1. Daire 1998/97 E. , 1998/111 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1998/97
Karar No : 1998/111
… Büyük Şehir Belediye Meclisince alınan; meydan, bulvar, cadde ve anayollardaki inşaatlar ile ilgili ruhsat ve her türlü işlemlerin büyük şehir belediyesince yürütülmesi gerektiğine ilişkin 4.4.1995 günlü ve 41 sayılı kararın 7 nci maddesinin, mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek, 1580 sayılı Belediye Kanununun 74 ncü maddesi uyarınca iptali istemine ilişkin İçişleri Bakanlığının 2.6.1998 günlü ve B.050.MAH.00.6000.1.521.98.21.22-55434 sayılı yazısında aynen:
” Mülkiye Müfettişi … tarafından düzenlenen 15.4.1998 tarih ve 24/6 sayılı inceleme ve soruşturma raporunda; … İli Büyükşehir Belediye Meclisinin meydan, bulvar, cadde ve anayollardaki inşaatlar ile ilgili ruhsat ve her türlü işlemin Büyükşehir Belediyesince yürütülmesine ilişkin 4.4.1995 tarih ve 41 sayılı kararının 7 nci maddesinin 1580 sayılı Belediye Kanununun 74. maddesi uyarınca iptal edilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varıldığı bildirilmektedir.
Söz konusu rapor ve ekleri ilişikte gönderilmiştir.
1580 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi uyarınca gereğini müsaadelerinize arz ederim.” denilmekte olduğudan konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
Anayasanın 127 nci maddesinde, merkezi idarenin yerel yönetimler üzerinde Kanunda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde idari vesayet yetkisine sahip olduğu vurgulanmış, 1580 sayılı Belediye Kanununda da belediyelerle ilgili olarak vesayete ilişkin hususlar ile yöntemi belirtilmiştir.3030 sayılı Kanunda, büyük şehir belediyelerine özgü özel düzenlemeler getirilmiş, Kanunun 21 inci maddesinde de 1580 sayılı Belediye Kanunu ile diğer ilgili mevzuatın 3030 sayılı Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin büyük şehir belediyeleri hakkında da uygulanacağı hükme bağlanarak anılan Kanuna yollamada bulunulmuştur.
Bu durumda, 3030 sayılı Kanunda, büyük şehir belediye meclisi kararlarına karşı yapılacak itirazlarla ilgili olarak herhangi bir hüküm yer almadığından, bu kararlara karşı İçişleri Bakanlığınca 1580 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi uyarınca itiraz edilebileceği sonucuna ulaşılmakla işin esasının incelenmesine geçildi.
İstem; meydan, bulvar, cadde ve anayollardaki inşaatlar ile ilgili ruhsat ve her türlü işlemlerin büyük şehir belediyesince yürütülmesi gerektiğine ilişkin … Büyük Şehir Belediye Meclisince alınan 4.4.1995 günlü ve 41 sayılı kararın 7 nci maddesinin mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek 1580 sayılı Belediye Kanununun 74 üncü maddesi uyarınca iptaline ilişkindir.
1580 sayılı Belediye Kanununun 74 ncü maddesinde, olağan ve olağanüstü toplantılar veya görev ve yetki dışında veya kanun ve tüzüklere aykırı olarak alınan meclis kararlarından mülhakat belediye meclislerince alınmış olanların valinin istemi üzerine il idare kurulunca, il merkezi belediye meclisleri kararlarının ise İçişleri Bakanlığının istemi üzerine Danıştayca incelenmesi öngörülmektedir.
Yedi ilde Büyük Şehir Belediyesi Kurulması Hakkında 504 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 1 inci maddesinde; Antalya, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, İzmit, Mersin ve Samsun Belediyeleri hakkında 27.6.1984 sayılı ve 3030 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı ve bu illerin merkez belediyelerinin aynı isimleri taşıyan büyük şehir belediyelerine dönüşeceği ancak bu belediye sınırları içinde ayrıca ilçeler oluşturulamayacağı, hangi alt kademe belediyelerinin kurulacağı, bunlara verilecek ad ile sahip olacakları nüfus ölçüleri ve sınırlarının tespiti esaslarının Bakanlar Kurulunca belirleneceği hükmüne yer verilmiştir.
