze binasından kaldırılması isteminin reddine ilişkin 6.6.2002 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; özel sektörün koruma ve müzecilik konusunda özendirilmesi, katkı vermeye teşvik edilmesi amacıyla eski eserlerin restorasyon ve teşhir-tanzim işlerine sponsor olarak katkı sağlamak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin sponsorluklarının kabul edilmesinde ve isimlerinin katkı sağlanan yapılara pirinç bir etiket üzerinde belirtilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığından, I. Büyük Millet Meclisi Binasının teşhir ve tanzimi işine … ve … Vakfının sponsor olmasına ve buna ait plaketin bina cephesinde yer almasına yapılan itirazın reddine dair dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı, hukuka aykırı olduğu iddiasıyla anılan kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; yukarıda belirtilen Yönerge hükümleri çerçevesinde … ve … Vakfı ile davalı idare arasında 5.9.1998 tarihinde Kurtuluş Savaşı Müzesi Onarım Restorasyon ve Teşhir Tanzim Protokolü’nün yapıldığı, bu protokole göre, anılan Müzenin onarım masraflarının sponsor firma olan … ve … Vakfı tarafından karşılanması ve bina ana girişinde uygun görülecek bir yere de “Bu binanın restorasyonu … ve … Vakfı tarafından yaptırılmıştır” ibaresini taşıyan bir levhanın yazılmasının kararlaştırıldığı, davacı tarafından, bir sigara şirketine bu binanın onarım ve restorasyon işinin verilmesinin 4207 sayılı Yasaya aykırı olduğu belirtilerek, söz konusu plaketin Kurtuluş Savaşı Müzesi binasından kaldırılması istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun reddi üzerine bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı, Kurtuluş Savaşı Müzesi onarım ve restorasyon işinin, bir sigara şirketine verilmesinin 4207 sayılı Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine Dair Kanun’a aykırı olduğunu iddia etmektedir. Ancak, davacının iddiasının aksine, söz konusu sponsorluk işi 4207 sayılı Yasa kapsamına girmemektedir.
187 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2. maddesinde; a) Milli, manevi, tarihi ve kültürel değerleri araştırmak geliştirmek, korumak, yaşatmak, değerlendirmek, yaymak, tanıtmak, benimsetmek ve bu suretle milli bütünlüğün sağlanmasına yardımcı olmak, b) Turizmi milli ekonominin verimli bir sektörü haline getirmek için yurdun turizme elverişli bütün imkanlarını değerlendirmek, geliştirmek ve pazarlamak Kültür ve Turizm Bakanlığının görevleri arasında sayılmıştır.
Kültür ve Turizm Bakanlığı da, yukarıda aktarılan Kanun Hükmünde Kararname ile verilen yetki çerçevesinde; Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne bağlı müzeler ve örenyerlerine gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak her türlü bağışın yapılma esasları ile bağışı yapanların hak ve menfaatlerini belirlemek amacıyla “Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne Bağlı Müze ve Örenyerlerine Gerçek ve Tüzel Kişiler Tarafından Yapılacak Bağışlara İlişkin Yönerge” ile düzenleme yapmıştır. Yönergenin 2. maddesinde; bu Yönergenin, bağışlarla ilgili konularda başvuru şeklini, uyulacak hususları, hak ve menfaatleri kapsayacağı belirtilmiş; 5. maddesinde, müze ve örenyerlerine yapılabilecek bağışlar sayılarak, 7. maddesinde; 5. maddede belirtilen bağışları yapan gerçek ve tüzel kişilerin isim, unvan ve amblemlerinin bağış yapılan örenyeri ve müzenin uygun bir yerine konacağı, bağış miktarının 5.000.000-TL’den fazla olduğu takdirde, isim, unvan ve amblemlerin, müzenin giriş bölümünde uygun bir yere pirinç bir etiket üzerine ayrıca belirtileceği kuralına yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen Yönerge hükümleri çerçevesinde, müzeler ve örenyerlerine gerçek ve tüzelkişilerce bağış yapılabilmesi, belli tutarda bağış yapan gerçek ve tüzel kişilere ait isim, unvan ve amblemlerinin müze veya örenyerine konulması mümkün bulunmaktadır. Ancak, isim, unvan ve amblemlerin, yönergede de belirtildiği uygun bir yere konulması, eserin tarihi özelliğini zedeleyip gölgelememesi gerektiği açıktır.
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’ nun “Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları” başlıklı 6. maddesinin (d) bendinde; Milli tarihimizdeki önemleri sebebiyle zaman kavramı ve tescil söz konusu olmaksızın Milli Mücadele ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunda büyük tarihi olaylara sahne olmuş binalar ve tesbit edilecek alanlar ile Mustafa Kemal Atatürk tarafından kullanılmış evlerin, korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarından olduğu hükme bağlanmıştır.
23 Nisan 1920 ile 15 Ekim 1924 tarihleri arasında I. Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak kullanılan bina; Türk Ulusu açısından büyük öneme sahip, tarihi değeri bulunan ve halen Kurtuluş Savaşı Müzesi olarak hizmet veren, 2863 sayılı Yasanın 6. maddesi kapsamında bir tarihi eserdir. I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binası, ilk Anayasanın kabulü, İstiklal Marşı’nın kabulü, Cumhuriyetin ilanı gibi Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşundaki bir çok tarihi olaya tanıklık etmiştir.
Davalı Bakanlık tarafından, “Kurtuluş Savaşı Müzesi” olarak işlevini sürdüren bu binayı yeniden düzenleyerek Kurtuluş Savaşı anılarının gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlamak için Komisyon oluşturulmuş; bu Komisyona, Kurtuluş Savaşı Müzesi Onarım, Teşhir, Tanzim, Tasarım ve Kurgu Projesi hazırlattırılmıştır. Bu projede belirlenen hususların gerçekleştirilmesi için gereksinim duyulan paranın karşılanması amacıyla … ve … Vakfı’ndan talepte bulunulmuş; anılan şirket ve vakıf tarafından bu talebin uygun görülmesi üzerine 5.9.1998 tarihli protokol imzalanmıştır.
Özel sektörün koruma ve müzecilik konusunda özendirilmesi, katkı vermeye teşvik edilmesi amacıyla, I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının restorasyonuna katkı sağlamak isteyen … ve … Vakfı’nın bağış ve yardımının kabul edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Ancak, davacı, bağış yapan anılan vakıf ve şirketin adının yer aldığı plaketin, I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının içerisinde oda ve salon kapıları ile binanın giriş kapısına asıldığını iddia etmektedir.
Bu itibarla, I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının restorasyonuna bağış yapan anılan vakıf ve şirkete ait plaketlerin, Yönerge’nin 7. maddesinde ifade edilen uygun bir yere konulup konulmadığı; plaketlerin, I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının tarihi değerini gölgeleyip gölgelemediği hususlarının yerinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile tespit edilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak, söz konusu plaket veya plaketlerin, I. Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının tarihi niteliğini gölgeleyip gölgelemediği de tespit edilerek bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu davanın reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın, yeniden bir karar verilmek üzere anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine 19.12.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.