1. Daire 2009/1217 E. , 2009/1290 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2009/1217
Karar No : 2009/1290
K A R A R
Hakkında İşleme Konulmama Kararı Verilen : … – … Valisi
İtiraz Edilen Karar : Şikayetin işleme konulmamasına ilişkin İçişleri Bakanının … tarih ve … sayılı kararı
Karara İtiraz Eden : Şikayetçi …vekili Av….
Soruşturulacak Eylem : … Valiliği Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla halka düşük kalorili kömür dağıtarak hava kirliliğine neden olmak
Eylem Tarihi : 2008-2009 yılı
İçişleri Bakanlığının … tarih ve … sayılı yazısı ekinde gönderilen dosya, İçişleri Bakanı tarafından verilen … tarih ve … sayılı şikayetin işleme konulmaması kararı ile bu karara şikayetçi vekili tarafından yapılan itiraz, Tetkik Hakimi …’ın açıklamaları dinlenildikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında; bu Kanuna göre memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında yapılacak ihbar ve şikayetlerin soyut ve genel nitelikte olmamasının, ihbar veya şikayetlerde kişi veya olay belirtilmesinin zorunlu olduğu, iddiaların da ciddi bulgu ve belgelere dayanması gerektiği, bu hükme aykırı bulunan ihbar ve şikayetlerin, Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmayacağı ve durumun ihbar veya şikayette bulunana bildirileceği, aynı Kanunun 5 inci maddesinde ise izin vermeye yetkili merciin, bu Kanun kapsamına giren bir suç işlendiğini bizzat veya yukarıdaki maddede yazılı şekilde öğrendiğinde bir ön inceleme başlatacağı, ön incelemenin, izin vermeye yetkili merci tarafından bizzat yapılabileceği gibi görevlendireceği bir veya birkaç denetim elemanı ya da hakkında inceleme yapılanın üstü konumundaki memur ve kamu görevlilerinden biri veya birkaçı eliyle de yaptırılabileceği, inceleme yapacakların, izin vermeye yetkili merciin bulunduğu kamu kurum veya kuruluşunun içerisinden belirlenmesinin esas olduğu, işin özelliğine göre bu merciin, anılan incelemenin başka bir kamu kurum veya kuruluşunun elemanlarıyla yaptırılmasını da ilgili kuruluştan isteyebileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, Cumhuriyet başsavcılarına yapılan şikayet ve ihbarların değerlendirilmesi sonucunda işleme konulmamayı gerektiren nitelikte olanlar hakkında yine bu makamlarca şikayetin işleme konulmaması kararı verilebilmesi yetkisi tanındığına göre, Cumhuriyet başsavcılıklarına intikal eden şikayet ve ihbarlar üzerine yapılan inceleme ve soruşturma sonucunda şikayetin somut olduğu, kişi ve olay belirtildiği, iddiaların ciddi bulgu ve belgelere dayandığı görülerek işleme konulmama kararı verilmeyip dosyanın ön inceleme yapılarak soruşturma izni verilip verilmemesi yönünden yetkili mercie intikal ettirilmesinden sonra, yetkili merciin aynı dosya içeriğine göre şikayetin işleme konulmamasına karar vermemesi, bir ön inceleme yaptırarak, ciddi bulgu ve belgelere dayanan, kişi ve somut olay belirtilen şikayet hakkında soruşturma izni verilmesi ya da verilmemesi yönünde bir karar tesis etmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, şikayetçi …’ın … Cumhuriyet Başsavcılığına verdiği dilekçede … Valisi … hakkında şikayetçi olduğunu belirttiği, Başsavcılığının … tarih ve Soruşturma No:… sayılı görevsizlik kararı üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının … tarih ve yazısıyla ilgili hakkında ön inceleme yapılmasının istenildiği, söz konusu talebe rağmen Bakanlığın … tarih ve … sayılı yazısıyla … Valiliğinden, iddia konusu hakkında araştırma yaptırılmasının istendiği, Vali Yardımcısı tarafından yapılan inceleme sonucunda İçişleri Bakanı tarafından … tarih ve … sayılı şikayetin işleme konulmaması kararı verildiği ve anılan kararın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına tebliğ edildiğine dair tebliğ alındısının dosyada bulunmadığı görülmüştür.
Soruşturulması istenen olayda şikayet konusu eylemin somut olduğu, kişi ve olay belirtildiği ve iddianın da ciddi bulgu ve belgelere dayandığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, ihbar ve şikayetlerin işleme konulmaması kararlarının 4483 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca izin vermeye yetkili makamlar tarafından verilebileceği açık olduğundan, eğer ihbar ve şikayete konu olayla ilgili olarak bir araştırma yapılması ihtiyacı duyulmuş ise bu araştırmanın da 4483 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde aranan kriterler esas alınmak suretiyle, yani bizzat izin vermeye yetkili merci veya izin vermeye yetkili merciin bulunduğu kamu kurum veya kuruluşunun içerisindeki teftiş kurullarından görevlendirilecek bir veya birkaç denetim elemanı veya hakkında araştırma yapılacak kişinin üst konumundaki memur ve kamu görevlilerinden biri veya birkaçı tarafından yapılması gerekeceği tabiidir. Aksi tutumun gerek yapılan araştırmanın gerekse bu araştırma raporu dayanak alınarak izin vermeye yetkili mercilerce verilecek işleme konulmama kararının objektifliğini, sıhhatini ve hukukiliğini tartışmalı hale getireceği ve 4483 sayılı Kanunun prensiplerine aykırı olacağı açıktır.
Bu itibarla, … Valisi hakkında … Vali Yardımcısı tarafından şikayet konusu ile ilgili olarak yapılan incelemeye dayanılarak İçişleri Bakanı tarafından verilen işleme konulmama kararı bu yönüyle de yerinde görülmemiştir.
Bu durumda dosyada yer alan belgelerde şikayetçinin belli, şikayet konusu eylemin somut olduğu, kişi ve olay belirtildiği, iddiaların da ciddi bulgu ve belgelere dayandığı ve şikayet hakkında ön inceleme yaptırılmak üzere dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı tarafından yetkili mercie gönderildiği anlaşıldığından, 4483 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümleri uyarınca, yetkili merci tarafından ön inceleme emri verilmesi, bu emre dayalı olarak ön inceleme raporu düzenlenmesi, yetkili merci tarafından söz konusu ön inceleme raporu gözönünde bulundurulmak suretiyle soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin bir kararın tesis edilmesi, verilecek kararın türüne göre gerekli yazılı bildirimlerin yapılması, tesis edilen karara karşı itirazda bulunulması durumunda yazılı bildirimlere ilişkin günlü ve imzalı bildirim alındıları ile itiraz dilekçelerinin de eklenerek dosyanın Dairemize gönderilmesi gerektiğinden, itirazın kabulü ile İçişleri Bakanı tarafından ihbar ve şikayetin işleme konulmamasına ilişkin olarak verilen … tarih ve … sayılı kararın kaldırılmasına, dosyanın İçişleri Bakanlığına, kararın bir örneğinin itiraz eden şikayetçi vekiline gönderilmesine 1.10.2009 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
X- K A R Ş I OY
4483 sayılı Kanunda, Cumhuriyet başsavcılarının veya yetkili merciin işleme koymama kararlarına karşı itiraz edilebileceği yönünde bir hükme yer verilmemesi nedeniyle, İçişleri Bakanınca … tarih ve … sayılı şikayetin işleme konulmaması kararına yapılan itirazın incelenmeksizin reddi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyorum.