10. Daire 1993/2471 E. , 1994/3107 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 1993/2471
Karar No : 1994/3107
Davacı : …
Davalı : T.C.Başbakanlık – ANKARA
Davanın Özeti : 13.5.1993 günlü 21580 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa tabi sigortalıların ödeyecekleri primlerin ürün bedellerinden tevkif suretiyle tahsil edilmesine ilişkin 93/4384 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının; 2926 sayılı Yasanın Bakanlar Kuruluna,prim alacaklarının ürün bedellerinden tevkifi konusunda yetki verdiği halde, kararname ile, hiç ayrım yapılmadan tüm ürün bedellerinden tevkifat şartının getirildiği, 2926 sayılı Yasaya tabi olmayan,kendisi gibi Sosyal Sigortalar kanununa tabi olanlardan da sattıkları ürün bedeli üzerinden tevkifat yapılacağı, kararnamenin 2.maddesinde, fazla ve yanlış alınan miktarın iade edileceği belirtilmişsede bunun çözüm olmadığı iddialarıyla iptali istenilmektredir.
Savunmanın Özeti : 2926 sayılı Yasanın on yıllık uygulaması sonucunda gerek tescilde gerekse prim tahsilatında istenilen düzeye gelinmediği, buna neden olan olumsuzlukların giderilebilmesi amacıyla dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının işleme konulduğu, yasal dayanağının 2926 sayılı Yasanın 36.maddesi olduğu, dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının ve tamamlayıcısı olan uygulama tebliğlerinin yasaya aykırı bir düzenleme getirmediği, kararnamenin 2926 sayılı yasa kapsamına girdikleri halde bu güne kadar kayıt ve tescil edilemeyen sigortalıları da kapsadığı, amacın, kayıtlı sigortalılardan tevkif suretiyle prim almakla beraber, kapsama girdiği halde henüz kaydı yaptırılmamış çiftçilerin sosyal sigorta kapsamına alınmamasını sağlamak olduğu, kararnamede, 2926 sayılı yasa kapsamına girmeyenlerden tarım ürünü satışı sırasında zorunlu tevkifatın öngörülmediği, bunun uygulama Tebliğinde belirlendiği, yersiz alınan primlerin iadesininde belirlendiği,Bakanlar Kurulu kararının uygulanmasının ertelendiği, dayanağı bulunmayan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
D.Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararında, dayanağı olan Yasa ile belirlenen kapsamın aşıldığı anlaşıldığından iptali gerektiği düşünülmüştür.
D.Savcısı : …
Düşüncesi :2577 sayılı “İ.Y.U.K”nun 14 üncü maddesinin (d) bendinde “İdari davaya konu olarak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı” hükmü getirildikten sonra 15 nci maddesinin (b) bendinde 3/c, 3/d ve 3/e bentlerinde yazılı hallerde davanın reddine” karar verileceği hükme bağlanmıştır.
26.1.1994 tarihli istem yazımıza cevap olarak alınan Başbakanlık Hukuk Müşavirliğinin 16.2.1994 tarih ve 08738 sayılı yazısından dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının uygulanmasının 1.4.1994 tarihine kadar ertelendiği anlaşılmıştır.
Bu durumda ortada idari davaya konu olarak kesin ve yürütülmesi gerekli bir işlem bulunmadığından 2577 sayılı Kanunun 15-b bendi hükmü gereğince davanın reddi gerektiği düşünüldü.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince işin gereği düşünüldü:
Dava, 13.5.1993 günlü ve 21580 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 2926 sayılı Tarımda kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa tabi sigortalıların ödeyecekleri primlerin ürün bedellerinden tevkif suretiyle tahsil edilmesine ilişkin olan 93/4384 sayılı Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
2926 sayılı Yasanın 36.maddesi, “Sigortalı, 31 inci maddede belirtilen prim borcunu ait olduğu yıl içinde Bakanlar Kurulunca tesbit edilen dönemlerde ödemek zorundadır. Kurumun prim alacakları; Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkif suretiyle tahsil edilebilir” hükmünü taşımaktadır.
Dava konusu Bakanlar Kurulu Kararı da bu hükme dayanılarak düzenlenmiş bulunmaktadır.
Yukarıda anılan 36.maddede, bu yasaya tabi sigortalıların sigorta prim burçlarının tahsil yöntemleri belirlenmiş olup; getirilen her iki sistemde de 2926 sayılı Yasaya göre sigortalı olan ve prim borcu bulunan çiftçilerin bu borçlarının tahsili amaçlanmıştır.
Dava konusu Bakanlar kurulu kararında ise; Sigorta prim borcuna mahsuben ürün bedelinden tevkifat yapılacak olan çiftçiler belirlenirken, yasanın kapsamını aşar nitelikte bir düzenleme yapılarak, 2926 sayılı Yasaya göre, sigortalı olup olmadığına ve prim borcu bulunup bulunmadığına bakılmaksızın tüm çiftçilerin sattıkları ürünlerin bedellerinden tevkifat şartı getirildiği anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu Bakanlar Kurulu Kararının iptaline,aşağıda dökümü yapılan 162.100.lira yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine 27.6.1994 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
AYRIŞIK OY X: Dava dosyasının incelenmesinden, dava konusu Bakanlar Kurulu Kararında, yalnızca, 2926 sayılı Yasaya tabi çiftçilere yönelik düzenleme yapıldığı, yasa kapsamında olmayan çifçilerden tarım ürünü satışı sırasında zorunlu tevkifatın öngörülmediği anlaşıldığından, anılan Yasanın 36. Maddesine uygun bulunan Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davanın reddine karar verilmesine gerektiği görüşüyle karara katılmıyoruz.