10. Daire 2002/3673 E. , 2003/4850 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2002/3673
Karar No : 2003/4850
Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : …
Taraf (Davalı) : Radyo ve Televizyon Üst Kurulu ANKARA
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı şirkete ait … yayın kuruluşunun 15.10.2001 tarihinden başlayarak 1 gün süreyle geçici olarak yayınının durdurulmasına ilişkin 7.9.2001 tarihli davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, … No’lu İdare Mahkemesince; davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yerinde olmadığı ileri sürülen temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Dava dosyasının incelenmesinden konu hakkında araştırma ve inceleme yapmış uzman kişilerin katıldığı canlı tartışma programında katılılımcılardan birisinin kendi görüşlerini ifade etmesi nedeniyle dava konusu işlemin tesis edildiği, oysa programın niteliği, katılımcıların ve programı hazırlayan ve sunan kişinin yaptığı açıklamalar ile programın bir tartışma programı olduğu dikkate alındığında 3984 sayılı Yasanın 4/b maddesinde yer verilen yayın ilkesinin ihlalinden söz edilemeyeceğinden tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu nedenle, davanın reddine ilişkin idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi :3984 sayılı Yasa’nın yayın ilkelerini düzenleyen 4. maddesinin (b) bendinde; toplumun milli ve manevi değerlerine aykırı yayın yapılamıyacağı hükme bağlanmıştır.
… Televizyonunda 3.2.2001 tarihinde saat 22.30’da canlı olarak yayınlanan, 1915 Ermeni Olaylarının bilim adamlarınca tartışıldığı programın bir bütün olarak değerlendirilmesinde; temyizen incelenen kararda belirtilenin aksine, 3984 sayılı Yasa’nın 4/b. maddesinde hükme bağlanan toplumun milli ve manevi değerlerine uygun yayın yapılması yolundaki ilkenin ihlal edilmediği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, söz konusu bendin ihlal edildiğinden bahisle tesis olunan işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Belirtilen nedenle, davacının temyiz isteminin kabulüyle, temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:
Dava , davacı şirkete ait “…” yayın kuruluşunda 3.2.2001 tarihinde yayınlanan “…” adlı programda, 3984 sayılı Yasanın 4/b maddesinde yer alan yayın ilkesinin ihlal edildiği nedeniyle 15.10.2001 tarihinden başlayarak 1 gün süreyle geçici olarak yayının durdurulmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesince, yayın kaseti ve deşifre metnin incelenmesinden, … yayın kuruluşunun söz konusu yayınla 3984 sayılı Yasanın 4. maddesi “b” bendini ihlal ettiği açık olduğundan tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı, hukuka uyarlık bulunmadığını ileri sürerek anılan idare mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun’un yayın ilkelerini düzenleyen 4. maddesinin “b” bendinde, toplumun milli ve manevi değerlerine aykırı yayın yapılamayacağı belirtilmiş, 33. maddesinde ise Üst Kurulun, öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeyen izin şartlarını ihlal eden , yayın ilke ve esaslarına aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını uyaracağı, bu uyarıda ihlalin niteliği, ağırlığı ve tekrarlanması halinde ihlalin ağırlığına göre izin uygulamasının bir yıla kadar geçici olarak durdurulacağı veya yayın izninin iptal edileceği hükme bağlanmıştır
3984 sayılı Yasanın 4. maddesinde yer verilen yayın ilkesinin ihlali halinde 33. madde de düzenlenen cezai yaptırımın uygulanması gerekli olmakla birlikte söz konusu cezanın verilebilmesi için yayın ilkesinin ihlal edildiğinin açıkca ortaya konulması gerekmektedir.
Dava konusu işlemin tesis edilmesine esas oluşturan yayının bir canlı yayın olduğu dikkate alındığında, yayının türü ve niteliği gözönünde bulundurularak yayının bütününün değerlendirilmesi ve ilke ve esasların ihlal edilip edilmediğinin ortaya konması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı yayın kuruluşuna ait televizyon kanalında 3.2.2001 tarihinde saat 22.30’da canlı olarak yayınlanan “…” adlı programda Milletvekili …, … Üniversitesi İletişim Fakültesi … Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. …, Sosyolog Ermeni tarihçisi …,( Amerika’dan telefonla) Sosyolog Ermeni tarihçisi Dr. … ve …’in (Başbakanlık eski …) katıldıkları programda 1915 Ermeni olaylarının, hazırlayıp sunan …’nun yönetiminde konuyu araştıran uzman kişilerce mevcut bilgi ve belgeler çerçevesinde tartışıldığı, Dr. …’ın konuşmalarının kendi kişisel görüşleri olup, programın sunucusu ve diğer konuşmacılar tarafından desteklenmediği, paylaşılmadığı ve benzer ifadelere yer verilmediği görülmektedir.
Bu durumda canlı yayına katılan konuşmacıların nitelikleri, üzerinde tartışılan konu hakkında yaptıkları araştırmaları, programı hazırlayan ve sunan kişinin yorumu ile bir tartışma programı olduğu dikkate alındığında ve programın bütünü değerlendirildiğinde yukarıda yer verilen yayın ilkesinin ihlal edildiğinden sözetme olanağı bulunmamaktadır. Dolayısıyla geçici olarak yayın durdurma cezası verilmesi yolunda tesis edilen dava konusu işlemde hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle, davacı temyiz isteminin kabulü ile … No’lu İdare Mahkemesinin davanın reddine ilişkin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye iadesine 8.12.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.