10. Daire         2001/4072 E.  ,  2004/3733 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2001/4072
Karar No : 2004/3733

Temyiz Eden (Davalı) : Maliye Bakanlığı/ANKARA
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : …
İstemin Özeti : …, … İlçesi, … Köyünde bulunan ve tamamı hazine adına kayıtlı …pafta, … parsel sayılı taşınmazın 20.000 m² lik kısmının davacı tarafından stabilize ocağı olarak kullanmak suretiyle işgal edildiğinden bahisle tahakkuk ettirilen 700.000.000 lira tutarındaki ecrimisil alacağının tahsili amacıyla tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda … İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Hazineye ait taşınmazın 178 sayılı KHK’nin 13/b maddesi uyarınca davalı idareden kiralanmak suretiyle kullanılmadığı anlaşıldığından, tahakkuk ettirilen ecrimisil alacağının tahsili yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, dava konusu işlemi iptal eden temyize konu mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Taşocakları Nizamnamesine göre il özel idarelerince verilen taşocağı açma ve işletme ruhsatının sadece bu faaliyetin yapılmasına izin vermeye yönelik olması ve anılan Nizamname kapsamındaki faaliyetlerin yapılacağı taşınmazın ilgiliye kiralandığı anlamına gelmemesi bakımından, söz konusu ruhsatı alan kişilerin taşınmaz maliki ile ayrıca bir kira sözleşmesi yapmaları veya herhangi bir şekilde muvafakatını almaları gerekir.
Zira, Taşocakları Nizamnamesine göre gerek özel mülkiyete tabi alanlarda gerekse köy ve belediyelere ait veya Devletin özel mülkiyetindeki veya hüküm ve tasarrufu altındaki alanlarda faaliyet göstermek üzere ilgililere taşocağı açma veya işletme ruhsatı verilmesi mümkündür.
Nitekim, Taşocakları Nizamnamesinin 9. maddesinde bir kimsenin, tasarrufu altında bulunan yahut sahibinin rızasını aldığı bir arazide ocak açma ve işletme için başvurduğu sırada vereceği dilekçede eğer arazi başkasının tasarrufunda ise onun rızasının alınmış olduğunu yazıp göstermeye mecbur olduğu, 29. maddesinde ise bir kimse sahibinin rızasını aldığı bir arazide ruhsatname almaksızın ocak açar ve işletirse alınan harcın 4 katının kendisinden para cezası olarak alındıktan başka çıkarılan mal varsa ona da el konacağı belirtilmiş, 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 13. maddesinin (b) bendinde de Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki taş, kum, çakıl ve toprak ocaklarının kiraya verilmesi işlemlerini yapmanın Maliye Bakanlığının görev ve yetkileri arasında olduğu kuralına yer verilmiştir.
Bu itibarla, Taşocakları Nizamnamesine göre ocak açma ve işletme ruhsatı almış olmak ocak açılan taşınmazın ruhsat sahibi tarafından bedelsiz kullanılmasını sağlamayacağından, ruhsat verilen alanın Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında olan bir yer olması halinde usulüne göre kira sözleşmesi yapılmadan ocak açılması veya faaliyete geçilmesi durumunda ruhsat sahibinin taşınmaz üzerinde fuzuli şagil sayılacağı ve 2886 sayılı Yasanın 75. maddesine göre ecrimisil tahakkuk ettirileceği açıktır.
Bu nedenlerle Taşocakları Nizamnamesi hükümlerine tabi yer için 2886 sayılı Yasa hükümleri uyarınca ecrimisil istenemeyeceğine ilişkin Mahkeme kararında isabet görülmediğinden, temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü :
Dava, … İli, … İlçesi, … Köyünde bulunan ve tamamı hazine adına kayıtlı … pafta, … parsel sayılı taşınmazın 20.000 m² lik kısmının davacı tarafından stabilize ocağı olarak kullanılmak suretiyle işgal edildiğinden bahisle tahakkuk ettirilen 700.000.000 lira tutarındaki ecrimisil alacağının tahsili amacıyla tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince, davacı belediye tarafından stabilize ocağı olarak kullanılmak suretiyle işgal edildiği ileri sürülen hazineye ait taşınmazla ilgili olarak 6.3.1997-5.3.2002 tarihlerini kapsayan 5 yıllık bir süre için İstanbul İl Özel İdare Müdürlüğünden Taşocağı Açma ve İşletme ruhsatı alındığı, bu ruhsata istinaden kullanılan taşınmazdan dolayı davacının fuzuli şagil olarak nitelendirilemeyeceği gerekçesiyle ecrimisil alacağının tahsili amacıyla tesis edilen işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idarece, anılan idare mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğundan bahisle temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Taşocakları Nizamnamesinin 5. ve 6 ncı maddesine göre, hazineye ait boş arazilerde veya sahibi veya zilyedi olunan taşınmaz mallarda ocak açıp işletmenin valiliğin iznine bağlı olduğu kuralı yeralmıştır. 9 uncu maddesinde ise, sahibi olduğu veya kiraladığı taşınmaz malda ocak açmak ve işletmek amacı ile yapılan izin başvurularında, taşınmaz malın başkasına ait olması durumunda sahibinin rızasının alındığını gösterir noterden onaylı belgenin de başvuruya ekleneceği belirtilmiştir.
Bu madde hükümlerinin nizamnamenin tamamı ile birlikte değerlendirildiğinde, taşocağı açma ve işletme ruhsatının sadece nizamname kapsamındaki faaliyetlerin yapılmasına yönelik olduğu, taşınmazın maliki olmayan ilgililerin bir kira sözleşmesine dayanmadan ocak açıp işletme faaliyetinde bulunamayacakları sonucuna varılmaktadır.
Kaldı ki, davacı belediyeye verilen Taşocağı açma ve işletme ruhsatında, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine uyulacağı da ayrıca belirtilmiştir.
Anılan KHK’nin 13/b maddesinde, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile devletin özel mülkiyetindeki yerlerde bulunan taş, kum, çakıl ve toprak ocaklarının kiraya verilmesi işlemlerinin Milli Emlak Genel Müdürlüğünce yapılacağı kurala bağlanmıştır.
Bu itibarla, Taşocakları Nizamnamesine göre ocak açma ve işletme ruhsatı almış olan davacının, herhangi bir kira sözleşmesine dayanmadan Devletin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazı stabilize ocağı olarak kullanmak suretiyle işgal ettiğinden 2886 sayılı Yasanın 75 nci maddesi uyarınca tahakkuk ettirilen ecrimisilin tahsili amacıyla tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
İdare Mahkemesince, taşınmazın İl Özel İdaresinden ruhsat alınmak suretiyle kullanıldığından bahisle hesaplanan ecrimisil alacağının tahsili amacıyla tesis edilen işlemin iptali yolunda verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davalı idare temyiz isteminin kabulüne, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, yeniden karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye iadesine 12.4.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.