10. Daire 1995/1839 E. , 1996/3048 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1995/1839
Karar No : 1996/3048
Davacı : …
Davalı : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Posta Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğü, Ücretsiz ve Tarife Altı Uygulama Yönetmeliğinin Tanımlar ve Kısaltmalar başlıklı 2.maddesinin (c) bendinin ve bu madde dayanılarak telefon tenzilatından yararlandırılmamasına ilişkin işlemin iptaliyle, fazladan ödenen telefon ücretlerinin tarafına iadesine karar verilmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre hazırlanan PTT Genel Müdürlüğü Ana Statüsünün 22.maddesinde yer alan hüküm doğrultusunda hazırlanan ve 1.4.1985 tarihinde yürürlüğe konulan yönetmelikle telefon tenzilatından ancak PTT’de çalışan memur, yönetim kurulu üyeleri ve kadro karşılığı sözleşmeyle çalışan personelin yararlanabileceğinin düzenlendiği, sözleşmeli personelin tenzilattan yararlanabileceği konusunda bir hüküm yer almadığı iddialarıyla davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : PTT’de sözleşmeli olarak çalışan personelin tenzilattan yararlandırılmamasını haklı kılan bir neden bulunmadığından dava konusu işlemlerin iptaliyle fazladan tahsil edilen telefon ücretlerinin davanın açıldığı tarihten geriye doğru 100 günlük süreden itibaren olan bölümünün tazmini gerektiği düşünülmüştür.
Danıştay Savcısı : …
Düşüncesi : 1995/1905 esas numaralı dosyada düzenleyici işlem yönünden iptal düşüncesi verildiğinden aynı düzenleyici işleme yönelik olarak bu dosyada karar verilmesine yer olmadığı, bu işleme dayalı kişisel işlemin ise iptali gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği düşünüldü:
PTT Genel Müdürlüğünün Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü ve Türk Telekominikasyon A.Ş. olarak ikiye ayrılmasından sonra telefon hizmetlerinin Türk Telekomünikasyon A.Ş. tarafından yürütülmesi nedeniyle dava bu idare husumetiyle görülmüştür.
Dava, Ücretsiz ve Tarife Altı Uygulama Yönetmeliğinin Tanımlar ve Kısaltmalar başlıklı 2.maddesinin (c) bendiyle, bu maddeye dayanılarak davacının tenzilattan yararlandırılmamasına ilişkin işlemin iptali ve fazladan tahsil edildiği ileri sürülen telefon ücretlerinin iadesi istemiyle açılmıştır.
18.6.1984 tarihinde yürürlüğe giren 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak çıkartılan T.C.Posta Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğü Ana Statüsünün 22.maddesinde Özel yasalar ve Uluslararası anlaşmaların hükümleri saklı kalmak kaydıyla ücretsiz ve tarife altı uygulamada bulunulmasına ilişkin esasların teşebbüs tarafından hazırlanıp ilgili Bakanlıkça uygun görülecek ve koordinasyon kurulunca kabul edilecek bir yönetmelikle tesbit edileceği belirtilmiştir.
Bu madde hükmü uyarınca da Ekonomik İşler Yüksek Koordinasyon Kurulunun 18.3.1985 tarih ve 85/90 sayılı kararıyla Ücretsiz ve Tarife Altı Uygulama Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur.
4000 sayılı yasanın 3.maddesiyle T.C.Posta Telgraf ve Telefon İşletmesi Genel Müdürlüğünün telekomünikasyonla ilgili hizmetleri yürüten personeli ile taşınır ve taşınmaz malları her türlü araç, gereç ve cihazları, hak ve alacakları ile borçları Türk Telekominikasyon Anonim Şirketine devredilmiştir. Bununla ilgili devir işleminin protokolle sağlanacağı belirtilmiştir. Bu hüküm uyarınca imzalanan protokolün 14.maddesinde ise, posta işletmesi işyerlerinde ve personelin evlerinde kurulu bulunan servis ve hizmet telefonları ve diğer telekomünikasyon hizmetleri için yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar mevcut uygulamaya devam edileceği kararlaştırılmıştır. Davanın açıldığı tarihte dava konusu yönetmeliğin yürürlükte olduğu tartışmasızdır.
Kamu hizmeti niteliğindeki telefon hizmetini yürüten idare, yukarıda açıklanan çerçevede toplum içinde gördükleri hizmet itibarıyla bazı meslek grupları ve kişiler için telefon ücretinden indirim yapmaya, bu indirimin esaslarını da belirlemeye yetkilidir. Bu yetkisini kullanarak PTT’de çalışan personeli telefon ücretlerinden indirim uygulaması kapsamına alan idarenin sözkonusu indirim uygulanmasını eşitlik ilkesine uygun biçimde düzenlemesi hukuki bir zorunluluktur.
Ücretsiz ve Tarife Altı Yönetmeliğinin 2.maddesinin (c) bendinde “personel deyimi, PTT’de kadrolu olarak çalışan memur, yönetim kurulu üyelerini ve kadro karşılığı sözleşme ile çalışanlar” şeklinde tanımlanmıştır. Böylece personele yapılacak telefon indirimi uygulamasında, kadro karşılığı çalışmayan sözleşmeli personele yer verilmemiştir.
Dava konusu olayda da davacının sözleşmeli personel olarak PTT’de çalıştığı anlaşılmaktadır.
Ücretsiz ve Tarife Altı Uygulamadan yararlanacak personelin tanımı yapılırken PTT’de çalışan memurlar ve yönetim kurulu üyelerinden sonra yalnızca kadro karşılığı sözleşmeyle çalışanların sayılması ve sözleşmeli olarak çalışanlara yer verilmemesini haklı gösterecek bir neden bulunmamaktadır. Esasen davalı idarede sözkonusu ayırımı açıklayamamaktadır. Hizmette başarılı olma gibi bir unsur da içermeyen sözkonusu ayırım açıkça eşitlik ilkesini zedelemekte hakkaniyete aykırı sonuç doğurmaktadır.
Bu durumda Ücretsiz ve Tarife Altı Yönetmeliğinin 2.maddesinin (c) bendinde yer alan “kadro karşılığı” ibaresinde hukuka uygunluk bulunmamakta olup, hukuka aykırı bu düzenlemeye dayanılarak davacının telefon ücret indiriminden yararlandırılması isteminin reddinde de hukuki isabet görülmemiştir.
Hukuka aykırı sözkonusu işlemler nedeniyle telefon ücret indiriminden yararlandırılmayan davacının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 12.maddesinde yer alan hüküm uyarınca idareye başvurduğu 29.9.1994 tarihinden önceki altmış güne isabet eden tarihten itibaren ödemiş olduğu telefon ücretlerine indirim uygulanmak suretiyle fazladan tahsil edilen miktarın yasal faiziyle birlikte davacıya geri ödenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, davanın kısmen kabulüyle Ücretsiz ve Tarife Altı Uygulama Yönetmeliğinin 2.maddesinin (c) bendinde yer alan “Kadro karşılığı” ibaresinin ve tenzilattan yararlandırılma isteminin reddine ilişkin işlemin iptaline, 29.9.1994 tarihinden önceki altmış güne isabet eden tarihten itibaren fazladan ödenen telefon ücretinin yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine fazlaya ilişkin tazminat isteminin süre aşımı yönünden reddine, aşağıda dökümü gösterilen … lira yargılama giderinin haklılık oranı gözönüne alınarak yarısı olan … liranın davacı üzerine bırakılmasına ve … lira yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine 28.5.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.