10. Daire         1996/855 E.  ,  1996/1945 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1996/855
Karar No : 1996/1945

Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü – ANKARA
Vekili : …
İstemin Özeti : Dava, Davacı derneğe ait uçağa uçuş izni verilmesi isteminin, tahakkuk ettirilen … lira konaklama ücretinin ödenmesi halinde yerine getirileceği yolundaki Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün 1.8.1995 tarih ve 8510 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Açılan bu dava sonunda, … İdare Mahkemesince, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargının görevinde bulunduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, anılan idare mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın uyuşmazlığın uçağın kalkışına izin verilmemesinden kaynaklandığı, görev red kararının usule aykırı olduğu iddiasıyla temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Davacı derneğe ait olup … Havalimanında bulunan uçağa uçuş izni verilmesi talebinin, tahakkuk ettirilen konaklama ücretinin ödenmesi halinde yerine getirileceği yolundaki işlemin iptali ve konma konaklama ücret tarifesinin davacı dernek hakkında uygulanmaması istemiyle açılan davanın görev yönünden reddine ilişkin yerel mahkeme kararı temyiz olunmakla dosya incelendi.
Dava konusu işlem; davacı derneğe ait uçağa,konma ve konaklama ücret tarifesi uygulanmak suretiyle tahakkuk ettirilen ücretin ödenmemesi halinde uçuş izni verileceğine ilişkin olup,anılan işlem,kesin,yürütülmesi gerekli ve tekel halinde yürütülen hava meydanları işletme hizmetlerinin ifasına ilişkin bir kamu hizmeti ile ilgili ve kamu kurumu tarafından tesis edilmiş olmakla idari bir işlem olup,anılan işlemin yetki,şekil,sebep,konu ve maksat yönlerinden hukuka aykırı olduğu iddiasıyla ve iptali istemiyle açılan işbu davanın iptale ilişkin kısmının görüm ve çözümü idari yargı yerlerinin görev alanına girmektedir.
Davacının; dava konusu işlemde sözü geçen tarife uyarınca,konma konaklama ücretin tahakkukuna karşı,kendilerinin bu tarife kapsamı dışında kaldıkları, haklarında anılan tarifenin uygulanmaması yolundaki işbu davaya konu öteki talebi ise,yapılan hizmet karşılığı,tarifesi uyarınca alınarak ücretle ilgili bir anlaşmazlık olduğu cihetle özel hukuk hükümlerine tabi olup,işbu anlaşmazlığın görüm ve çözümü adli yargı yerlerine aittir.
Bu bakımdan davanın tümünün görev yönünden reddine ilişkin temyize konu kararda hukuki isabet görülememiştir.
Açıklanan nedenlerle,temyiz isteminin kabulü ve temyizen konu kararın; yukarıda belirlenen esaslar gözetilmek ve yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, Davacı derneğe ait uçağa uçuş izni verilmesi isteminin, tahakkuk ettirilen … lira konaklama ücretinin ödenmesi halinde yerine getirileceği yolundaki Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün 1.8.1995 tarih ve 8510 sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Açılan bu dava sonucunda, … İdare Mahkemesince, dosyanın incelenmesinden; davacı derneğin satın aldığı … tipi uçağı 10.2.1995 tarihinde adına tescil ettirdiği, uçağın uçuşa elverişlilik sertifikası süresinin 3.2.1995 tarihinde dolmuş olduğu, uçağın davalı idareye ait … Havalimanında bulunduğu, davacının 5.7.1995 tarihli dilekçe ile Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne başvurarak uçuş kontrollerinin yapılabilmesi amacıyla İzmir – Ankara arasında uçuş izni istediği, adı geçen Bakanlığın 7.7.1995 tarih ve 3614 sayılı işlemiyle ATC şartlarına uyulması kaydıyla uçuş izni verildiği, bunun üzerine davacı derneğin uçağın Ankara Esenboğa Havalimanına getirmesi için, 25.7.1995 tarihli dilekçeyle davalı idareye başvurduğu, dava konusu 1.8.1995 tarih ve 8510 sayılı işlemle ücret tarifesi uyarınca tahakkuk ettirilen … liranın ödenmesi halinde uçuş izni verileceğinin davacıya bildirildiği, davanın da bu işlemin iptali istemiyle açıldığı, davacının, davalı idarenin içhat konma ve konaklama ücret tarifesinin, sportif amaçlı bir dernek olmaları nedeniyle uygulanamıyacağı, hak ve nasafet kurallarına uygun olmadığını iddia ettiği, dava konusu işlem uçuş izni verilmemesine yönelik ise de, asıl uyuşmazlığın ücret tarifesinin uygulanmasından kaynaklandığı, içhat konma konaklama ücret tarifesinin 4/a maddesinde, tarifede belirtilen ücretlerin ödenmesinde 1.1.1992 tarihli Hasılat Yönergesi esaslarının uygulanacağının öngörüldüğü, anılan Yönergenin incelenmesinden ise, DHMİ Genel Müdürlüğünün yaptığı uçak konaklama hizmeti ile ilgililer arasındaki ilişkinin özel hukuk ilişkisi olduğunun anlaşıldığı, davalı idarenin içhat konma konaklama ücret tarifesine göre konaklama ücreti tahakkuk ettirilmesi taraflar arasındaki özel hukuk ilişkisinden kaynaklandığından uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargının görevinde bulunduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, anılan idare mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, yerinde olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinde, idari dava türleri gösterilmiş ve iptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmıştır.
Bir işlem ya da kararın idari nitelikte sayılabilmesi için o işlemin veya kararın, bir kamu kurumunca ya da idare örgütü içinde yer alan bir idari makamca verilmiş olması ve idarenin, idare hukuku alanında gördüğü idari faaliyetiyle ilgili bulunması gerekir.
İdari makam ve mercilerin idare işlevleriyle ilgili, kamu hukuku alanında tesis ettikleri, tek taraflı, doğrudan uygulanabilir nitelikte hukuki tasarruflar olan idari işlemlerin iptali istemiyle açılan davaların idari yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerektiği tartışmasızdır.
Bakılan davadaki uyuşmazlık, davacı derneğe ait olup, … Havalimanında bulunan uçağa uçuş izni verilmesi talebinin, tahakkuk ettirilen ücretin ödenmesi halinde yerine getirileceğine ilişkin işlemin iptaline ilişkin olup, idari işlem niteliğindeki sözkonusu işlemin yargı denetimi idari yargının görev alanına girmektedir.
Öte yandan, dava konusu işlemin sebep unsurunun adli yargının görev alanına giren bir husus olması uçuş izni verilmemesine ilişkin işlemin idari yargıda denetlenmesine de bir engel teşkil etmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın bozulmasına; dosyanın yeniden karar verilmek üzere adıgeçen Mahkemeye gönderilmesine 11.4.1996 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

Azlık Oyu : İdare ve Vergi Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 3622 sayılı Kanun ile değişik 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bozulması istenen karar, usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz sebepleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmediğinden temyiz isteminin reddi ile bozulması istenen kararın onanması gerektiği görüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.