10. Daire 1998/3551 E. , 2000/6431 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1998/3551
Karar No : 2000/6431
Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : …
İstemin Özeti : Köylerine ait … Yaylasına yapılan tecavüzün önlenmesi yolundaki başvurularının reddine ilişkin 25.7.1997 gün ve 1997/4 sayılı … Kaymakamlığı kararının iptali istemiyle açılan davada; … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı ve davanın reddi yolundaki kararın; Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunularak Sulh Ceza Mahkemesinde ceza davası açılmasının 3091 sayılı Yasanın uygulanmasına engel teşkil etmediği ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : 3091 sayılı Yasanın Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 34.maddesinde “mahkemeye yapılan taşınmaz malla ilgili başvuru Medeni Kanuna göre müdahalenin men’i veya tecavüzün ref’i talebi dışında ise bu durum idarenin soruşturma yapmasına ve karar vermesine engel değildir.” Hükmü yer almakta olup, dava konusu olaya ilişkin olarak sulh ceza mahkemesinde açılan davanın mütecavizlerin cezalandırılmasına yönelik olup, müdahalenin men’ine veya tecavüzün ref’ine ilişkin olmaması nedeniyle 3091 sayılı Yasaya göre soruşturma yapılmasına engel teşkil etmeyeceği açık olduğundan dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar veren idare mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığından temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, köylerine ait … Yaylasına yapılan tecavüzün önlenmesi yolundaki başvurularının reddine ilişkin 25.7.1997 gün ve 1997/4 sayılı … Kaymakamlığı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince davacı Köye ait … Yaylasına yapılan tecavüze ilişkin olarak, tecavüzde bulunanlar hakkında … Sulh Ceza Mahkemesinde dava açıldığı, bu davada da meraya tecavüzün konu edildiği ve açılan bu davanın 3091 sayılı Yasa kapsamında bulunduğu anlaşıldığından davacı Köyün başvurusunun reddi yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
3091 sayılı Yasanın 14.maddesinde; başvuru sırasında taraflar arasındaki taşınmaz mal anlaşmazlığı hakkında mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilmiş veya anlaşmazlık dava konusu yapılmış ise bu Kanun hükümlerinin uygulanamayacağı hükmü yer almaktadır.
Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanunun Uygulama Şekli ve Esaslarına Dair Yönetmeliğin 34.maddesindede, “Başvuru sırasında, taraflar arasındaki taşınmaz mal anlaşmazlığı hakkında mahkemece bir ihtiyati tedbir kararı verilmiş veya anlaşmazlık dava konusu yapılmış ise 3091 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaz.
Soruşturma memuru soruşturma öncesinde, soruşturma sırasında ve gerek görürse yetkili makamın emri ile soruşturma sonrasında taşınmaz malla ilgili anlaşmazlığın taraflar arasında Medeni Kanuna göre mülkiyet hakkına dayalı bir müdahalenin men’i veya zilyedliğin ihlali nedeniyle açılmış bir tecavüzün ref’i davasına konu olup olmadığını, taşınmaz mal anlaşmazlığı hakkında mahkemelerce verilmiş bir ihtiyati tedbir kararı bulunup bulunmadığını araştırır.
Bu tür bir davanın açılmış olduğunun veya bir ihtiyati tedbir kararının verilmiş bulunduğunun anlaşılması halinde soruşturma hangi aşamada ise işlemler durdurulur ve bu Kanuna göre karar verilemiyeceği gerekçesi ile birlikte şikayetçiye yazılı olarak duyurulur.
Mahkemeye yapılan taşınmaz malla ilgili başvuru Medeni Kanuna göre müdahalenin men’i veya tecavüzün ref’i talebi dışında ise bu durum idarenin soruşturma yapmasına ve karar vermesine engel değildir.” kuralı bulunmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı Köye ait … Yaylasında köyün rızası dışında hayvan sürülerini otlatmak ve çadır kurmak suretiyle … ve … tarafından yapılan tecavüzün önlenmesi amacıyla … Kaymakamlığına başvurulduğu, ancak davalı idarece yapılan soruşturma sonucunda düzenlenen fezlekede aynı konuya ilişkin olarak Köy Muhtarlığının şikayeti üzerine Cumhuriyet Savcılığına … Sulh Ceza Mahkemesinde kamu davası açıldığı gerekçesiyle müdahalenin men’i talebinin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer alan Yasa ve Yönetmelik hükmü uyarınca, taşınmaz mala yapılan tecavüzlerde 3091 sayılı Yasanın uygulanmayacağı haller Medeni Kanuna göre müdahalenin men’i veya tecavüzün ref’i talebiyle mahkemeye başvurulması hali ile sınırlı tutulmuş, bunun dışındaki durumlarda ise 3091 sayılı Yasanın uygulanacağı açıkça belirtilmiştir.
Bu durumda, davacılar tarafından yapılan başvuru üzerine davalı idarece işin esasına girilip men talebi hakkında bir karar verilmesi gerekirken, olayda aynı konuya ilişkin olarak ve köy mezrasına tecavüz suçundan dolayı Sulh Ceza Mahkemesinde dava açıldığı gerekçesiyle 3091 sayılı Yasanın uygulanamayacağından bahisle davacıların talebinin reddine karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığından, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; 2577 sayılı Yasanın 49.maddesine uygun bulunan davacı temyiz talebinin kabulü ile … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 12.12.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.