10. Daire         1995/6742 E.  ,  1999/631 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1995/6742
Karar No : 1999/631

Temyiz Eden (Davacı) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalı) : Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı – ANKARA
İstemin Özeti : Davacı, 15.8.1995 tarih ve 22375 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 95/7003 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe giren “Elektrik Enerji Fonu Yönetmeliği”nin 17. maddesinin son cümlesinin iptalini istemektedir.
Savunmanın Özeti : 3096 sayılı Yasanın 10. maddesi ile bu Yasanın uygulanması ile ilgili hususların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenleneceğinin, yine 3613 sayılı Yasayla 3096 sayılı Yasaya eklenen Ek 6 maddede, elektrik enerji fonunun gelirleri, giderleri, yönetimi ve fonla ilgili diğer hususların Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceğinin öngörüldüğü, elektrik enerji fonunun katkı payının bir kamu geliri olduğu, dava konusu düzenleme ile zamanında ödenmeyen fon payının takip ve tahsilinde 6183 sayılı Yasa hükümlerinin değil, sadece bu Yasanın düzenlediği gecikme zammı oranlarının uygulanmasının öngörüldüğü ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Dava konusu işlemde, dayandığı Yasa kuralına, kamu himetinin gereklerine ve kamu yararına aykırılık olmadığı sonucuna ulaşıldığından, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Dava,Elektrik Enerji Fonu Yönetmeliğinin 17.maddesinde yer alan “fon alacaklarının zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun gecikme zammı ile ilgili hükümleri uygulanır” hükmünün iptali isteğiyle açılmıştır.
6183 sayılı Yasanın 1.maddesinde yasanın kapsamına giren alacaklar iki gruba ayrılmış bulunmaktadır.Birinci grupta Devlete,il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi,resim,harç,ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı,vergi cezası,para cezası gibi asli,gecikme zammı,faiz gibi fer’i kamu alacakları yer almaktadır.İkinci grubu aynı idarelerin akitten haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve kamu hizmetleri uygulamasından doğan diğer alacakları oluşturmaktadır.
Kamu hizmetlerinin mali karşılığını oluşturan vergi,resim ve harçların kamu alacaklarının başında geldiği hususunda duraksama bulunmamaktadır.
3096 sayılı Yasanın Ek 1.maddesinde, “Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili araştırma,geliştirme,etüt,proje,denetim faaliyetleriyle,kurulacak tesislere finansman yönünden destek…..sağlamak amacıyla Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı nezdinde tüzel kişiliğe haiz Elektrik Enerjisi Fonu adı ile bir fon kurulmuştur.”hükmü yer almıştır.
Kuruluş amaçlarından biri,kamu emlaki olan elektrik üretim,iletim ve dağıtım tesislerinin finansmanını temin etmek olan fon bu niteliği itibariyle “amme hizmetleri tatbikatından mütevellit” olan diğer kamu alacakları kapsamına girmektedir.Bu itibarla,kamu alacağı sayılması gereken elektrik enerjisi fonunun zamanında ödenmemesi halinde gecikme zammı uygulanmasına ilişkin olarak Elektrik Enerjisi Fonu Yönetmeliğinin 17.maddesinde yer alan düzenlemede 6183 sayılı Yasanın 1, 51 ve 52.maddesi hükümlerine aykırı bir yön görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, 15.8.1995 tarih ve 22375 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 8.6.1995 tarih ve 95/7003 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ekindeki “Elektrik Enerjisi Fonu Yönetmeliği”nin 17 maddesinde yer alan “Bu yönetmelik gereğince fona ödenmesi gereken Elektrik Enerjisi fonu katkı payı ile istikrar bedelleri elektrik enerjisinin satıldığı ay tahakkuk eder ve en geç tahakkuku izleyen ikinci aynı 20 nci günü akşamına kadar fonun bankadaki hesaplarına yatırılır. Fon alacaklarının zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun gecikme zammı ile ilgili hükümleri uygulanır.” Cümlesinin iptali istemiyle açılmıştır.
3096 sayılı “Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretmi, İletimi Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun”a 3613 sayılı Yasa ile eklenen ek 1. madde ile, bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili araştırma, geliştirme, etüt, proje, denetim faaliyetleriyle, kurulacak tesislere finansman yönünden destek ve elektrik enerji fiyatlarında istikrar sağlamak amacıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı nezdinde tüzel kişiliği haiz “Elektrik Enerjisi Fonu” adı ile bir fonun oluşturulması öngörülmüştür.
Fonun kaynakları aynı maddede sayılmakla birlikte, 3291 sayılı Kanuna 3974 sayılı Yasayla eklenen ek 2. maddenin son fıkrasında, elektrik enerjisi dağıtımı alanında faaliyet gösteren kamu ve özel sektör kuruluşlarının Elektrik Enerjisi Fonunda toplanmak üzere sektör altyapı giderlerine katkı paylarını bunların enerji satış tarifelerinin %10’unu geçmeyecek şekilde tespite Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Dava konusu Yönetmelik, 8.6.1995 tarih ve 95/7003 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında belirtildiği gibi 3096 sayılı Yasanın ek 6. maddesine dayanmaktadır.
Anılan ek 6. madde, Bakanlar Kuruluna, fonun gelirleri, giderleri, yönetimi ve fonla ilgili diğer hususları çıkarılacak bir Yönetmelikle düzenlemek yetkisini vermektedir.
Elektrik Enerjisi Fonu Yönetmeliğinin 17. maddesinin tümü gözetildiğinde, zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Yasanın gecikme zammına ilişkin hükümlerinin uygulanacağı belirtilen fon alacaklarının, 3291 sayılı Yasaya 3974 sayılı Yasa ile eklenen ve yukarıda aktarılan ek 2. maddenin son fıkrasında sökü edilen “sektör altyapı giderlerine katkı payı” ile enerji fiyatının istikrarını sağlamak için şirketler tarafından fona ödenecek “istikrar bedeli” olduğu anlaşılmaktadır.
Yükümlüsünü, 3096 sayılı Yasa uyarınca elektrik dağıtımı ve üretimi ile görevli şirketlerin oluşturduğu “katkı payı” ile “istikrar bedelleri” 3096 sayılı Yasanın uygulanmasıyla ilgili araştırma, geliştirme, etüd, proje, denetim faaliyetleriyle, kurulacak tesislere finansman yönünden destek ve elektrik enerjisi fiyatlarında istikrarı sağlamak amacıyla kullanılacaktır.
Bu haliyle söz konusu fon alacağı, kamu hizmetinin dahi iyi görülebilmesi için kamu gücüne dayanılarak konulan bir mali yükümlülüktür.
Ancak “elektrik enerjisi fonu”nun dayandığı ve yukarıda aktarılan düzenlemede, fon alacaklarının; kamu alacaklarının takip ve tahsilinde kamu gücüne dayalı, ayrıcalıklı ve suratli bir tahsil, takip yöntemini düzenleyen 6183 sayılı Yasa hükümlerince takip ve tahsil edilmesini öngören bir kurala yer verilmemiştir.
Dolayısıyla, Elektrik Enerjisi Fonu Yönetmeliğinin 17. maddesinin iptali istenilen “fon alacaklarının zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun gecikme zammı ile ilgili hükümleri uygulanır.” kuralınında, ödeme yükümlülüğünün zamanında yerine getirilmemesi halinde, alacağın elde edileceği tarihe kadar geçecek süre için 6183 sayılı Yasada öngörülen gecikme zammı oranlarının uygulanacağı biçiminde anlaşılması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu haliyle, dava konusu düzenlemede Yasanın tanıdığı yetkiye, amacına, hizmetin gereklerine ve kamu yararına aykırılık görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacının üzerinde bırakılmasına 24.2.1999 tarihinde gerekçede ve esasta oyçokluğuyla karar verildi.

