10. Daire         2003/3394 E.  ,  2003/4246 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2003/3394
Karar No : 2003/4246

Temyiz Eden (Davalı) : …
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı şirketin faaliyet gösterdiği yerin 5442 sayılı Kanunun 11. maddesinin (c) fıkrası uyarınca mühürlenerek kapatılmasına ilişkin 21.12.2001 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının davalı idare tarafından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yerinde olmadığı ileri sürülen temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : 5442 sayılı Yasanın 11/c. maddesi uyarınca kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin kabul edilerek Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi :Davacı şirkete ait işyerinin mühürlenerek kapatılmasına ilişkin işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
5442 sayılı yasanın 11/C maddesinde; il sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisinin valinin ödev ve görevlerinden olduğu, bunları sağlamak için valinin gereken karar ve tedbirleri alacağı hükme bağlanmış böylelikle, maddede belirtilen hallerin gerçekleşmesi durumunda valilere geniş bir yetki tanınmış olup, bu önlemler içerisinde kapatma ve mühürlemenin de yer alacağı kuşkusuzdur.
Olayda; toplatılmasına karar verilen Yaşadığımız … dergisi idarehanesi olarak gösterilen adreste faaliyette bulunulmadığının tutanaklarla belirlenmesi üzerine, bu derginin teknik servisi olarak belirtilen davacı şirkete ait işyerinde 8.8.2001 tarihinde yapılan aramada mahkemece aranan şahısların yakalandığı, yine 10.12.2001 tarihinde …DGM’ce verilen karar uyarınca yapılan aramada güvenlik kuvvetlerine engel olunmaya çalışıldığı, burada yakalanan iki kişinin tutuklandığı işyerinin bir örgütün amacını gerçekleştirmek üzere kullanıldığı gerekçesiyle valilik onayı ile mühürlenerek faaliyetine son verildiği anlaşılmaktadır.
Huzur, güven ve kamu esenliğinin sağlanması ile görevli bulunan ve bu konuda gerekli önlemleri almakla yetkili olan valilikçe, bir örgütün amacını gerçekleştirmek amacıyla kullanılan işyerinin mühürlenerek faaliyetine son verilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteğinin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeyerek gereği görüşüldü:
Dava, davacı şirketin faaliyet gösterdiği yerin 5442 sayılı Kanunun 11. maddesinin (c) fıkrası uyarınca mühürlenerek kapatılmasına ilişkin 21.12.2001 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince, ayrı bir tüzel kişilik tarafından yayımlanan mevkutenin, gösterilen adresten başka bir yerde yayımlandığının tesbiti nedeniyle Basın Kanununda öngörülen müeyyidelerin yine dergiyi yayınlayan tüzel kişiliğe uygulanması gerekeceğinden, aralarında organik bağ olduğundan bahisle davacı şirkete ait işyerinin kapatılmasında mevzuat hükümlerine uygunluktan söz edilemeyeceği, Basın Kanunu hükümlerine aykırılık teşkil ettiği öne sürülen sözkonusu fiil nedeniyle yasada işyerinin mühürlenerek kapatılmasını öngören bir düzenlemenin mevcut olmadığı, ayrıca İl İdaresi Kanununun 11/c maddesinde mülki amire mühürleme ve kapatma hususunda açık ve kesin bir yetki verilmediği, anılan madde ile açık bir yetki tanınmadığından, herhangi bir işyerinin bu madde hükmüne dayanılarak sürekli olarak faaliyetten men sonucunu doğuracak şekilde kapatılmasının maddede öngörülen amaca aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare, mühürlenen adresin sıradan bir işyerinin ihtiyaçlarına cevap vermekten uzak, örgütsel amaçlara uygun bir yapılanmaya kavuşturulduğu, bazı kişilerin dairenin balkon ve camlarında örgüt lehine slogan atmaları nedeniyle kamu huzurunun ihlal edildiği, işlemin sebebinin beyan edilen adres yerine mühürlenen adreste faaliyet gösterilmesi olmadığı, asıl sebebin, suç unsuru olduğu tesbit edilen adreste hukuki anlamda beyan edilmemesine karşılık fiili olarak devam eden her türlü faaliyetin ortaya konulmasına yönelik olduğu, mühürleme işleminin Basın Kanununa dayandırılmadığı ve anılan Kanunun hükümlerine dayanılarak herhangi bir işlem tesis edilmediği iddialarıyla kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
5442 sayılı İl İdaresi Kanunu’nun 11 inci maddesinin “c” fıkrasında, “İl sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir. Bunları sağlamak için vali gereken karar ve tedbirleri alır. Bu hususta alınan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkında 66 ncı madde hükmü uygulanır” hükmü yer almaktadır.
