1. Daire 2004/793 E. , 2004/435 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2004/793
Karar No : 2004/435
Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyacı olan 78 adet çekici ve römorkunun tedariki amacıyla Milli Savunma Bakanlığı ile … Türk A.Ş. arasında imzalanan sözleşmede değişiklik yapılması hususunda 4353 sayılı Kanunun 31 inci maddesine göre görüş bildirilmesi istemine ilişkin Milli Savunma Bakanlığının 8.12.2004 günlü, MÜT-01-3215-B/R.K.(15) sayılı yazısında aynen:
” Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının 2001-2005 yılları için, 78 adet 6×6 çekici ve römorkunun tedariki amacıyla imzalanan ilgi (a) Sözleşme gereği, 15 Mayıs 2005 tarihinde alınacak 19 adet araç için avans ödemesinin 2004 yılında yapılması ve buna karşılık firmanın fiyat indirimi sağlamasına ilişkin olarak EK’te belirtilen nedenlerle ek sözleşme yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
2. 4353 sayılı Kanunun 31 inci maddesi gereğince ilgili (a) Sözleşmede ilgi (b) Ek Sözleşme Taslağı metni doğrultusunda değişiklik yapılması hakkındaki görüşün bildirilmesini arz ederim.” denilmektedir.
Milli Savunma Bakanlığının 8.12.2004 günlü yazısına ekli Baş Hukuk Maşavirliği ve Dava Dairesi Başkanlığı yazısında ise aynen:
” 1. Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının 2001-2005 yılları ihtiyacı için 78 adet Çekici ve Römorkunun satın alınması maksadıyla MSB.lığı ile … Türk A.Ş. arasında imzalanan ilgi (a) sözleşme gereği, 59 adet Çekici ve Römorku teslim alınmış, kalan 19 adet araç ise 15 Mayıs 2005 tarihinde teslim alınacaktır.
2. İlgi (b) ve (c) yazıları ile, 2005 yılında alınacak araçlar için avans ödemesinin 2004 yılında yapılmasına karşılık firmanın makul bir fiyat indirimi sağlamasına ilişkin olarak ek sözleşme yapılması teklif edilmiştir.
3. Fiyat ve Maliyet Analiz Grup Başkanlığı ile … Türk A.Ş.den avans ödemesinin 15 Aralık 2004 tarihinde yapılabileceği dikkate alınarak, araç birim fiyatında yapılabilecek indirim miktarının tespitinin istenmesi sonucu;
a. Fiyat ve Maliyet Analiz Grup Başkanlığı toplam 10.059,075 EURO indirimin uygun olacağını ilgi (ç) yazı ile,
b. … Türk A.Ş. tarafından araç birim fiyatında 500 EURO (19 adet araç için ise toplam 9’500 EURO) indirim yapılabileceği ilgi (d) yazı ile bildirilmiştir.
4. Firmanın teklif etmiş olduğu indirim miktarının (9.500 EURO) yeniden Fiyat ve Maliyet Analiz Grup Başkanlığınca incelenmesi sonucu ilgi (e) yazı ile; 2005 yılı Mayıs ayında teslim edilecek 19 adet araç için avans ödenmesinin, 15 Aralık 2004 tarihinde yapılması durumunda hesaplamalarda kullanılan faiz oranlarının değişkenliği ve hesaplamalarda oluşabilecek sapmalar dikkate alındığında, araç birim fiyatında 514,7 EURO indirimin uygun olacağı bildirilmiştir.
5. Avans ödemelerinin 15 Aralık 2004 tarihinde yapılması durumunda araç birim fiyatından (162.900 EURO’dan) 514,7 EURO indirim yapılarak, 162.385,30 EURO olması konusunda firma ile Bakanlığımız arasında mutabakat sağlanmıştır.
