1. Daire 2003/34 E. , 2003/42 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2003/34
Karar No : 2003/42
Herhangi bir nedenle tutuklanan veya görevden uzaklaştırılan ve yetkili merci kararı üzerine görevine dönen belediye başkanlarına, görevden uzakta kaldıkları süreler için başkanlık ödeneği ödenip ödenmeyeceği konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine yönelik istişari düşünce istemine ilişkin Başbakanlığın 3.3.2003 günlü, 919 sayılı yazısına ekli İçişleri Bakanlığının 3.2.2003 günlü ve 53266 sayılı yazısında aynen:
“Anayasanın 127 nci maddesi uyarınca Bakanlığımızca görevinden uzaklaştırılan veya herhangibir nedenle tutuklanan belediye başkanlarının görevinden uzakta kaldığı süreler için kendilerine ödenek verilip verilmeyeceği konusunda mevzuatta bir hüküm bulunmamaktadır.
Danıştay 11.Dairesinin 26.2.1979 gün ve E:1976/1363, K:1979/486 sayılı kararında herhangi bir sebeple tutuklanan belediye başkanlarının ödeneklerinin ödenemeyeceği, ancak bir suç isnadı ile tutuklanmış fakat, bu tutukluluğu bir ceza kararı ile hükümlülüğe dönüşmemiş olan belediye başkanının başkanlık ödeneğinden yararlanmasına yasal bir engel bulunmadığı ve tutukluluk sonunda bir ceza kararı verilmemişse, belediye başkanının tutukluluk süresine ait ödeneklerini alacağı belirtilmiştir.
Ancak Sayıştay Dördüncü Dairesince söz konusu Danıştay kararından sonra verilen, 18.11.1993 tarih ve 27748 sayılı, konuyla ilgili kararda özetle; “işlediği suçtan dolayı tutuklanan ve İdare Mahkemesi kararı ile görevden düşürülen belediye başkanı, sonradan Danıştay kararı ile göreve dönmüş olsa bile, belediye başkanları memur ve müstahdem sınıfına dahil olmayıp aldıkları para da tahsisat olarak ifade edildiğinden çalışılmayan döneme ait başkan ödeneğinin ödenmesi mümkün değildir ve yersiz ödenen miktarın tazminen ödenmesi gerekir” denildiğinden Bakanlığımıza bugüne kadar Sayıştay görüşü doğrultusunda görüşler verilmiş bulunmaktadır.
Bakanlığımızca görevinden uzaklaştırıldıktan sonra iade edilen veya tutukluluk hali sona eren belediye başkanlarına yukarıda belirtilen Danıştay kararı doğrultusunda ödenek verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
Söz konusu Sayıştay kararı örneği ilişiktir.
Konuyla ilgili uygulamaya esas olmak üzere Danıştay Kanununun 42/f maddesi uyarınca Danıştay Başkanlığının görüşlerinin alınması hususunda gereğini müsaadelerinize arz ederim.” denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdür Yardımcısı … ile Daire Başkanı …’in sözlü açıklamaları dinlendikten sonra konu incelenerek,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
Herhangi bir nedenle tutuklanan veya görevden uzaklaştırılan ve yetkili merci kararı üzerine görevine dönen belediye başkanlarına, görevden uzakta kaldıkları süreler için başkanlık ödeneği ödenip ödenemeyeceği konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine yönelik istişari düşünce istenilmektedir.
Anayasanın 127 nci maddesinin dördüncü fıkrası ile bu hükme paralel düzenleme içeren 1580 sayılı Belediye Kanununun 93 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında İçişleri Bakanının, görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organlarını veya bu organların üyelerini geçici bir tedbir olarak kesin hükme kadar görevlerinden uzaklaştırabileceği hükme bağlanmıştır.
1580 sayılı Belediye Kanununun 93 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, belediye başkanlığının boşaldığı veya başkanın görevden uzaklaştırıldığı hallerde vali tarafından belediye meclisinin on gün içinde toplanmasının sağlanacağı, bu toplantıda meclisin, katılanların salt çoğunluğunun gizli oyuyla ve kendi üyeleri arasından bir başkan vekili seçeceği, başkan vekilinin, yeni başkan seçilinceye veya görevden uzaklaştırılmış olan başkan görevine dönünceye kadar görev yapacağı, 117 nci maddesinin 2 nci bendinde, belediye heyetleri, memur ve müstahdemlerine ilişkin ödeneklerin, maaşların, ücretlerin belediyenin giderleri arasında yer aldığı hükme bağlanmıştır.
Belediye Başkanları mahalli halkın seçtiği kamu görevlileri olduklarından bunlara gördükleri hizmet karşılığı verilen para da maaş veya ücret değil, ödenektir.
Belediye başkanlarının herhangi bir nedenle tutuklanması veya görevden uzaklaştırılması durumunda bu görevi, 1580 sayılı Kanunun 93 üncü maddesine göre seçilecek vekil yürüteceğinden başkanlık ödeneğini de, hizmetinin karşılığı olarak vekilin alacağı tabiidir. Belediye başkanının daha sonra görevine dönmesi halinde, tutuklu kaldığı veya görevden uzaklaştırıldığı süre için kendisine ödenek verilmesi, hizmet karşılığı olan ödeneğin niteliği ile bağdaşmayacağı gibi aynı dönemde iki kişiye birden ödeme yapılması sonucunu da doğuracaktır.
Açıklanan nedenlerle, belediye başkanları için hizmet karşılığı olarak bütçeye konulan ödenekten, başkanlık görevini fiilen yerine getirenlerin yararlanması gerektiği, herhangi bir nedenle tutuklanan veya görevden uzaklaştırılan ve yetkili merci kararı üzerine görevine dönen belediye başkanlarına görevden uzakta kaldıkları süreler için başkanlık ödeneği verilemeyeceği sonucuna ulaşılarak dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 2.4.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.