10. Daire         1997/4735 E.  ,  1998/1346 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1997/4735
Karar No : 1998/1346

Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : …
İstemin Özeti : Davacının maliki ve işleticisi olduğu gazinoya ait işyeri ruhsatının iptaline ilişkin Kaymakamlık işleminin iptali istemiyle açılan davada … İdare Mahkemesince davanın reddine ilişkin olarak verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın davacı taraından temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Yürürlükte bulunan hükümlere aykırı davranışları bulunduğu, konulan yasaklara uymadığı, ruhsatın veriliş amacının dışına çıkıldığı belirtilerek davacıya ait içkili gazino ruhsatı iptal edilmiştir.
Davacı dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden, dava konusu işleme dayanak alınan olayların gazino içerisinde veya gazino müşterileri veya işletenlerince yapılmadığı, ruhsata aykırı olarak işyerinin geç saatlerde kapatılmasının ayrıca kısa süreli kapatma cezaları uygulanarak cezalandırıldığı görülmektedir.
Bu durumda işyerinin bulunduğu bölgede meydana gelen olayda esas alınarak ve denetim güçlüğünden bahisle ruhsat düzenlenirken işyerinin içkili gazino olarak işletilmeye müsait olup olmadığının incelendiği de dikkate alındığında tesis edilen işlemde hukuki isabet bulunmamıştır.
Açıklanan nedenle davanın reddi yolunda verilen kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü.
2577 sayılı Yasanın 17.maddesi uyarınca davacının duruşma istemi yerinde kabul edilmeyerek esasa geçildi.
Dava, davacının maliki ve işleticisi olduğu içkili gazinoya ait işyeri açma ruhsatının iptaline ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesince; 10.8.1983 tarihinde gazino açma ruhsatı alan davacının, 15.1.1992 tarihindeki başvurusu ile işyerini kapattığını bildirdiği ve işyerinin vergi kaydını sildirdiği, işyerinin zamanında kapatılmaması ve diğer aykırılıklar nedeniyle sözkonusu işyerinde kısa süreli kapatma cezalarının uygulandığı, işyeri yakınında toplumun huzur ve sükununu bozacak olaylar meydana gelmesi nedeniyle ruhsatın iptal edildiğinin anlaşıldığı, hukuka aykırı hallerin süregelmesi ve amaç dışına çıkıldığının saptanması karşısında tesis edilen işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı, objektif nedenlere dayanmadan, denetim güçlüğünden bahisle ve geç saatte kapatıldığı ileri sürülerek verilen cezalara istinaden işyeri ruhsatının iptali işleminin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla anılan mahkeme kararının temyizen incelenip bozulmasını istemektedir.
2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunun 7.maddesinde, Otel, gazino, kahve, işçi yerleri, bar, tiyatro, sinema hamam ve plaj gibi umuma mahsus istirahat ve eğlence yerlerinin açılmasının önce polisin tahkiki üzerine o yerin en büyük mülkiye amirinin vereceği izne bağlı olduğu, izin alınmadan açılan bu gibi yerlerin polis tarfından kapatılacağı hükme bağlanırken, İçkili Yerlere Verilecek İzinlerde Gözönünde Bulundurulacak Esaslara Dair Yönetmelik’in 1.maddesinde, yönetmeliğin amacının içkili yer bölgelerinin tespiti ile bu bölgelerde açılacak her türlü alkollü içki satışı yapılacak içkili yerlere verilecek izinlerde ve bu yerlerin açılması ve faaliyetlerinde gözönünde bulundurulması ve uyulması gerekli esas ve usullerle yapılması gerekli iş ve işlemleri düzenlemek olduğu şeklinde belirlenmiştir. Anılan Yönetmeliğin 7.maddesinde ise, İçkili yer bölgeleri genel ahlak, genel güvenlik ve asayiş durumu gözönüne alınarak genel kolluk kuvvetleri tarafından kolaylıkla kontrol ve murakabe edilecek şekilde tesbit olunur. kuralına yer verilmiş; 13.maddesinde de, İçkili yer işletme izni alma için yapılacak işlem ve izin düzenlenmiş ve mahallin en büyük mülki amirine verilen dilekçe üzerine dilekçenin sahip ve sahipleri hakkında her yönden inceleme yapılacağı, yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara uygun olup olmadığının tespit edileceği ve mahzur olmadığının anlaşılması üzerine mahallin en büyük mülkiye amirince 2559 sayılı Yasanın 7.maddesi uyarınca içkili yerin açılmasına izin verileceği kuralı getirilmiştir.
