Danıştay Kararı 10. Daire 2000/5592 E. 2002/4506 K. 25.11.2002 T.

10. Daire         2000/5592 E.  ,  2002/4506 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2000/5592
Karar No : 2002/4506

Davacı : …
Vekilleri : 1-…
2-…
Davalı : Rekabet Kurumu Başkanlığı
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı şirketin hakim durumu kötüye kullandığı ve diğer başka şirketlerle uyumlu eylem içinde bulunduğu iddialarına yönelik ön araştırma çerçevesinde davalı idare elemanlarının yerinde inceleme yapmalarının engellendiğinden bahisle 16.11.1999 tarihli Rekabet Kurulu Kararı ile anılan kararın tebliğ tarihi olan 19.11.1999 tarihinden başlamak üzere günlüğü 160.000.000 TL olarak verilen süreli para cezasının, incelemeye davet nedeniyle durdurularak 37.140.000.000 TL süreli para cezası verilmesine ilişkin Rekabet Kurulunun 29.8.2000 tarih ve … sayılı kararının; süreli para cezası verilmesine neden olayla ilgili inceleme yapma konusunda kurum uzmanları yetkili olduğu halde raportörlerin incelemeye geldiğini, şirket Genel Müdürünün Bilgisayarında inceleme yapılmak istenilmesine rağmen genel müdürün yurt dışı seyahatinde bulunması nedeniyle bilgisayar şifresinin bilinemediği bu sebeple bilgisayarın fiili imkansızlıktan dolayı açılamadığı, cezanın incelemeye davet yazısından sonraki tarihten itibaren hesaplanması gerektiği iddialarıyla iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Aynı konuda aynı kişilerce açılan dava bulunduğunu bu nedenle bu davadaki işlemin daha önceki davadaki işlemin uzantısı niteliğinde bulunduğu, dolayısıyla bu davanın görülemeyeceği, davacının iddia ettiği gibi rapörtörle uzmanın farklı kişiler olmadığı 4054 sayılı Yasanın 40. maddesi gereğince uzmanların inceleme yapmak üzere raportör olarak görevlendirilebileceği, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi :…
Düşüncesi : 4054 sayılı Yasaya aykırı davranılıp davranılmadığının tespiti için önaraştırma konusunda yapılmak istenilen incelemenin davacı şirket elemanlarınca engellendiğinin dosyanın incelenmesinden anlaşılması karşısında davacıya süreli para cezası verilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Dava; davacı şirkete daha önce verilen süreli para cezasının sona erdirilerek 37.140.000.000 TL para cezası verilmesine ilişkin 29.8.2000 tarih ve … sayılı Rekabet Kurulu kararının davacıya ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
Rekabet Kurulu’nun 16.11.1999 tarih ve 569-358 sayılı kararıyla, … Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş. (…)’nin hakim durumu kötüye kullandığı ve … Mobil Telekomünikasyon Hizmetleri A.Ş. (…) ile … Mobil İletişim Hizmetleri A.Ş.’nin uyumlu eylem içinde bulundukları ve hakim durumlarını kötüye kullandıkları iddialarına ilişkin olarak başlatılan ön araştırmanın engellenmesi nedeniyle, şirketçe engellemeyi sona erdirecek bir inceleme yapılmasını temin edici davet vuku bulmadığı sürece hergün için 160.000.000 TL süreli para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
4054 sayılı Yasa’nın ihlal edilip edilmediği ön araştırmanın konusunu oluşturduğuna göre, Kurum raportörlerinin böyle bir incelemenin yapılması konusundaki yetkilerini kullanmalarına izin verilmemesi, bir başka deyişle, 4054 sayılı Yasa’nın Kurum’a yüklediği yükümlülüğün engellenmesi nedeniyle, şirketçe engellemeyi sona erdirecek bir davetin yapılmasına kadar süreli para cezası verilmesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
4054 sayılı Yasa’nın 18.maddesinin 2.fıkrası “süreli para cezası verilmesine ilişkin karara karşı yargı yoluna başvurulması halinde, süreli para cezası konusunda yürütmeyi durdurma kararı verildiği takdirde yargıya başvurma tarihinden itibaren süreli para cezası uygulanmaz” hükmünü taşımaktadır.
