1. Daire         1998/549 E.  ,  1998/569 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1998/549
Karar No : 1998/569

… Belediye Meclisinin 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesi kapsamında olan imar uygulamasının iptaline ilişkin 2.11.1998 günlü ve 179 sayılı kararının mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek, 1580 sayılı Belediye Kanununun 74 üncü maddesi uyarınca iptali istemine ilişkin İçişleri Bakanlığının 17.12.1998 günlü ve B050MAH0060001/521.98.65/58949 sayılı yazısı ekinde yer alan …Valiliğinin 2.12.1998 günlü ve B054VLK4650700-2/4922 sayılı yazısında aynen:
“… Merkez Belediye Meclisinin almış olduğu 02.11.1998 gün ve 179 sayılı kararla; 3194 sayılı İmar Kanununun 18 nci maddesi kapsamında devam etmekte olan imar uygulamasının iptaline karar verilmiştir.(Ek-1)
Belediye Meclisinin almış olduğu 02.11.1998 gün ve 179 sayılı kararının iptal istemiyle Belediye Başkanı … 18.11.1998 tarihli dilekçe ile Valiliğimize müracaatta bulunmuştur. (Ek-2)
Belediye Başkanı … itiraz dilekçesinde özetle “İmar kanunu 18 nci maddesi uygulamasının iptaline ilişkin meclis kararının yasaya aykırı olduğunu, kanunun verdiği yetkiye dayanılarak yapılan 18 nci madde uygulamasının meclis kararıyla iptalinin hukuken mümkün olmadığını, 18 nci madde uygulamasının iptali yerine, yapılaşmanın az olduğu alanlara kaydırılmasının ilin geleceği açısından daha yararlı olacağının, çarpık kentleşmenin önlenmesi açısından 18 nci madde uygulamasından başka yolun bulunmadığını, bu uygulamanın iptalinin imar planının uygulanmasını engelleyeceği ve telafisi mümkün olmayan sonuçlar ortaya çıkaracağını belirtmiştir. (Ek-2)
Belediye Başkanı …’ın belediye meclis kararına itirazı ile ilgili Valiliğimizin görüşü maddeler halinde aşağıda arz olunmuştur.
1- 1580 Sayılı Belediye Kanununun 73 ncü maddesinde; Belediye Başkanı veya alakadarların itiraza yetkili oldukları belirtilmekle ve Danıştay Genel Kurulunun 18.04.1966 gün ve E: 1966/155, K:1966/132 sayılı kararında alakadar kelimesinin, kararlardan hak ve menfaatı haleldar olan kimseler olarak anlaşılması gerektiği ifade olunmaktadır. İtiraz sahibi belediye başkanı olduğundan itiraza yetkilidir.(1580 sayılı Kanunun madde 73)
2- 1998 yılı Ekim ayı olağan meclis toplantısının oturumlarında alınan karar özetleri, 1580 Sayılı Kanunun 56 ncı maddesi gereği 09.11.1998 tarihinde, belediyede askıya çıkarılmak suretiyle ilan edilmiştir. (Ek-3)
3- İtiraz sahibi 1580 Sayılı Kanunun 73 ncü maddesinde yazılı yasal süre olan ilan tarihinden itibaren 10 gün içerisinde Valilik makamına itirazda bulunmuştur.(Ek-2)
-Karar özetleri 09.11.1998 tarihinde askıya çıkarılmış (Ek-3)
-İtiraz 18.11.1998 tarihinde yapılmıştır.(Ek-2)
4- İtiraz sahibi tarafından; 521 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin (E) bendinde belirtildiği gibi idari davaya konu yapılmamış olduğundan itirazen incelenmesinin uygun olduğu düşünülmektedir.
5- … merkez Belediye Meclisi almış olduğu 08.02.1996 tarih ve 19 sayılı kararla; Çevre İl ve İlçelerden gelen göçler nedeniyle gelişi güzel yapılaşma sonucu çarpık kentleşmenin meydana geldiği, yapılması gereken yol, su ve kanalizasyon gibi hizmetlerin aksadığını, ayrıca istimlaklerden (kamulaştırma) dolayı belediyeye büyük maddi zarar verildiğini, bu tür aksaklıkların giderilmesi için belediye hudutları dahilinde 3194 sayılı İmar Kanununun 18 nci maddesinin uygulanması, uygulama işlemlerine ilişkin ihale ve tüm işlemlerin ifası için belediye encümenine yetki verilmiştir. (Ek-4)
6- Belediye Meclisinin 08.02.1996 tarih ve 19 sayılı yetki kararı üzerine, (Ek-4) Belediye encümeni 1 nci etap imar planının 3194 sayılı İmar Kanununun 18 nci maddesi kapsamında imar uygulaması işini ihaleye çıkarmıştır.(Ek-5)
7- 06.08.1997 gün ve 977 sayılı encümen kararı ile 1 nci etap imar planı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında pazarlık usulü ile ihale edilmiştir.(Ek 6-7)
8- 3194 sayılı Kanunun 18 nci maddesinin uygulandığı 3 nolu uygulama sahasında oluşan imar parsellerinin düzenleme ortaklık payları, parsel onaylanması ve ilanı 09.09.1998 gün ve 1197 sayılı encümen kararı ile kararlaştırılmıştır.(Ek-8)
9- İtiraza konu 02.11.1998 gün ve 179 sayılı Belediye Meclis kararının gerekçeleri;
-Bazı taşınmazlara çok sayıda ortak oluştuğu,
-Bazı şahısların resmi kurum arsalarına ortak edildiği,
-Uygulamanın vatandaşları birbirine düşürerek, belediyeye karşı tepki oluştuğu, şeklindedir.
