10. Daire 1998/3272 E. , 2000/2130 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1998/3272
Karar No : 2000/2130
Temyiz Eden (Davalı) : İçişleri Bakanlığı – ANKARA
Karşı Taraf (Davacı) : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı derneğin, Dernekler Kanunu’nun 58. ve 59. maddeleri uyarınca kamu yararına çalışan derneklerden sayılması isteminin reddine yönelik işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucu …. İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun bulunan mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, davacı derneğin Dernekler Kanunu’nun 58 ve 59. maddeleri hükmü gereği kamu yararına çalışan derneklerden sayılması isteminin reddine yönelik işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesince, Dernekler Kanunu’nun 59. maddesinde bir derneğin kamu yararına çalışan derneklerden sayılması konusunda İçişleri Bakanlığı’nın yetkisi ilgili Bakanlıkların görüşünü alarak konuya ilişkin dosyayı hazırlayıp öneride bulunmakla sınırladığı bu konuda son karar mercii Danıştay İdari İşler Kurulu ve Bakanlar Kurulu olarak belirtildiği, dolayısıyla Yasa bir derneğin kamu yararına
çalışan derneklerden sayılması istemi konusunda karar mercii olarak İçişleri Bakanlığı’nı yetkili kılmadığından davacı derneğin bu yöndeki isteminin yetkili organlara gönderilmeden reddedilmesine ilişkin işlemde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare tarafından hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülerek anılan idare mahkemesi kararının temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
2908 sayılı Dernekler Kanunu’nun kamu yararına çalışma niteliğini belirleyen 58. maddesinde, “Bir derneğin kamu yararına çalışan derneklerden sayılabilmesi için Derneğin enaz bir yıldan beri faaliyette bulunması, Derneğin amacı ve bu amacı gerçekleştirmek için giriştiği faaliyetlerin ülke çapında yararlı sonuçlar verecek nitelik ve ölçüde olması şarttır.” kuralına yer verilmiştir. 59. maddesinde de, Bir derneğin kamu yararına çalışan derneklerden sayılmasının ilgili bakanlıkların görüşü alınarak İçişleri Bakanlığı’nın önerisi, Danıştay İdari İşler Kurulunun kararı ve Bakanlar Kurulunun onayına bağlı olduğu bu konuya ilişkin dosyanın İçişleri Bakanlığınca hazırlanacağı, bunun için derneklerin belirtilen belgeleri İçişleri Bakanlığına gönderilmek üzere dernek merkezinin bulunduğu yerin Valiliğine verecekleri kurala bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı derneğin kamu yararına çalışan dernek sayılma istemiyle yaptığı başvurunun davalı Bakanlığa iletilmesi üzerine Devlet Bakanlığının, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının ve Maliye Bakanlığının görüşünün istenildiği, Devlet Bakanlığı ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığın’ca olumlu görüş verilirken, Maliye Bakanlığınca; dernek gelirlerinin %80 inin dernek amaçlarına harcanmadığı, tüzüğünde de dernek gelirlerinin enaz %80’inin dernek amaçlarına harcanılacağına ilişkin bir hükmün bulunmadığı belirtilerek istemi uygun görmemesi üzerine dava konusu işlem ile davacıya bildirimde bulunulduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda anılan Yasa maddeleri hükmü doğrultusunda davacı derneğin davalı Bakanlığa iletilen başvurusu üzerine Bakanlıkça, dosyanın hazırlanması için ilk aşama olan Bakanlıkların görüşünün alınmak istenildiği ancak, Maliye Bakanlığının olumsuz görüşü sonrasında dava konusu işlemin tesis edildiği dolayısıyla dava konusu işlemin yalnızca davalı idarenin görüşünü yansıtmadığı, başvurunun doğrudan reddedilmediği görülmektedir.
Bakanlar Kurulu kararının ise oybirliğiyle alındığı tartışmasız olup, Bakanlar Kurulunu oluşturan Bakanlıklardan olan Maliye Bakanlığının görüşünün olumsuz olması karşısında Bakanlar Kurulu Kararı oluşmayacağından Bakanlar Kuruluna sunulma aşamasına gidilmeden, Bakanlığın olumsuz görüşüne dayanılmak suretiyle başvurunun reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temiyz isteminin kabulü ile … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına yeniden karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye iadesine 1.5.2000 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
Azlık Oyu : Teyizen bozulması istenen İdare Mahkemesi kararının, Dernekler Kanunun 58 ve 59 maddesine aykırı olmadığı ve bu nedenle onanması gerektiği oyu ile çoğunluğun aksi yöndeki kararına karşıyım.