Davacı şirkete süreli para cezası verilmesine ilişkin karara karşı açılan davada, Danıştay 10.Dairesinin 20.4.2000 tarih ve E:2000/260 sayılı kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.
Bu haliyle, süreli para cezasının davacı şirkete tebliğ tarihi olan 19.11.1999 tarihinden, davacı şirketçe yerinde incelemeye davet tarihi olan 4.5.2000 tarihleri arasında para cezası tahakkuk ettirilmesine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık görülmemiştir.
Belirtilen nedenle, yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü;
Davacı şirketin hakim durumu kötüye kullandığı ve diğer başka şirketlerle uyumlu eylem içinde bulunduğu iddialarına yönelik önaraştırma çerçevesinde davalı idare elemanlarının yerinde inceleme yapmalarının engellendiğinden bahisle 16.11.1999 tarihli Rerabet Kurulu Kararı ile anılan kararın tebliğ tarihi olan 19.11.1999 tarihinden başlamak üzere günlüğü 160.000.000 TL olarak verilen süreli para cezasının, incelemeye davet nedeniyle durdurularak 37.140.000.000 TL süreli para cezası verilmesine ilişkin Rekabet Kurulunun 29.8.2000 tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanunun 27. maddesinin (a) bendinde, Bu kanunda yasaklanan faaliyetler ve hukuki işlemler hakkında, başvuru üzerine veya resen inceleme, araştırma ve soruşturma yapmak; bu Kanunda düzenlenen hükümlerin ihlal edildiğinin tespit edilmesi üzerine, bu ihlallere son verilmesi için gerekli tedbirler alıp bundan sorumlu olanlara idari para cezaları uygulamak Rekabet kurulunun görevleri arasında sayılmış olup anılan yasanın “Yerinde İnceleme” başlıklı 15. maddesinde, Kurulun, bu kanunun kendisine verdiği görevleri yerine getirirken, gerekli gördüğü hallerde, teşebbüs veya teşebbüs birliklerinde incelemelerde bulunabileceği, bu amaçla teşebbüslerin veya teşebbüs birliklerinin; defterlerini, her türlü evrak ve belgelerini inceleyebileceği ve gerekirse suretlerini alabileceği,belirli konularda yazılı veya sözlü açıklama isteyebileceği, teşebbüslerin her türlü mal varlığına ilişkin mahallinde incelemeler yapılabileceği öngörülmüştür. Aynı Yasanın “Süreli Para Cezası ” başlıklı 17. maddesinin (d) bendinde, 15’inci madde uyarınca Kurul uzmanlarının yerinde inceleme yapmalarının engellenmesi halinde kurulun, teşebbüs ve teşebbüs birliklerine kararda belirtilecek tarihten başlamak üzere her gün için süreli para cezası vereceği kurala bağlanmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuata göre, kurum elemanlarının yerinde inceleme yapmalarının herhangi bir nedenle engellenmesi halinde Rekabet Kurulunca bu engellemeyi yapan teşebbüs veya teşebbüs birliklerine günlük işlemek üzere süreli para cezası verilebilecektir.
