1. Daire 2004/444 E. , 2004/409 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2004/444
Karar No : 2004/409
Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketine ait dağıtım bölgelerinin dağıtım şirketi haline dönüştürülerek bu bölgede 49 yıl süre ile elektrik dağıtım faaliyetinde bulunması için lisans hakkı tanınmasını müteakip, bu bölge sınırları dahilindeki doğrudan dağıtım faaliyeti içinde tanımlanmayacak olan duran varlıkların, adlarına tescil edilmesi suretiyle oluşturulacak dağıtım şirketlerinin, hisselerinin satılması suretiyle özelleştirilmelerinin mümkün olup olmadığı hususunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkin Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğünün 10.9.2004 günlü, 4301 sayılı yazısına ekli Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 26.8.2004 günlü, 8076 sayılı yazısında aynen:
” İlgide kayıtlı yazımızda mevcut mevzuat çerçevesinde halen özelleştirme kapsam veya programında olan elektrik üretim ve dağıtım tesisleri (EÜAŞ ve DSİ’ye ait hidroelektrik santralleri, termik santralleri ve akarsu santralleri ile TEDAŞ’a ait dağıtım bölgelerinin) ile bundan sonra kapsam ve/veya ve programa alınacak elektrik üretim ve dağıtım tesislerinin mülkiyetinin devri suretiyle özelleştirilip özelleştirilemeyeceği konusunda İdaremizde bir tereddüt oluşması nedeniyle Danıştay 1. Dairesinden istişari görüş alınması Makamlarının takdir ve tensiplerinize arz edilmişti.
Danıştay 1. Dairesinin 05.03.2004 tarih ve 2004/17 E.2004/24 K. sayılı istişari görüşünde; Dağıtım bölgelerinin özelleştirilmesi ile ilgili olarak 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun;
-2 nci maddesinin (c) bendinde; Elektrik enerjisi dağıtım faaliyetlerinin dağıtım şirketleri tarafından lisanslarında belirlenen bölgelerde yürütüleceği,
-3 üncü maddesinin (a) bendinin 4 numaralı alt bendinde lisansların bir defada en çok kırk dokuz yıl için verileceği ve üretim, iletim ve dağıtım lisansları için geçerli olan asgari sürenin on yıl olduğu hüküm altına alınmış olduğu,
Bu hükümlere göre;
– Elektrik dağıtım hizmetinin götürüleceği bir alan olarak tanımlanan dağıtım bölgesinin ve bu bölgede yürütülen hizmetin mülkiyete konu olabilecek taşınır veya taşınmaz mal olarak nitelendirilmesinin mümkün bulunmadığı,
-Malikin mülkiyet konusu şey üzerinde herhangi bir süre kısıtlaması olmadan her türlü tasarruf hakkının da bulunmakta olduğu,
-4628 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan hükümleri uyarınca dağıtım bölgesinin belirlendiği lisansın dağıtım şirketine verilme süresinin bir defada en çok kırkdokuz yıl olması zorunluluğu nedeniyle lisansa bağlı olarak belirlenen dağıtım bölgesinin mülkiyete konu teşkil etmeyeceği,
-Ancak, 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesi uyarınca TEDAŞ’a ait dağıtım bölgelerinde işletme hakkının verilmesi suretiyle dağıtım hizmeti yapma hakkının özelleştirilmesinin mümkün olduğu…”
şeklinde görüş verilmiştir.
Yüksek Planlama Kurulunun 17.03.2004 tarih ve 2004/3 sayılı Kararı ekinde yayımlanan “Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi” elektrik sektörünün tamamına ilişkin önemli yapısal reformları, özelleştirme stratejisinin ayrıntılarını ve özelleştirme takvimini içermekte olup bu belgede yer alan eylem planı çerçevesinde TEDAŞ Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 02/04/2004 tarih ve 2004/22 sayılı Kararı ile Özelleştirme Programına alınmış olup, Strateji Belgesinde belirlenen dağıtım bölgelerinin dağıtım şirketi şeklinde yapılandırma çalışmaları devam etmektedir. Bu çerçevede; Danıştay 1. Dairesinin istişari görüşü de dikkate alınarak;
– TEDAŞ’a ait dağıtım bölgelerinin birer dağıtım şirketi haline dönüştürülmeleri ve bu şirketlere 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu hükümleri çerçevesinde bulundukları bölgede elektrik dağıtım faaliyetinde bulunma hususunda en fazla 49 yıl süreli olarak lisans hakkı tanınmasını müteakip, bu şirketlerin hisselerinin satılmak suretiyle özelleştirilmeleri,
– Dağıtım bölgelerinin sınırları içinde kalan ancak doğrudan dağıtım faaliyeti içinde tanımlanmayacak olan duran varlıkların (arsa, bina, taşıt, demirbaş vb) adlarına tescil edilmesi suretiyle oluşturulacak en çok 49 yıl süreli lisans hakkına sahip (diğer bir deyişle, dağıtım bölgesinin mülkiyetine değil, lisans yolu ile işletilmesi hakkına sahip) dağıtım şirketlerinin hisselerinin satışının mümkün olabileceğinin,
hukuken mümkün olduğu düşünülmektedir. Ancak özelleştirme süresince herhangi bir hukuki sorunla karşılaşılmamasını teminen Danıştay 1. Dairesinden istişari görüş alınması hususunu takdir ve tensiplerinize arz ederim. ” denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen Özelleştirme İdaresi Başkanlığından Birinci Hukuk Müşaviri …, Avukat …, Başkan Yardımcısı …, Proje Grup Başkanı …, Şube Müdürü …, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığından Müsteşar …, Müsteşar Yardımcısı …, Enerji İşleri Genel Müdürü …, Hukuk Müşaviri …, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Başkanlığından, Avukat …, Grup Başkanları …, …, Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünden Birinci Hukuk Müşaviri …, Daire Başkanı …’in sözlü açıklamaları dinlendikten sonra,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstem, Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketine ait dağıtım bölgelerinin dağıtım şirketi haline dönüştürülerek bu bölgede 49 yıl süre ile elektrik dağıtım faaliyetinde bulunması için lisans hakkı tanınmasını müteakip, bu bölge sınırları dahilindeki doğrudan dağıtım faaliyeti içinde tanımlanmayacak olan duran varlıkların, adlarına tescil edilmesi suretiyle oluşturulacak dağıtım şirketlerinin, hisselerinin satılması suretiyle özelleştirilmelerinin mümkün olup olmadığı hususunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkindir.
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin 4 numaralı alt bendinde, lisansların bir defada en çok kırk dokuz yıl için verileceği, 14 üncü maddesinde, özelleştirme işlemlerinin 4046 sayılı Kanun hükümleri dairesinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yürütüleceği hükmü yer almış, 4046 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde, mülkiyetin devri sonucunu doğuran satış yönteminin yanında işletme hakkının verilmesi de özelleştirme yöntemleri arasında gösterilmiş, 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde de, tabii kaynakların belli bir süre için sadece işletme hakkının verilmesi suretiyle özelleştirileceği ilkesine yer verilmiştir.
Bu durumda, belirlenen dağıtım bölgesi sınırları içinde dağıtım hizmetlerini görmek üzere dağıtım şirketi kurularak bu şirkete 49 yıl süreyle dağıtım lisansı ve işletme hakkı verilmesinin, dağıtım tesisleri dışında kalan duran varlıkların (arsa, bina, taşıt, demirbaş vb) da bu şirkete devir edilmesinin ve söz konusu şirketin hisselerinin satışı suretiyle özelleştirilmesinin mümkün olduğu sonucuna varılarak dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 26.11.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.