10. Daire         1998/6921 E.  ,  2000/4825 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1998/6921
Karar No : 2000/4825

Davacı : …
Davalılar : 1-İçişleri Bakanlığı – ANKARA
2-Başbakanlık – ANKARA
İstemin Özeti : … Valililiğinin 8.10.1998 tarih ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 1.10.1981 tarih ve 17475 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ulusal ve Resmi Bayramlarda Yapılacak Törenler Yönetmeliğinin ek-1 işaretli listesinin; yapılan bu düzenleme ile yürütmenin yargıya üstünlüğünün sağlanmasının amaçlandığı bu durumun güçler ayrılığı ilkesine aykırı olduğu iddiaları öne sürülerek iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Listenin hazırlanmasında Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren uygulanan teamül ve geleneklerin gözönünde bulundurulduğu, yargıyı temsile yetkili olanlara listenin üst sıralarında yer verildiği, yapılan sıralama ile yargı, yasama ve yürütme organları arasında bir ast üst ilişkisinin amaçlanmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Dava konusu Yönetmeliğin Ek-1 listesinin 5.sırası temsil yetkisine haiz olan yargı mensupları açısından kuvvetler ayrılığı ilkesini benimseyen Anayasanın öngördüğü devlet örgütlenmesindeki yasama, yürütme ve yargı sıralamasına aykırılık teşkil ettiğinden iptali, listenin diğer sıralaması ve uygulama işlemi yönünden hukuka aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
D.Savcısı : …
Düşüncesi : Dava; … Valiliği’nin 8.10.1998 tarih ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan 1.10.1981 tarih ve 17475 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ulusal ve Resmi Bayramlarda Yapılacak Törenler Yönetmeliği’nin ek-1 işaretli listesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyada mevcut listenin incelenmesinden listedeki 5.sırada “Cumhuriyet Savcısı, Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanı, Devlet Güvenlik Mahkemesi Başkanı, Baro Başkanı” 10.sırada ise “hakim ve savcı yardımcıları” yer aldığı görülmektedir.
Şu hale göre yargıyı temsilen “Cumhuriyet Savcısı, Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkan, Devlet Güvenlik Mahkemesi Başkanı, Baro Başkanı” yasama ve yürütmenin tenmsilcileri ile birlikte protokolde ilk sırada yer almaktadır.
Esasen, bir ilde veya ilçede görevli bütün hakim ve savcıların sayısı dikkate alındığında herbirinin yargıyı temsilen törenlere katılmaları halinde tamamının protokolde yer almasının zaman ve mekan açısından fiilen mümkün olmayacağı açıktır.
Bu durumda; Ulusal ve Resmi Bayramlarda Yapılacak Törenler Yönetmeliği’nin iptali istenilen ek 1 işaretli listesinde yer alan sıralama yargı erkinin bağımsızlığı, kuvvetlerin ayrılığı ve yargının saygınlığı ilkelerine aykırılık teşkil etmemektedir.
Netice olarak dava konusu … Valiliğinin 8.10.1998 tarihli işlemi ile dayanağı olan 1.10.1981 tarih ve 17475 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ulusal ve Resmi Bayramlarda Yapılacak Törenler Yönetmeliğinin ek-1 işaretli listesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, ulusal ve resmi bayramlar nedeniyle yapılan resmi törenlerdeki protokol sıralamasında Hakim ve Savcıların il düzeyinde Valinin, ilçe düzeyinde Kaymakamın yanında yer almaları gerektiğine ilişkin davacı başvurusunun reddine yönelik işlem ile bu işlemin dayanağı olan 1.10.1981 tarih ve 17475 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Ulusal ve Resmi Bayramlarda Yapılacak Törenler Yönetmeliğinin Ek-1 işaretli listenin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu Yönetmelik 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanunun 4.maddesi uyarınca, bayramların anlam ve önemine uygun olarak coşku ile kutlanmasını sağlamak ve böylece büyük Atatürk’e ve ilkelerine bağlılığı geliştirmek, ulusal birliği pekiştirmek, ulusal ve resmi bayramlarda yapılacak törenleri düzenlemek, bütün koordinatör kuruluş ve bakanlıkları belirlemek, resmi ve özel kuruluşların bu konuyla ilgili hizmetlerinde birlik ve beraberliği sağlamak amacıyla hazırlanıp yürürlüğe konulmuştur.
Yönetmeliğin Resmi Törenlerde Uygulanacak Genel Esaslar başlıklı 7.maddesinin (B) bendinde, başkent dışında mahalli mülki amirin tebrikleri, Ek-1’deki listede gösterilen sırayla kabul edeceği belirtilmiştir.
İptali istenilen anılan Yönetmeliğin Ek-1 listesinin 5.sırasında yargı bünyesinde temsil yetkisine haiz olan ve resmi törenlere katılma zorunluluğu bulunan Cumhuriyet Savcısı, Devlet Güvenlik Cumhuriyet Savcısı, Adli Yargı Adalet Komisyonu Başkanı, Devlet Güvenlik Mahkemesi Başkanı, Bölge İdare Mahkemesi Başkanı ve Baro Başkanına yer verilmiş olup, temsil yetkisine haiz olmayan hakim ve savcılar ise aynı listenin onuncu sırasında yer almışlardır.
Anayasanın başlangıç kısmında kuvvet ayrımının, Devlet organları arasında üstünlük sıralaması anlamına gelmeyip, belli Devlet yetkilerinin kullanılmasından ibaret ve bununla sınırlı medeni bir iş bölümü ve işbirliği olduğu ve üstünlüğün ancak Anayasa ve kanunlarda bulunduğu belirtilmiştir.
Yukarıda değinildiği gibi “kuvvetler ayrılığı” ilkesi benimsenerek hazırlanıp yürürlüğe konulan Anayasamızın üçüncü kısmında da devletin temel örgütlenme biçimi “Cumhuriyetimin Temel Organları” başlığı altında sırayla yasama, yürütme ve yargı olarak düzenlenmiştir. Anayasanında öngördüğü ve güçler ayrılığının esas alındığı bu örgütlenme biçimi dikkate alındığında, ulusal ve resmi bayramlarda ve törenlerde de anılan kurumları (yasama, yürütme, yargı) temsile yetkili olanların belirlenen bu sıraya göre törenlerde yer almaları gerekir.
Dolayısıyla yukarıda sayılan ve yargıyı temsile yetkili ve zorunlu olanlara başkent dışındaki ulusal ve resmi bayramlarda belirtilen sıralamaya göre Ek-1 listede yer verilmesi gerekirken, kuvvetler ayrılığı yönünden yargının eşiti olan yürütme organı içinde yer alan ve dava konusu listenin ikinci, üçüncü ve dördüncü sırasında sayılanlardan sonra beşinci sırada yer verilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bir il veya ilçe düzeyinde görev yapan yargı mensuplarının sayısı dikkate alındığında ve hepsinin temsil yetkisi ve törenlere katılma zorunluluğu olmadığı gözönünde bulundurulduğunda, törenlere katılmalarının zaman ve mekan açısından fiili güçlükler doğuracağı açık olup Yönetmeliğin Ek-1 listesinin beşinci sırası dışında kalan sıralamada ve tesis edilen uygulama işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin Ek-1 listesinin beşinci sırasının iptaline, anılan listenin diğer sıralamaları ve uygulama işlemi yönünden davanın reddine, davanın kısmen iptal ve kısmen ret şeklinde sonuçlanması nedeniyle aşağıda dökümü çıkarılan yargılama giderlerinden … TL’nın yarısının davacı üzerinde bırakılmasına, diğer yarısının davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine 27.9.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.