Dava dosyasının incelenmesinden, iletişim alanında faaliyet gösteren davacı şirket hakkında hakim durumu kötüye kullandığı ve aynı alanda faaliyet gösteren başka şirketlerle uyumlu eylem içinde bulunduğu iddialarına yönelik yürütülen ön araştırma çerçevesinde kurum yetkili raportörlerinin yerinde inceleme yapmak üzere 5.11.1999 tarihinde gittikleri, şirket binasında şirket genel müdürünün odasında inceleme yapılmak istenildiğinde genel müdürün yurtdışında bulunması ve bilgisayarının şifresinin bilinememesi nedeniyle inceleme yapılmasına izin verilmemesi üzerine bu doğrultuda kurum raportörlerince tutanak tutulduğu, bu durumun Rekabet Kurulunun 16.11.1999 tarihinde yapılan toplantısında görüşülerek aynı tarihli kararı ile yerinde inceleme yapılmasının engellendiğinden bahisle 4054 sayılı Yasanın 17/d maddesi gereğince ve 1999/1 sayılı Rekabet Kurulu Tebliği uyarınca kararın tebliğ tarihinden başlamak ve şirket tarafından engellemeyi sona erdirerek inceleme yapılmasını temin eden bir davet yapılmadığı sürece işlemek üzere her gün için 160.000.000 TL süreli para cezası verildiği, bu şekilde süreli para cezası başlatılmasına neden olan yerinde incelemenin engellenmesinin davacı şirketin 4.5.2000 tarihli incelemeye davet yazısı ile son bulması üzerine bu dosyada dava konusu olan 29.8.2000 tarih ve … sayılı Rekabet Kurulu Kararı ile süreli para cezasının başlatılma kararının davacıya tebliğ edildiği 19.11.1999 tarihi ile yerinde incelemeye davet tarihi olan 4.5.2000 tarihi arasındaki 1999 yılı için 42 günlük ve 2000 yılı için 175 günlük dönemde 1999 yılı için 160.000.000 TL’den ve 2000 yılı için ise 243.360.000 TL’den işleyen süreli para cezası hesaplanarak toplam 37.140.000.000 TL nın davacı adına tahakkuk ettirilerek ödenmesinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca, yerinde incelemenin engellenmesi nedeniyle Rekabet Kurulunun 16.11.1999 tarih ve … nolu kararıyla, işlemek üzere verilen süreli para cezasına karşı davacı şirket tarafından 22.11.1999 tarihinde yapılan itirazın reddi üzerine, bu kararın iptali istemiyle açılan davada dairemizce verilmiş bulunan 14.11.2002 tarih ve E:2000/260, K:2002/4360 sayılı karar ile davanın süre yönünden reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, davalı idarece 4054 sayılı Yasanın ihlal edilip edilmediğinin tespiti için ön araştırma yapılması amacıyla görevlendirilen kurum raportörlerinin yerinde inceleme yapmaları konusundaki yetkilerinin kullanılmasının engellendiği dava dosyasından ve bu konudaki tutanaktan anlaşıldığından bu haliyle 4054 sayılı Yasanın Rekabet Kurulunun yetkili kıldığı görevlerin yerine getirilmesi engellenmiş olmakla anılan Yasanın 17/d maddesi uyarınca, yerinde incelemeye davet tarihine kadar olan dönem için süreli para cezası tahakkuk ettirilmesine ilişkin kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı tarafından, 4054 sayılı Yasa hükümleri uyarınca dava konusu olayla ilgili olarak inceleme yapma konusunda uzmanlar yetkili olduğu halde raportörlerin inceleme yapmakla görevlendirilmelerinin anılan Yasaya aykırı olduğu öne sürülmekte ise de anılan Yasanın 40. maddesinin ikinci fıkrasında, önaraştırma yapılmasına karar verildiği takdirde Kurul Başkanının, meslek personeli uzmanlarından bir ya da bir kaçını raportör olarak görevlendireceği hükmü karşısında, inceleme yapmak üzere görevlendirilen kişinin raportör olarak görevlendirilmesi anılan kişinin uzman niteliğini değiştirmeyeceğiden bu iddia yerinde görülmemiştir.
Diğer yandan davalı idarece, Dairemizin E:2000/260 sayılı dosyası ile tarafları ve konusu aynı olan derdest bir dava bulunmakta iken açılan bu ikinci davanın incelenemeyeceği öne sürülmekte ise de daha, önce açılan ve Dairemizin E:2000/260 sayılı dosyasında bulunan dava, Rekabet Kurulunun 16.11.1999 tarih ve … sayılı Kararının iptali istemiyle açılmış olup bu dosyada ise Rekabet Kurulunun 29.8.2000 tarih ve … sayılı kararı dava konusu yapıldığından, her iki davada iptali istenilen kararlar farklı bulunmaktadır. Dolayısıyla idarenin, aynı konuda açılmış iki dava bulunması nedeniyle bu davanın incelenmeyeceği iddiası hukuken geçerli değildir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, … TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine 25.11.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.