1. Daire 2006/1303 E. , 2007/163 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2006/1303
Karar No : 2007/163
K A R A R
Hakkında Soruşturma
İzni İstenen : … – … Başkanı
İtiraz Edilen Karar : Hakkında soruşturma izni istenen için soruşturma izni verilmemesine ilişkin Devlet Bakanının … günlü, … sayılı kararı
Karara İtiraz Eden : Şikayetçi … Sendikası Vekili Av. …
Soruşturulacak Eylem : Danıştay Beşinci Dairesinin 1.5.2006 günlü
E: 2005/940 sayılı yürütmenin durdurulması kararını yerine getirmemek suretiyle görevi kötüye kullanmak
Eylem Tarihi : 2006
Devlet Bakanının … gün ve … sayılı soruşturma izni vermemesi kararına şikayetçi vekilinin itirazını içeren … günlü dilekçesi, Dairemizin 22.12.2006 gün ve Muh.645 sayılı yazısı gereği Devlet Bakanlığının … ve … günlü dilekçeleri ve eki dosya Tetkik Hakimi …’in açıklamaları dinlendikten sonra, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
Dosyanın incelenmesinden; 26.6.1997 günlü, 23031 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Diyanet İşleri Başkanlığı Yurt Dışı Teşkilatına Atanacak Personelin Seçim Esaslarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair, 13.1.2005 günlü, 25699 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik hükümlerine dayanılarak … tarihinde … Büyükelçiliği … Hizmetleri Müşavirliğine … Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim üyesi …’ın müşterek kararla atandığı, adı geçen yönetmeliğin, yurtdışı teşkilatına 2547 sayılı yasaya tabi öğretim üyelerinin atanabilmesine imkan sağlayan hükümlerinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Danıştay Beşinci Dairesine açılan davada 1.5.2006 tarihinde yürütmenin durdurulması kararı verildiği, şikayetçi tarafından bu kararın yerine getirilmediği gerekçesi ile şüpheli hakkında şikayette bulunulduğu, bizzat kendisi tarafından yapılan ön incelemeye dayalı olarak Diyanet İşleri Başkanlığından sorumlu Devlet Bakanlığı tarafından soruşturma izni verilmediği anlaşılmıştır.
Uygulanmadığı ya da gereklerinin yerine getirilmediği ileri sürülen yürütmenin durdurulmasına ilişkin yargı kararı, düzenleyici bir işlem olan Yönetmelik değişikliğine karşı Başbakanlık ve Diyanet İşleri Başkanlığı hasım (davalı) gösterilerek açılmış bir iptal davası nedeniyle verilmiştir. Danıştay Beşinci Dairesince verilen 1.5.2006 günlü, E: 2005/940 sayılı yürütmenin durdurulması kararında; Diyanet İşleri Başkanlığının yurt dışı teşkilatının yasal dayanağının bulunmadığı, buna karşın 189 sayılı KHK. yürürlüğe girdikten sonra bu KHK’nin 3 üncü maddesine aykırı biçimde çeşitli tarihlerde çıkarılan Bakanlar Kurulu kararları ile bu Başkanlığın yurtdışı teşkilatının oluşturulduğu, böylece yasal dayanağı olmayan bir yurtdışı teşkilatının, yine aynı Bakanlar Kurulu kararlarıyla kendisine verilen görevleri yerine getirmeyi sürdürdüğü, başka bir anlatımla fiilen var olduğu tespit edilmiş, ayrıca 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kurumu Kanununun 38 inci maddesinde, açıkça üniversite öğretim elemanlarının bu maddede sayılan yerlerde “görevlendirilmelerinin” amaçlanmasına karşın, dava konusu Yönetmelik hükümleri ile Diyanet İşleri Başkanlığının yurtdışı teşkilatı kadrolarına öğretim üyelerinin atanması olanağı getirilerek geçici nitelikli görevlendirmenin kalıcı niteliğe büründürüldüğü vurgulanarak Yönetmeliğin ilgili maddelerinin hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu Yönetmelik uyarınca, Diyanet İşleri Başkanlığı yurtdışı teşkilatında açık bulunan … Büyükelçiliği din hizmetleri müşavirliği kadrosuna … üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi …’ın atanması, … günlü ve … sayılı müşterek kararname ile yapılmış olup, bu atama işlemine karşı açılmış bir iptal davası bulunmamaktadır.
Soruşturma izni verilmemesine ilişkin yetkili merci kararında, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından, yürütmenin durdurulması kararının tebliği tarihinden sonra ferdi idari işlem tesis edilmesine yönelik bir hazırlık çalışması yapılmadığı belirtilmekle beraber, düzenleyici işlem olan Yönetmelik hakkında verilen yargı kararının, bu Yönetmeliği yayımlayan ve yürütme makamı olan Devlet Bakanlığının başlatacağı işlemlerle gereğinin yerine getirilmesi gerekmektedir. Nitekim, sözü edilen Yönetmelik, Devlet Bakanlığı tarafından 25.1.2007 günlü ve 26414 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılmış bulunmaktadır.
Başbakanlığa bağlı bulunan Diyanet İşleri Başkanlığının ilgili Devlet Bakanının da imzasını taşıyan müşterek kararname ile yurtdışı kadrosuna ataması yapılmış bir öğretim üyesinin, düzenleyici işlem olan Yönetmelik hakkında verilmiş yürütmenin durdurulması kararının gereği olarak atamasının iptali cihetine gidilmesi usulde paralellik ilkesi gereği yine müşterek kararname ile gerçekleşebileceğinden, ilgili Devlet Bakanlığının ve Başbakanlığın hazırlaması gereken müşterek kararname nedeniyle Diyanet İşleri Başkanının bu ferdi işlemin gerçekleştirilmemesindeki sorumluluğu bakımından uygun illiyet bağının bulunmadığı, bu durumda ilgiliye isnad edilen eylemin hakkında hazırlık soruşturmasını gerektirecek nitelik arzetmediği anlaşıldığından, Devlet Bakanının … günlü, … sayılı soruşturma izni verilmemesine ilişkin kararına yapılan itirazın reddine, dosyanın Diyanetten sorumlu Devlet Bakanlığına, kararın bir örneğinin itiraz eden vekiline gönderilmesine 16.2.2007 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) K A R Ş I O Y
2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanunun 2 nci maddesinde, Diyanet İşleri Başkanının Bakanlar Kurulu Kararı ile atanacağı düzenlenmiş, 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunda da Diyanet İşleri Başkanlığının Başbakanlığa bağlı olduğu belirtilmiştir.
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin (e) bendinde, Bakanlar Kurulu kararı ile atananlar yönünden Başbakanın soruşturma izni vermeye yetkili olduğunu hükme bağladığından, hakkında ön inceleme yapılan Diyanet İşleri Başkanı … için Başbakanın soruşturma izni vermesi veya vermemesi gerekmektedir.
Bu nedenle Devlet Bakanının bu konuda karar alma yetkisi bulunmadığından, Devlet Bakanı tarafından verilen … günlü, … sayılı kararın açıklanan sebeplerle kaldırılması gerektiği görüşüyle aksi yönde verilen çoğunluk kararına karşıyım.