3030 sayılı Büyük Şehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinde, büyük şehir belediyelerinin görevleri sayılmakta, bunlar dışında kalan ve yürürlükteki mevzuatla belediyelere verilen diğer bütün görevlerin büyük şehir ilçe belediyelerince yürütülmesi öngörülmektedir.
Bu hükümlerin incelenmesinden; meydan, bulvar, cadde ve anayollar yapma görevinin büyük şehir belediyelerine ait olduğu, bu yol kenarlarındaki inşaatlarla ilgili ruhsat ve ilgili işlemlerde büyük şehir belediyesinin bir yetkisinin bulunmadığı, bu işlerin yürütülmesinde ilçe belediyelerinin görevli oldukları anlaşılmaktadır. Bu durumda, … Büyük Şehir Belediye Meclisinin; meydan, bulvar, cadde ve anayollardaki inşaatlarla ilgili ruhsat ve her türlü işlemlerin büyük şehir belediyesince yürütülmesini öngören 4.4.1995 gün ve 41 sayılı kararının 7 nci maddesinin, Yasaya aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, başvurunun kabulü ile … Büyük Şehir Belediye Meclisinin 4.4.1995 günlü ve 41 sayılı kararının 7 nci maddesinin, 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun 74 ncü maddesi uyarınca usulde oyçokluğu, esasta oybirliğiyle iptaline ve dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 7.7.1998 gününde karar verildi.
AYRIŞIK OY
… İli Büyük Şehir Belediye Meclisinin, meydan, bulvar, cadde ve anayollardaki inşaatlar ile ilgili ruhsat ve her türlü işlemin büyük şehir belediyesince yürütülmesine ilişkin 4.4.1995 tarih ve 41 sayılı kararının 7 nci maddesinin 1580 sayılı Belediye Kanununun 74 ncü maddesi uyarınca iptaline ilişkin konunun incelenmesinde, 74 ncü maddenin uygulanmasının uygun olmayacağı düşünülmektedir.
Bilindiği üzere 3030 sayılı Kanun büyük şehir belediyelerinin oluşumunu düzenleyen özel bir kanundur.
Kanunun “kapsam” başlıklı 2 nci maddesi “Bu kanun büyük şehir belediyeleri ile ilçe belediyelerinin kuruluş, görev ve yetkilerine, merkezi idare ve diğer mahalli idareler ile münasebetlerine dair esas ve usulleri kapsar” şeklinde ifade olunmaktadır.
Söz konusu Kanunun 21 inci maddesinde yer alan “1580 sayılı Belediye Kanunu ile diğer ilgili mevzuatın, bu kanuna aykırı olmayan hükümleri büyük şehir ve ilçe belediyeleri hakkında da uygulanır” hükmünün ise 3030 sayılı Kanun ile sorun çözülebiliyorsa 1580 sayılı Yasaya ve dolayısı ile konumuzla ilişkisi açısından 74 ncü maddeye başvurulmasına gerek olmadığı anlamını da içerdiği son derece açıktır.
Diğer bir ifade ile; yasa koyucu büyük şehirler yönünden idari vesayeti 3030 sayılı Kanunda iki madde ile sınırlanmış ve tercihini bu yönde kullanılmıştır.
Nitekim, …’ı da kapsayan yedi ilde büyük şehir belediyesi kurulması hakkında 504 sayılı K.H.K’nın 1 nci maddesinde adı geçen belediyeler hakkında 27.6.1984 tarihli ve 3030 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanacağı açıkça belirtilmiştir.
Yukarıda maruz hususlar muvacehesinde; büyük şehir belediyelerinde, 1580 sayılı Kanunun idari vesayeti düzenleyen 74 ncü maddesine uygulama olanağı tanıyan çoğunluk kararına usul yönünden katılmıyorum.