1. Daire 1999/86 E. , 1999/167 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1999/86
Karar No : 1999/167
Başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınan ve herhangi bir kadroya da atanmamış bulunan kamu görevlilerinin aylık ve özlük haklarının ödenmesi hususunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkin Başbakanlığın 26.5.1999 günlü ve 2273 sayılı yazısına ekli Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 20.5.1999 günlü ve 2451 sayılı yazısında aynen:
“Türkiye … Sanayii A.Ş. eski Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı …’ın maaş ve özlük hakları ile ilgili olarak Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığı’ndan alınan yazı ve eklerinin gönderildiğinden bahisle, konunun incelenerek Danıştay’dan istişari görüş alınması talebinin uygun görülmesi halinde teklifte bulunulması talep edilmektedir.
Bahse konu yazı ve ekleri incelenmiş olup, Danıştaydan uygulamanın tümünü kapsayacak şekilde istişari görüş alınmasının, konunun çözümüne katkı sağlaması açısından uygun olacağı düşünülmektedir.” denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdür Yardımcısı …, aynı yerde Daire Başkanı …, Müşterek Kararlar Şube Müdürü …, Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı 1.Hukuk Müşaviri …, Hukuk Müşaviri …, Özelleştirme İdaresi Uzmanı Satılmış Aydoğan, Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Personel Kanunları Dairesi Başkanı …, aynı yerde Şube Müdürü …, Devlet Personel Başkanlığı uzmanları … ve …’nun açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
İdarece, başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınan ve herhangi bir kadroya da atanmamış bulunan kamu görevlilerinin aylık ve özlük haklarının ödenmesi hususunda düşülen duraksamanın giderilmesi istenildiğinden, inceleme ve değerlendirme, duraksama konuları da gözönüne alınarak, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile kamu iktisadi teşebbüslerinin personel rejimine ilişkin 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde yapılmıştır.
Anayasanın 128 inci maddesinin birinci fıkrasında, Devletin, kamu iktisadi teşebbüslerinin ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görüleceği belirtildikten sonra aynı maddenin ikinci fıkrasında, memurlarla diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlerinin kanunla düzenlenmesi zorunlu kılınmış ve bu hususlar da 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile diğer personel kanunlarında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.
657 sayılı Kanunun 33 üncü maddesinde “Kadrosuz memur çalıştırılamaz.” hükmü yer almakta, bu hükme koşut olarak da aynı Kanunun 74 üncü maddesinde, memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan bir kadroya nakillerine,76 ncı maddesinde de kurumların görev ve unvan eşitliği gözetmeden kazanılmış hak aylık dereceleriyle memurları, bulundukları kadro derecelerine eşit veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde daha üst, kurum içinde aynı veya başka yerlerdeki diğer kadrolara atayabilmelerine olanak tanınmış bulunmaktadır.
Söz konusu hükümler uyarınca bir memurun “başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınması”, ancak kesintisiz ve aralıksız olarak boş bir kadroya atanması halinde mümkündür.
Bu durumda, görevden alınması nedeniyle bulunduğu kadroyla ilişiği kesilen bir memurun, aynı işlemle ya da aynı günlü ikinci bir işlemle derhal, ara verilmeksizin bir diğer kadroya atanması veya ikinci işlemin aynı günde gerçekleşmemesi halinde, görevden alma ve atamaya ilişkin işlemlerin ilgiliye birlikte tebliğ edilmesi gerekir. Aksi bir uygulama, memurun kadrosuz bırakılması sonucunu doğurur ki bu da 657 sayılı Kanunun yukarıda açıklanan hükümlerine olduğu kadar 18 inci maddesinde yer alan, kanunlarda yazılı haller dışında Devlet memurunun memurluğuna son verilemeyeceği, aylık ve başka haklarının elinden alınamayacağı ilkesine de açıkça aykırılık oluşturur.
Öte yandan, 657 sayılı Kanunun 147 nci maddesinde tanımlandığı üzere, memura ancak belli bir kadroda bulunması ve bu kadronun gerektirdiği hizmetleri görmesi halinde aylık ve özlük hakları ödenebileceğinden, başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınan ve herhangi bir kadroya da atanmamış olan memura, alındığı kadrodan aylık ve buna bağlı olarak diğer özlük haklarının ödenmesine olanak bulunmamaktadır.
Ayrıca, aynı Kanunun 170,171 ve 172 nci maddelerinde de sırasıyla izinli veya geçici bir görevde iken asıl görev yeri değiştirilen memurlara izin veya geçici görevin sona ermesine kadar, başka bir göreve atanan ve hesaplarını yerlerine gelenlere devir zorunda bulunan sayman ve sayman mutemetlerine devir sonuna kadar, görev yerleri değiştirilen memurlardan eski görevlerine devamları kurumlarınca tebliğ edilenlere aylıklarının eski görev yerlerinde, kadro tasarrufundan ödeneceği öngörülmüştür. Bu nitelik ve koşulları taşımamaları nedeniyle başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınarak herhangi bir
kadroya atanmayan memurlara kadro tasarrufundan aylık ve diğer özlük haklarının ödenmesi mümkün olmadığı gibi bunun dışında değişik formüllerle yapılan ödemeler de yasal dayanaktan yoksundur. Bu tür ödemelerin, idare yönünden ağır hizmet kusuru, kamu görevlileri yönünden ise kişisel sorumluluk nedeni oluşturacağı kuşkusuzdur.
Kamu iktisadi teşebbüsleri personel rejimine ilişkin 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3 üncü ve 25 inci maddelerinde de, bu Kanun Hükmünde Kararnameye ekli I sayılı cetvelde kadro unvan ve dereceleri gösterilen personelin 657 sayılı Kanun hükümlerine tabi olduğu belirtildiğinden, başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınan ve başka bir kadroya atanmayan memurlarla ilgili olarak yukarıda açıklanan hususlar KİT personeli hakkında da aynen geçerli bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, başka bir göreve atanmak üzere görevinden alınan ve herhangi bir kadroya da atanmayan Devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine, alındıkları kadrodan aylık ve diğer özlük haklarının ödenmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılarak dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 10.11.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.