AZLIK OYU
Elektrik Enerjisi fonunun oluşturulmasına ilişkin Yasal düzenlemede, fon alacağının 6183 sayılı Yasa uyarınca takip ve tahsilini öngören bir hükme yer verilmemiştir.
Dava konusu yönetmelik hükmü ise, fon alacaklarının zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Yasanın gecikme zammı ile ilgili hükümlerinin uygulanacağını belirtmektedir.
6183 sayılı Yasanın gecikme zammına ilişkin hükümleri yalnızca gecikme zammı oranlarını belirtmemekte, gecikme zammı uygulamasının başlangıcını, ne zaman sona ereceğini, gecikme zammı tutarının tahsili gibi diğer hususlarıda belirlemektedir.
Dolayısıyla, fon alacağının zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanacağını öngören düzenlemede yetki noktasından Yasaya uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali gerektiği oyuyla çoğunluk kararına katılmıyorum.

AZLIK OYU
Elektrik Enerjisi Fonu Yönetmeliğinin 17. maddesinin iptali istenilen son cümlesinde yer alan fon alacağının zamanında ödenmemesi halinde 6183 sayılı Yasanın gecikme zammı ile ilgili hükümlerinin uygulanacağı kuralının 6183 sayılı Yasanın gecikme zammı oranlarının uygulanacağı biçiminde anlaşılması olanaklı görülmemekte ise de; kamu gücüne dayanan ve kamu hizmetinin daha iyi yürütülmesini amaçlayan elektrik enerjisi fonuna ilişkin alacaklar, 6183 sayılı Yasanın 1. maddesi kapsamında “amme hizmetleri takbikatından mütevellit” olan diğer kamu alacakları kapsamında bulunmaktadır.
Bu haliyle, dava konusu düzenlemede 3096 sayılı Yasa ve 6183 sayılı Yasaya aykırılık bulunmadığından davanın reddi gerektiği oyuyla çoğunluk kararına gerekçede katılmıyorum.