6. Buna göre yapılan değerlendirme sonucu, 2005 yılı avans ödemesinin 15 Aralık 2004 tarihinde yapılması ve ilgi (a) sözleşmede yer alan araç birim fiyatının 162.385,30 EURO olarak değiştirilmesinde firmaya menfaat terkini olmadığı, söz konusu değişikliğin ihtiyaç makamı olan K.K.K.lığının görüşü doğrultusunda hazırlanan Ek Sözleşme ile yapılabileceği sonucuna varılmış ve ilgi (f) onay ile uygun görülmüştür.
7. Açıklanan nedenlerle Ek Sözleşme yapılmasına ilişkin olarak 4353 sayılı Kanunun 31 inci maddesi gereğince, Danıştay Başkanlığının mütalaasının alınmasının uygun olacağı değerlendirilmiştir.” denilmekte olduğundan konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
4353 sayılı Yasanın 31 inci maddesinde, bir sözleşme mevcut olsun olmasın, Devlet daireleriyle diğer daire, müessese ve teşekküller veya gerçek ve tüzelkişiler arasında çıkan ve henüz yargı mercilerine, hakeme ve icraya intikal etmemiş bulunan hukuksal uyuşmazlıkların sulh yoluyla çözümünde yarar görüldüğü takdirde, Baş Hukuk Müşavirinin mütalaasına dayalı olarak 50.000.000 liraya kadar bir hakkın tanınması veya menfaatin terkini tazammun eden anlaşmalar veya sözleşme değişiklikleri yapmaya bakanlıkların yetkili olduğu bu miktarı aşan anlaşmalar veya sözleşme değişikliklerinde de Danıştayın mütalaasına dayanılarak Maliye Bakanlığınca alınacak kararname ile yapılacağı hükme bağlanmış, anılan maddedeki parasal sınır ise 2004 Mali Yılı Bütçe Kanununun (İ) işaretli cetvelinde 400.000.000.000 lira olarak belirlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Kara Kuvvetleri Komutanlığı ve Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığının 2001-2005 yılları ihtiyacı için 78 adet çekici ve römorkunun satın alınması amacıyla Milli Savunma Bakanlığı ile … Türk A.Ş. arasında 25.1.2002 tarihinde sözleşme imzalandığı, 59 adet çekici ve römorkunun teslim alındığı, kalan 19 adet aracın ise 15.5.2005 tarihinde teslim alınacağı, 2005 yılında alınacak araçlar için satıcı firmaya 2004 yılı içinde avans ödenmesi durumunda 162.900 Euro olan birim fiyattan araç başına 514,7 Euro indirim yapılmak suretiyle birim fiyatın 162.385,30 Euro olarak uygulanması konusunda tarafların mutabakata vardıkları, böylece 19 araç için toplam 9.779 Euro indirim yapılarak avansın 2004 yılında ödenmesinin öngörüldüğü bu amaçla sözleşme değişikliği yapılabilmesi için 4353 sayılı Kanunun 31 inci maddesine göre görüş bildirilmesi istemiyle Dairemize başvurulduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan Yasa hükmüne göre Danıştayca görüş verilebilmesi için, yargı mercilerine, hakeme veya icraya götürülmemiş bir uyuşmazlığın sulh yoluyla çözümünün veya bir sözleşmenin değiştirilmesinin söz konusu olması ve tanınan hakkın ya da terkedilen menfaatin 400.000.000.000 lirayı geçmesi gerekmektedir.
İstemde, 15.5.2005 tarihinde alınacak 19 adet çekici ve römork için 2004 yılı içinde avans ödenmesi durumunda her araç için 514,7 Euro olmak üzere toplam bedelde 9.779 Euro indirim yapılmasının öngörüldüğü böylece gerçekleştirilmek istenen değişikliğin toplam fiyat üzerinde meydana getirdiği farkın yaklaşık 18.000.000.000 Türk Lirası olduğu ve 2004 mali yılı Bütçe Kanununda belirlenen 400.000.000.000 liranın altında kaldığı görülmektedir.
Bu durumda, 4353 sayılı Kanunun 31 inci maddesinde Danıştay’dan görüş istenebilmesi için öngörülen tutarın altında kalan sözleşme değişikliği hakkında görüş bildirilmesine yer olmadığına, dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 14.12.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.