10. Daire 1995/5337 E. , 1997/3084 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1995/5337
Karar No : 1997/3084
Temyiz Eden (Davacılar) : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davalılar) : 1-İçişleri Bakanlığı – ANKARA
2-İstanbul Valiliği – İSTANBUL
İstemin Özeti : … Derneğinin faliyetinin durdurulmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda; … İdare Mahkemesince davanın reddi yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstanbul Valiliği savunma vermemiştir. İçişleri Bakanlığı yerinde olmadığı ileri sürülen temyiz isteminin reddi gerektiğini savunmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun bulunan mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
Dava, İçişleri Bakanlığının 15.9.1992 tarih ve 247890 sayılı yazısı üzerine İstanbul Valiliğince … Derneğinin faaliyetinin durdurulmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; 2908 sayılı Dernekler Kanununun 10.maddesi (3) fıkrasında, Kanunun 5.maddesiyle yasaklanmış bulunan amaçlarla kurulmuş ve kuruluş bildirisi ve tüzükleri İçişleri Bakanlığınca incelenmiş olan derneklerin faaliyetlerinin de İçişleri Bakanlığının istemi üzerine dernek merkezinin bulunduğu yer valisinin kararıyla durdurulacağının belirtildiği, aynı Yasanın 5.maddesi 1.bendinde ise Türk Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak amacıyla dernek kurulamayacağı, 11.bendinde her türlü siyasi faaliyetin derneklere yasak olduğu, 12.bendinde ise Türkiye Devletinin manevi şahsiyetini kötülemek veya küçültmek amacıyla da dernek kurulmasının yasak olduğunun hüküm altına alındığı, davacıların kurduğu … Derneğinin Türkiye genelinde şube açma yetkisine haiz olarak kurulması nedeniyle dernek Tüzüğünün İçişleri Bakanlığınca incelendiği, yapılan inceleme sonucu, dernek tüzüğünün derneğin amacı başlıklı 2.maddesinde “Dernek emeği ile geçinmek zorunda olan Türkiye halklarına dayanır” cümlesindeki “Türkiye Halkları” ibaresinin Anayasanın başlangıç bölümündeki, Türkiye Devleti Ülkesi ve Milletiyle bölünmez bir bütündür ifadesine ve 2908 sayılı Yasanın 5/1.maddesine aykırı olduğunun, derneğin yapacağı işler başlıklı 3/b maddesinde yer alan “Türkiyeyi, pazar ve hammadde kaynağı yaparak sömüren emperyalizm ile mücadeleyi gerekli görür ve dernek, bu mücadeleye yurdumuz pazar ve hammadde kaynağı olmaktan kurtarılıncaya kadar devam etmekte kararlıdır” cümlesinin içerdiği siyasal unsurların Dernekler Kanununun 5/11.maddesi kapsamına girdiğinin ve anılan cümledeki ifadelerle Türkiye Devletinin emperyalizm tarafından sömürülen bir ülke olarak nitelendirilmesinin 2908 sayılı Yasanın 5/12.maddesinde yer alan Türkiye Devletinin manevi şahsiyetini kötülemek veya küçültmek kapsamındaki yasaklara girdiğinin tespiti üzerine 2908 sayılı Yasanın 10.maddesi 3.fıkrası uyarınca derneğin faliyetinin durdurulmasında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacılar, dava konusu olayda 2908 sayılı Dernekler Kanununun 10/2.maddesinde belirtildiği üzere, dernek tüzüğünde tespit edilen noksanlıkların ve Kanuna aykırılıkların giderilmesi için verilmesi gereken sürenin verilmediği iddiasıyla mahkeme kararının temyizen incelenip bozulmasını istemektedir.
İdare ve Vergi Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 3622 sayılı Yasayla değişik 49.maddesinde yer alan sebeblerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen ve yukarıda özetlenen gerekçelere dayalı olarak verilen … İdare Mahkemesinin … tarih E:…, K:… sayılı kararı, usul ve hukuka uygun olup, bozma nedeni bulunmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddine ve anılan kararın onanmasına, 24.9.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.