Sözkonusu yasa ve yönetmelik hükümlerine paralel hükümlere Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliğinde de yer verilmiş olup; Yönetmeliğin 55 maddesinde, Polis Vazife Selahiyet Kanununda belirtilen, kamuya açık dinlenme ve eğlence yerlerinin açılmasının; Jandarma bölük komutanının; mevzuata uyarlık, işleticinin geçmişi ve kişiliği ile yer bakımından uygunluk yönünden yürüttüğü soruşturma sonunda olumsuz bulunmadığını bildirmesine, olumlu soruşturma sonucuna bağlı olarak o yer mülki amirinin açılış izni vermesine bağlı olduğu, verilen açılış izinlerinin kazanılmış hak doğurmayacağı; amaç dışına çıktığı saptanan yada izne bağlı yer niteliği kalmayıp bu gibi yerler için verilen izinlerin usulüne uygun şekilde geri alınabileceği kurala bağlanmıştır.
Olayda; 10.8.1983 tarihli içkili gazino açma ruhsatının davacı adına düzenlenmiş olmasına karşın kontroller sırasında davacının gazinoda bulunmadığı ruhsatta belirtilen kurallara uyulmadığı, içkili gazino olarak işletilen yerin … Belediyesi sınırları dışında bulunduğu ve kontrol edilmesinin zor olduğu, gazinoya kasaba içeresinden gidilebildiğinden kontroller öncesinde haberdar edilerek ruhsata aykırı hareketlerin ortadan kaldırıldığı, gazino bölgesinde tabanca ile yaralama olayı meydana geldiği, zaman zaman silah atıldığı yönünde duyumlar alındığı, gazino civarında iki adet gaz tabancası yakalandığı ve gazinonun saatinde kapatılmaması nedeniyle kısa süreli cezalar uygulandığı, ayrıca vergi dairesine işin terk edildiği bildirilerek vergi kaydı kapatıldığından vergi kaydı olmadan çalıştırıldığı, şeklinde dava konusu işlemin tesis edilmesine dayanak alınan olaylar sıralanıp asayişi bozucu hareketlerin devam edeceği kanaatinin uyandığı gerekçesiyle davacıya ait ruhsatın iptal edildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda anılan yönetmelik hükmü ile açılış izinlerinin kazanılmış hak doğurmayacağı ilkesi benimsenmiş olmakla birlikte; bu yetkinin objektif sebeplerin varlığı halinde kullanılacağı da kuşkusuzdur.
Kapatma işlemine dayanak alındığı görülen tabanca ile yaralama olayının tabanca atışlarının gazinoda veya gazinonun müsteri veya işletenlerince yapılmış bir olay olmadığı anlaşılmaktadır. Esasen sözkonusu olayların gazino dışında gazinonun bulunduğu bölgede meydana geldiği davalı idarece de kabul edilmektedir. Ayrıca gazino açılacak yerin uygun olup olmadığı konusunda içkili yer açma ruhsatı verilmeden önce de bir soruşturma yapıldığı dikkate alındığında, meskun mahalden uzak denetimin zor olduğu yolundaki iddianın kabulü mümkün değildir.
Bu durumda içkili olarak işletilen gazinonun bulunduğu bölgede meydana gelen olaylar esas alınarak ve geç saatlerde kapatıldığından bahisle kapatma işlemine dayanak oluşturacak başkaca somut bir tespit bulunmaksızın ruhsatın düzenleniş amacının dışına çıkıldığı sonucuna ulaşılarak tesis edilen işlemde hukuki isabet görülmemiştir.
Bu itibarla davalı idarece ortaya konulan olaylara göre tesis edilen dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin olarak verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamıştır.
Açıklanan nedenle, 2577 sayılı Yasanın 49.maddesi uyarınca davacının temyiz isteminin kabulüne … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın bozulmasına yeniden karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 1.4.1998 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.