10. Daire 1996/1514 E. , 1998/4713 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1996/1514
Karar No : 1998/4713
Temyiz Eden (Davalı) : …
Karşı Taraf (Davacı) : …
İstemin Özeti : Onsekiz yaşından küçüklerin yanlarında ebeveyn veya vasileri olmadan elektronik oyun alet ve makinaları eğlence salonlarına giremeyecekleri yolundaki Valilik işlemini açılan dava sonucunda iptal eden … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İl İdaresi Kanununun 11/c maddesi ile 2559 sayılı Yasanın ek 8.maddesi ile bu maddenin atıfta bulunduğu 8.maddesine uygun olan işlemi iptal eden İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Dava dosyasının incelenmesinden, davalı idarenin 10.7.1995 tarihli savunmasından dava konusu işlemin 5442 sayılı Yasanın 11.maddesinin (c) bendi hükmü uyarınca tesis edildiği, mahkeme kararında ise davanın 2559 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükmüne göre karara bağlandığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünüldü.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, onsekiz yaşından küçüklerin yanlarında ebeveyn veya vasileri olmadan elektronik oyun alet ve makinaları eğlence salonlarına giremeyecekleri yolundaki 27.3.1995 tarihli Valilik işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Açılan bu dava sonucunda … İdare Mahkemesince; Polis Vazife ve Selahiyeti Kanununun 8. ve ek 8.maddelerine göre tüm umuma açık yerlerin değil, ancak bar, kafeşantan ve meyhanelere yanlarında veli ve vasileri olsa bile onsekiz yaşından küçüklerin giremeyeceğinin açıkça belirtildiği, elektronik oyun alet ve makineleri eğlence salonlarının umuma açık yerlerden olup bu gibi
yerlerde bulunan oyun aletlerinin çocukların bilgi ve maharetlerini geliştirdiği, dikkatlerini artırıcı ve reaksiyon süresini kısaltıcı özellikler taşıdığının bilindiği, İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 16.3.1993 tarih ve 062 sayılı Genelgesiyle, söz konusu salonlara onsekiz yaşından küçüklerin velilerinin izni ile girebilmelerinin uygun mütalaa edilerek valiliklere buna göre işlem yapılmasının duyurulduğunun anlaşıldığı, davalı idarece bunun aksine, somut verilere dayanılmaksızın, varsayım ve kuşkulardan hareketle küçüklerin kötü alışkanlıklar edindiğinden bahisle tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, kaldı ki bu tür yerlerin usule uygun ve düzenli çalışıp çalışmadığı hususunun davalı idarenin görev ve sorumluluğu altında bulunduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idare, yerinde olmadığını öne sürdüğü anılan kararın temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.
2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyeti Kanununa 3233 sayılı Yasayla eklenen Ek 8.maddede; her ne ad altında olursa olsun, oynayanın kumar ve kazanç kasdı olmamak şartıyla bilgi ve maharet arttırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinaları, video oyunları, televizyon oyunları ve benzeri oyun yerleri umuma açık yer sayılıp, açılması ve faaliyette bulunması mahallin en büyük mülki amirinin iznine bağlanmış; bu madde hükmüne ve konulan yasaklara uymayan işyerlerinin aynı Yasanın 8.maddesi uyarınca kapatılacağı hükümleri yer almıştır.
Aktarılan yasal düzenlemeyle, idareye, kamu düzeni, toplum sağlığı, genel ahlak ve asayişin korunmasına yönelik olarak video-televizyon ve benzeri alet oyun yerlerine ilişkin sınırlamalar getirme konusunda takdir yetkisi tanınmıştır.
Kaldı ki, dava konusu işlemin dayanağı olarak gösterilen 5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 11/c maddesinde; il sınırları içinde huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, tasarrufa ilişkin emniyetin, kamu esenliğinin sağlanması ve önleyici kolluk yetkisinin Valinin ödev ve görevlerinden olduğu, bunları sağlamak için Valinin gereken karar ve tedbirleri alacağı öngörülmüştür.
İçişleri Bakanlığının 9.2.1993 tarihli Genelgesiyle, onsekiz yaşından küçüklerin yanlarında velileri olmadan oyun salonlarına alınmayacağını duyurduğu, daha sonra, 16.3.1993 tarihli Genelgesiyle uygulamada doğan çelişkiler nedeniyle elektronik oyun, alet ve makinalarının bulunduğu yerlere onsekiz yaşından küçüklerin velilerinin izni ile girebilmelerinin uygun mütalaa edildiğini duyurduğu, davalı Valiliğin de, söz konusu salonlarda yapılan denetimlerde küçük çocukların ve özellikle öğrencilerin okul ve derslerini de ihmal ederek bu yerlere gittiklerinin, bu halde bunların velilerinin izninin olup olmadığının belirlenmesinde uygulamada güçlükler doğduğu, küçüklerin çalışma ve öğrenim yaşamlarının olumsuz yönde etkilenmemesi ve kötü alışkanlıklar edinmemesi, adli ve idari yönden delillerin kesinleştirilmesi amacıyla onsekiz yaşından küçüklerin yanlarında veli veya vasileri olmadan bu salonlara girmesinin yasaklandığı yolundaki dava konusu işlemi tesis ettiği anlaşılmaktadır.
Bu haliyle, yukarıda aktarılan düzenlemenin tanıdığı yetki kullanılarak tesis edilen işlemde Yasaya ve amacına aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davalının temyiz isteminin kabulüne, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına, dava dosyasının yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine 1.10.1998 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.