Anılan madde hükmü ile, valilere il sınırları içerisinde huzur ve güvenliğin, emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması görevi verilmiş, huzurlu, güvenli….vb. ortamın sağlanması için önleyici kolluk yetkisini kullanması, anılan ortamın oluşturulması için gereken kararları ve tedbirleri alması konusunda kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlı olmak üzere takdir yetkisi tanınmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; … İlçesi … Mahallesi, … Caddesi, K:…, … numaralı adreste, “…” adlı dergiyi çıkarmak üzere Valiliğe müracaat edildiği ve gerekli iznin verildiği; ancak daha sonra yapılan araştırmalar sonucunda; belirtilen adreste bir faaliyette bulunulmadığının, esas faaliyetin derginin teknik servisi olarak gösterilen “… Caddesi, … Sokak, … nolu” adresten yürütüldüğünün, yasadışı … terör örgütü sempatizanlarının F tipi cezaevlerini protesto etmek için yapılan ölüm orucu adı altındaki açlık grevlerinin kararlarının bu adresten verilerek yönlendirildiğinin, yine aynı amaca yönelik …’daki açlık grevlerinin yine bu adreste tertiplendiğinin, bu adresin buluşma yeri olarak kullanıldığının, yönlendirmelerin de buradan yapıldığının, belirtilen adrese 10.12.2001 tarihinde … nolu DGM’nin 3.10.2001 tarihli arama kararına istinaden gidildiğinde, içeride bulunan şahısların kapıyı açmayarak aramanın yapılmasını engellemeye çalıştıklarının, yine … Nolu DGM’nin kararıyla sabah erken saatte yapılan aramada, daire içerisinde gece orada kaldığı tesbit edilen 12 kişinin bulunduğunun, 10.12.2001 tarihinde yapılan aramada ise, daire içerisinde 6 kişinin bulunduğunun, şirket içerisinde bulunan odaların çok sayıda kişinin barınabilmesine imkan verecek şekilde düzenlendiğinin ve bu adreste yasa dışı … örgütünün amaçları paralelinde faaliyet yürütüldüğünün anlaşıldığı, bu tesbite istinaden anılan adresteki yerin 5442 sayılı Yasanın 11. maddesi uyarınca dış kapısının mühürlendiği, bu yerde örgütsel amaçlarla faaliyette bulunulmamasının sağlandığı, mühürleme işleminden sonra anılan derginin yayınlanmasına başka bir adreste devam edildiği, ayrıca … Asliye Ceza Mahkemesinin 27.12.2001 tarihli kararı ile derginin yayınının durdurulduğu anlaşılmaktadır.
Valiliğe herhangi bir bildirimi bulunmayan ve terör amaçlı örgüt mensupları tarafından kullanılan, yasadışı … örgüt sempatizanlarının F-Tipi Cezaevlerini protesto eylemleri ile …’da yapılan açlık grevlerinin tertiplenerek buradan yönlendirildiğinin, Mahkemelerce aranan birçok yasadışı …örgüt mensuplarının “…” dergisinin teknik servisi olarak faaliyet gösterdiğini iddia ettikleri adresi buluşma yeri olarak kullanarak, örgüt mensuplarının buralarda bir araya geldiklerinin, bu kişilerin burasını yatakhane gibi kullandıklarının ve yasadışı …örgütü güdümünde örgüt amaçları paralelinde faaliyet yürüttüklerinin tesbiti karşısında; gerek … Yayıncılık Ltd. Şti.’nin, gerekse derginin faaliyetlerine son verilmesi veya derginin çıkarılmasını engelleme amacına yönelik olmayan, tamamen kanun dışı faaliyetlerin yapıldığı, suç unsurlarının bulunduğu belirlenen adresteki yerin suç ve unsurlarından, örgütsel amaçlardan arındırılarak suç işlenmesinin önlenmesi ve kamu düzeninin, huzur ve güvenliğinin sağlanmasının yönelik olarak, bu konuda gerekli önlemleri almakla görevli Vali tarafından 5442 sayılı Yasanın 11/c. maddesine dayanılarak tesis edilen işlemde hukuka, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık görülmemiştir.
Kaldıki, dava konusu işlemin Basın Kanunu ile bir ilgisi bulunmadığı gibi, Basın Kanununa dayandırılmadığı, anılan Kanun hükümlerince bir işlem tesis edilmediği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesine uygun ulunan temyiz isteminin kabulüne, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan mahkemeye gönderilmesine 4.11.2003 tarihinde oybirliği ile karar verildi.