1. Daire 2004/802 E. , 2005/523 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2004/802
Karar No : 2005/523
K A R A R
Hakkında Soruşturma
İzni İstenenler :
1- … – … Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı
2- … – ” Müfettişi
3- … – ” Mühendisi
4- … – ” Şube Müdürü
İtiraz Edilen Karar : Hakkında soruşturma izni istenenlerden … için soruşturma izni verilmesine diğerleri için soruşturma izni verilmemesine ilişkin … Bakanının 17.11.2004 günlü, … sayılı kararı
Karara İtiraz Eden : … vekili Av. …
Soruşturulacak Eylem : … A.Ş. ve …A.Ş. ile ilgili bilgi ve belgeleri anılan şirketlere aktarmak suretiyle görevi kötüye kullanmak
Eylem Tarihi : 2002- 2003 yılları
… Bakanlığının 13.12.2004 günlü … sayılı yazısı ile gönderilen dosya, … Bakanının 17.11.2004 günlü, … sayılı kısmen soruşturma izni verilmesine kısmen soruşturma izni verilmemesine ilişkin kararı ve bu karara yapılan itiraz, Tetkik Hakimi … ‘ın açıklamaları dinlendikten sonra 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun 5 inci maddesine göre memurlar ve diğer kamu görevlilerinin suç işlediklerinin ihbar ya da şikayet konusu yapılması veya yetkili merci tarafından bizzat öğrenilmesi halinde izin vermeye yetkili merciin bir ön inceleme başlatacağı, bu incelemeyi kendisi bizzat yapabileceği gibi görevlendireceği bir veya birkaç denetim elemanı veya hakkında inceleme yapılanın üstü konumundaki memur ve diğer kamu görevlilerinden biri veya birkaçı eliyle de yaptırabileceği, inceleme yapacakların, izin vermeye yetkili merciin bulunduğu kamu kurum veya kuruluşunun içerisinden belirlenmesinin esas olduğu, işin özelliğine göre bu merciin, anılan incelemenin başka bir kamu kurum veya kuruluşunun elemanlarıyla yaptırılmasını da ilgili kuruluştan isteyebileceği, bu isteğin yerine getirilmesinin ilgili kuruluşun takdirine bağlı olduğu hükme bağlanmıştır.
3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun Teftiş Kurulu Başkanlığı başlıklı 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında, Teftiş Kurulu Başkanlığının Bakanın emri veya onayı üzerine Bakan adına maddede belirtilen görevleri yapacağı, son fıkrasında, teftiş kurulu ve müfettişlerin görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usullerinin tüzükle düzenleneceği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Teftiş Kurulu Tüzüğünün 5 inci maddesinde, Teftiş Kurulu Başkanlığının Bakanın emri ve onayı üzerine Bakan adına Bakanlık teşkilatıyla bağlı ve ilgili kurum ve kuruluşların her türlü faaliyet ve işlemlerine ilişkin olarak, teftiş, inceleme ve soruşturma işlerini yürüteceği, 12 nci ve müteakip maddelerinde Bakanlık Müfettişliği görevine atanabilmek için giriş sınavı ve yeterlik sınavında, 3 yıl müfettiş yardımcılığından sonra da yeterlik sınavında başarılı olmak gerektiği, öngörülmüştür.
Öte yandan, 3046 sayılı Bakanlıkların Kuruluşu ve Görev Esasları Hakkında Kanunun 44 üncü maddesinde, “Bakanlıklar kendi bağlı ve ilgili kuruluşları personelinden ihtiyaç duyduklarını yatırım programları ve projelerinin hazırlanması gibi konularda ve uzmanlık isteyen işlerde geçici olarak, süre ve çalışma konusu belirtilmek şartıyla, ve bakanın onayı ile bakanlık merkez teşkilatında görevlendirilebilirler. Ancak bu personelin çalışma süresi altı ayı geçemez.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükümlerin değerlendirilmesinden; … Bakanlığında müfettişliğin Teftiş Kurulu Tüzüğü ile kariyer esasına dayandırıldığı, 3046 sayılı Kanunun 44 üncü maddesindeki yatırım programları ve projelerinin hazırlanması gibi konularda ve uzmanlık isteyen işlerde geçici görevlendirmeye imkan sağlayan hükme dayanılarak Bakanlığın ilgili kuruluşlarında görevli müfettişlerin Bakan onayı ile Bakanlık müfettişi görev ve yetkileri ile görevlendirilemeyeceği ve donatılamayacağı, 4483 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde sözü edilen “işin özelliğine göre başka kurum ve kuruluşun elemanları ile inceleme yaptırılması hükmünden hareketle Bakanlık müfettişleri varken ilgili kuruluş müfettişlerinin müsteşar yardımcısı, bakanlık müfettişi ve Bakanlığın diğer görevlileri hakkında ön inceleme yapmalarının da hukuken mümkün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, … Bakanlığının ilgili kuruluşu olan … Genel Müdürlüğü müfettişleri … ve …’nin Bakan onayı ile 3046 sayılı Yasanın 44 üncü maddesine göre Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığında görevlendirildikleri, Bakan tarafından verilen ön inceleme onayları ve Teftiş Kurulu Başkanlığının görev emirleri uyarınca Müsteşar Yardımcısı, Bakanlık Müfettişi, Şube Müdürü ve Bakanlık Mühendisi hakkında adı geçenlerce ön inceleme raporu düzenlendiği, ön inceleme raporunun bu kişilerce Bakanlık Başmüfettişi unvanıyla imzalandığı, bu rapora dayanarak Bakan tarafından Müsteşar Yardımcısı hakkında soruşturma izni verildiği, diğerleri hakkında soruşturma izni verilmediği, soruşturma izni verilen Müsteşar Yardımcısının itirazı üzerine dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, … Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı hakkında Bakanlıkta görevlendirilen … Genel Müdürlüğü müfettişleri tarafından ön inceleme yapılmasının hukuken mümkün olmadığı, bu nedenle kanuna uygun olarak görevlendirilecek kişi veya kişilerce ilgililer hakkında mevzuata uygun olarak ön inceleme raporu düzenlenmesi, bu rapora dayanılarak yetkili merci tarafından soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararın tesis edilmesi, verilecek kararın türüne göre gerekli yazılı bilidirimlerin yapılması, yazılı bildirimlere ilişkin günlü ve imzalı bildirim alındıları ile tesis edilen karara karşı itirazda bulunulması durumunda itiraz dilekçelerinin de eklenerek dosyanın Dairemize gönderilmesi gerekli görüldüğünden, itirazın kabulü ile … Bakanının 17.11.2004 günlü, … sayılı kararının itiraz eden yönünden kaldırılmasına, gereği yapılmak üzere dosyanın … Bakanlığına, kararın bir örneğinin itiraz edene gönderilmesine 14.4.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.