1. Daire         2000/33 E.  ,  2000/42 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 2000/33
Karar No : 2000/42

Disiplin cezaları sonucunda kurumla (sürekli olarak) ilişiği kesilip, bu cezaları 4455 sayılı Memurlar ile Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalarının Affı Hakkında Kanun kapsamına giren Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerinden göreve dönmek için başvuranlar hakkında yapılacak işlem konusunda düşülen duraksamanın giderilmesine yönelik istişari düşünce istemine ilişkin Başbakanlığın 18.2.2000 günlü ve Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü 988 sayılı yazısına ekli Maliye Bakanlığının 7.2.2000 günlü, Personel Genel Müdürlüğü 4288 sayılı yazısında aynen:
” Bilindiği üzere memurlar ve diğer kamu görevlilerine kanun, tüzük ve yönetmelikler gereğince verilen disiplin cezalarının tüm sonuçları ile affedilmesine ilişkin 4455 sayılı “Memurlar ile Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalarının Affı Hakkındaki Kanun” 03.09.1999 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.
Anılan Kanunun 1. maddesinde sıralı olarak sayılan fiilleri nedeniyle kurumla sürekli olarak ilişik kesilmesi sonucunu doğuran disiplin cezaları hariç olmak üzere kanun, tüzük ve yönetmelikler gereğince memurlar ve diğer kamu görevlileri ile bu görevlerde bulunmuş olanlar hakkında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile affedilmiştir.
Memuriyetle sürekli olarak ilişikleri kesilmiş olan ilgililerden 4455 sayılı Kanun hükümlerinden yararlananların yeniden Devlet Memuru olabilme hakkına sahip oldukları tartışmasız olmakla birlikte, bu durumda olanların yeniden göreve dönme talebinde bulunmaları halinde;
a) Devlet memurluğundan çıkarıldıkları tarihteki kadro durumlarına uygun bir kadroya atamalarının yapılmasının zorunlu olduğu,
b) Bu talebin, açıktan atanma istemi niteliğinde değerlendirilerek kadro, ihtiyaç vs. yönlerinden idarenin takdir yetkisinin bulunduğu,
Yönündeki iki değerlendirme karşısında tereddüte düşülmüştür.
Anılan Kanun hükümlerinden yararlananların yeniden göreve dönme talebinde bulunmaları durumunda Devlet memurluğundan çıkarıldıkları tarihteki kadro durumlarına uygun bir kadroya atamalarının yapılmasının zorunlu olduğu yolunda bir değerlendirme yönünde hareket edilebilecektir.
Ancak, 4455 sayılı Kanunla aynı mahiyette olan ve 07.07.1992 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 3817 sayılı Kanunun İdare tarafından bu şekilde uygulanmaması üzerine ilgililer tarafından dava konusu yapıldığı anlaşılmış olup,bir örneği ilişikte gönderilen Danıştay 12. Dairesince verilen 22.04.1999 gün ve E: 1996/3510, K:1999/698 sayılı kararda görüleceği üzere;
Devlet memurluğundan çıkarılanların Devlet memurluğundan çıkarıldıkları tarihteki kadro durumlarına uygun bir kadroya atamalarının yapılmasının zorunlu olmadığı, bu talebin açıktan atanma istemi niteliğinde değerlendirilerek kadro, ihtiyaç vs. yönlerinden idarenin takdir yetkisinin bulunduğu görüşü doğrultusundadır.
Bu nedenle 4455 sayılı Kanun’un sağlıklı bir şekilde uygulanmasına yön vermek ve ileride karşılaşılabilecek problemleri kısa sürede sonuçlandırmak açısından yukarıda açıklanan ve tereddüte düşülen (a) ve (b) bentlerdeki hükümlere binaen ne şekilde işlem tesis edileceği hususunda 2575 sayılı Kanun’un 42. maddesi (f) bendi hükmüne istinaden Danıştay Başkanlığının konuya ilişkin istişari görüşlerinin alınması hususunda gereğini arz ederim.” Denilmekte olduğundan konu incelenerek,

Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstem, disiplin cezaları sonucunda kurumla (sürekli olarak) ilişiği kesilen ve 4455 sayılı Memurlar ile Diğer Kamu Görevlilerinin Disiplin Cezalarının Affı Hakkında Kanun kapsamına giren Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerinden göreve dönmek isteminde bulunanlar hakkında yapılacak işlemin belirlenmesine ilişkindir.
4455 sayılı Kanunun 1 nci maddesi “23 Nisan 1999 tarihinden önce işlenmiş, Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla basit veya nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolaylı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar veya istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçları sebebiyle kurumla sürekli olarak ilişik kesilmesi sonucunu doğuran disiplin cezaları ile 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununun 68 inci maddesinin (e) ve (f) bentlerine ve 69 uncu maddesinin bir ila dördüncü fıkralarına göre verilmiş yer değiştirme veya meslekten çıkarma, mülga 2556 sayılı Hakimler Kanununun 92 nci maddesinin bir, iki, dört ve altıncı fıkralarına göre verilmiş meslekten çıkarma cezaları hariç olmak üzere, kanun, tüzük ve yönetmelikler gereğince memurlar ve diğer kamu görevlileri ile bu görevlerde bulunmuş olanlar hakkında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile affedilmiştir.” hükmünü taşımaktadır.
Sözü edilen Kanun hükmü ile maddede ayrık tutulanlar dışında, memurlar ve diğer kamu görevlilerinden 23 Nisan 1999 tarihinden önce mevzuata aykırı tutum veya davranışları nedeniyle verilen disiplin cezaları sonucu kurumla sürekli olarak ilişikleri kesilenlerin bu cezaları bütün sonuçlarıyla affedilmiş bulunmaktadır.
Kurumla sürekli ilişik kesilmesi sonucunu doğuran disiplin cezaları, mevzuatımızda “Devlet memurluğundan çıkarma” veya “Meslekten çıkarma” biçiminde yer almaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile disiplin cezalarına ilişkin tüzük ve yönetmeliklerde Devlet memurluğundan çıkarma cezası, memurun bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkartılması, meslekten çıkarma ise ilgilinin, görev yaptığı kurum veya kuruluş hizmetlerinde bir daha çalıştırılmamak üzere meslekten çıkartılması şeklinde tanımlanmaktadır.
4455 sayılı Kanun, birinci maddede belirtilen istisnalar dışında bir daha memurluğa atanmama ya da kurum hizmetlerinde bir daha çalıştırılmamaya ilişkin disiplin cezalarını bütün sonuçları ile affetmek suretiyle ilgililerin yeniden kamu hizmetlerine dönmelerine olanak sağlamaktadır.
4455 sayılı Kanun, kamudaki görevine son verilenlerin yeniden kamu hizmetine dönmek için yapacakları başvuruları kabul etmek konusunda idareye bir yükümlülük getirmemekte, aksine, kadro, ihtiyaç ve nitelik yönünden değerlendirerek sonucuna göre işlem yapmak hususunda idareye takdir yetkisi tanımaktadır.
Nitekim, benzer hükümleri içeren 3817 sayılı Kanunun uygulanması nedeniyle verilen yargı kararlarında da bu hususlar açıkca vurgulanmıştır.
Bu nedenle, disiplin cezaları sonucunda kurumla ilişiği kesilenlerden bu cezaları 4455 sayılı Kanun kapsamına girenlerin göreve dönme istemlerinin idarelerce kabul zorunluluğu bulunmadığı, bu yoldaki başvuruların açıktan atanma talebi olarak değerlendirilmesi gerekeceği sonucuna ulaşılarak dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 28.3.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.