10. Daire 2001/4889 E. , 2004/7804 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2001/4889
Karar No : 2004/7804
Davacı : …
Davalı : Adalet Bakanlığı – ANKARA
İstemin Özeti : Hükümlü ve Tutukluların Beslenmeleri Giyinmeleri ve Kuruma Alınacak Eşyaları Hakkında 31.1.2001 tarih ve 005808 sayılı Genelgenin iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Davalı idarece, davanın yasal dayanaktan yoksun olduğu öne sürülerek reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Müebbet hapis cezasına mahkum olan ve kendisine vasi atanan davacının, vasisinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 462/8 maddesi hükümleri uyarınca vesayet altında alınan kişi adına dava açabilmesi için vesayet makamından alınmış izin belgesini ibraz etmemesi nedeniyle dava açma ehliyeti bulunmadığından davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Dava Adalet Bakanlığı tarafından çıkartılan 31.2.2001 tarih ve 005808 sayılı Genelgenin iptali talebiyle açılmıştır.
Dava konusu 31.1.2001 tarih ve 005808 sayılı Genelge, 2992 sayılı Adalet Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkındaki Kanunun 2 inci maddesi j bendi amir hükmü ile 2548 sayılı Cezaevleriyle Mahkeme Binalarının İnşaatı Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkumlara Ödettirilecek Bedelleri Hakkındaki Kanunun 2 inci ve 4 üncü maddeleri hükümlerine ve 4301 sayılı Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevleri Kanunu’nun 7 inci maddesi b bendi amir hükmüne ve 1721 sayılı Hapishane ve Tevkif Evlerinin İdaresi Hakkında Kanun’un 2 inci maddesi hükmüne ve bu kanuna müstenid Ceza İnfaz Kurumları ile Tevkif Evlerinin Yönetimine ve Cezaların İnfazına Dair Tüzüğün 39 uncu, 41 inci 136 ıncı ve 138 inci maddeleri amir hükümlerine 12.7.1998 tarihinde yürürlüğe giren Hükümlü ve Tutuklular ile Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli İaşe Yönetmeliği Hükümlerine ve Ceza ve Tevkif Evleri İç Yönetmeliğinin 14 üncü maddesi, 26 ıncı maddesi ve 28 inci maddesi 2 inci fıkrası amir hükümlerine uygun bulunduğundan hukuki mesnedi bulunmayan davanın reddi gerekeceği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü:
Dava, Hükümlü ve Tutukluların Beslenmeleri Giyinmeleri ve Kuruma Alınacak Eşyaları Hakkında 31.1.2001 tarih ve 005808 sayılı Genelgenin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31.maddesinde, Bu Kanunda hüküm bulunmayan hususlarda hakimin davaya bakmakta memnuniyeti ve reddi, ehliyet, üçüncü şahısların davaya katılması, davanın ihbarı, tarafların vekilleri, feragat ve kabul, teminat, mukabil dava, bilirkişi, keşif, delillerin tespiti, yargılama giderleri, adli yardım hallerinde ve duruşma sırasında tarafların mahkemenin sükununu ve inzibatını bozacak hareketlerine karşı yapılacak işlemlerde Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı hükmüne yer verilmiş olup 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 38.maddesinde, dava ehliyetinin Medeni kanun ile tayin olduğu kurala bağlanmıştır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 407.maddesinde, Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkum olan her erginin kısıtlanacağı, cezayı yerine getirmekle görevli makamın, böyle bir hükümlünün cezasını çekmeye başladığını kendisine vasi atanmak üzere hemen yetkili vesayet makamını bildirmekle yükümlü olduğu, 413.maddesinde, vesayet makamının, bu görevi yapabilecek yetenekte olan bir ergini vasi olarak atayacağı, 14.maddesinde ise kısıtlıların fiili ehliyeti bulunmadığı ve 16.maddesinde, kısıtlıların, yasal temsilcilerinin rızası olmadıkça, kendi işlemleriyle borç altına giremeyecekleri hüküm altına alınmış olup anılan Kanunun 462/8.maddesinde, vasinin dava açabilmesi için vesayet makamının izni gerektiği hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, … Devlet Güvenlik Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile müebbet hapis cezasına mahkum edilen davacının cezaevinde iken Adalet Bakanlığının, Hükümlü ve Tutukluların Beslenmeleri ve Kuruma Alınacak Eşyaları Hakkında 31.1.2001 tarih ve 005808 sayılı Genelgesinin iptali istemiyle bu davayı açması üzerine Dairemizin 9.12.2003 ve 15.3.2004 tarih ve E:2001/4889 sayılı ara kararları ile davacının mahkum olması nedeniyle vasi atanıp atanmadığı vasi atanmış ise vasinin dava açabilmesi için vesayet makamından alınmış izin belgesinin istenildiği, vasinin açılan bu davayı takip edip etmeyeceğinin sorulduğu, ara kararına gelen cevaplardan, … Sulh Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…sayılı kararı ile …’nin davacıya vasi olarak atandığı, vasi olarak atanan bu şahsın davacının açtığı bu davayı vasi olarak devam ettirebilmesi için 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 462/8.maddesi uyarınca vesayet makamı olan Sulh Hukuk Mahkemesinden alınmış izin belgesini sunmadığı gibi bizzat kendisi tarafından verilen 27.4.2004 tarihli dilekçe ile vasiliği kabul etmediğini Dairemize bildirdiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, vesayet altına alınan davacının açtığı bu davanın sürdürebilmesi için 4721 sayılı Kanunun 462/8.maddesi uyarınca vasi tarafından vesayet makamından alınan izin belgesinin ibraz edilmemesi ve vasinin bu görevi kabul etmediğini beyan etmesi karşısında davacının bu davaya açmakta 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun yukarıda anılan hükümleri uyarınca ehliyeti bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın ehliyet yönünden reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına 17.12.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.