10- 3194 Sayılı İmar Kanununun 18 nci maddesi gereği yapılacak düzenleme ile ilgili esaslar hakkındaki Yönetmeliğin 5 nci maddesinde “Belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler, belediye encümen kararı ile; dışında Valilikler İl İdare Kurulu Kararı ile beş yıllık imar programında öncelik tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli miktarda arsayı konut yapımına hazır bulunduracak şekilde düzenleme sahaları tespit etmek ve uygulamasını yapmak mecburiyetindedir.” denilmektedir.
Dolayısıyla belediye meclisi 3194 sayılı Kanunun 18 nci maddesinin uygulamasının iptalini isteyemez, uygulamada teknik yanlışlıklar var ise, belediye meclisi bu teknik uygulama yanlışlıklarını çözümler.
Belediyeler imar ve konuta hazır arsaları üretmek çarpık kentleşmenin önüne geçmek zorundadır. İmar planında kamuya ayrılan yol, meydan ve park gibi alanlar 18 nci madde uygulamasıyla kamu hizmetine açılabilecek, şehrin görünümü değişecek, bu düzenlemeye giren parseller toplamının % 35’ine kadar düzenleme ortaklık payı olarak alındığından kamulaştırma işleminden daha faydalı ve ekonomiktir. Dolayısıyla kamu yararı söz konusudur.
Ayrıca, 3194 sayılı İmar Kanununun 18 nci maddesinin uygulanmasının durdurulması veya iptali durumunda; yoğun göçün yaşandığı il merkezinde sağlıksız ve çarpık yapılaşma ile şehirleşmenin önüne geçilemez.
Açıklanan bu nedenlerle … Merkez Belediye Meclisinin almış olduğu ve itiraza konu 02.11.1998 gün ve 179 sayılı kararın iptalinin gerektiği görüşündeyiz.
Arz ederim.” denilmekte olduğunda konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
… Belediye Meclisinin 8.2.1996 günlü ve 19 sayılı kararı uyarınca 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesi kapsamında devam etmekte olan imar uygulamasının iptaline ilişkin sözü geçen Belediye Meclisinin 2.11.1998 günlü ve 179 sayılı kararının Belediye Başkanınca anılan Kanuna aykırı olduğu öne sürülerek iptali istenilmektedir.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18 inci maddesinde; imar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazilerin, malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakati aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada ve parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re’sen tescil işlemlerini yaptırmaya, belediyelerin yetkili oldukları belirtilmiştir. Aynı
Kanunun 19 uncu maddesinde de, imar planlarına göre hazırlanan parselasyon planlarının, belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediye encümeninin, dışında ise il idare kurulunun onayından sonra yürürlüğe gireceği öngörülmüştür.
Dosyanın incelenmesinden; … Belediye Meclisinin 8.2.1996 günlü ve 19 sayılı kararı ile Belediye hudutları içerisinde 3194 sayılı İmar Kanununun 18 nci maddesinin uygulanmasına ilişkin işlemlerin belediye encümenince ihale edilmesinin öngörüldüğü, bu karar doğrultusunda … Belediye Encümeninin 25.7.1997 gün ve 933 sayılı kararı ile 1. etap imar planında yaptırılan 18 inci madde uygulanması sonucu oluşan imar parsellerinin, yine … Belediye Encümeninin 9.4.1998 gün ve 1197 sayılı kararı ile İmar Kanununun 19 uncu maddesi uyarınca onandığı ve ilan olunduğu, İmar Kanununun 18 inci madde uygulaması olarak yapılan bu parselasyon işleminin, itiraza konu … Belediye Meclisinin 2.11.1998 gün ve 179 sayılı kararı ile vatandaşlar arasında büyük olaylara sebebiyet vereceği gerekçesiyle iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesinin arazi ve arsa düzenlemesiyle ilgili olarak belediyelere tanıdığı yetki çerçevesinde, … Belediye Meclisi kararı ile … Belediye Encümeni tarafından yaptırılan imar uygulaması, İmar Kanununun 19 uncu maddesi uyarınca yetkili bulunan encümen tarafından onaylanmıştır. Konu ile ilgili organ tarafından onaylanmış ve ilan edilmiş bir karar üzerindeki uyuşmazlıkların, ancak, genel hükümlere göre yargı yoluyla çözümlenmesi söz konusudur. Bu itibarla, bu konuda bir yasal yetkisi de bulunmayan … Belediye Meclisinin, … Belediye Encümeninin 3194 sayılı İmar Kanununun 18 inci maddesinin uygulaması sonucu oluşan imar parsellerinin onayı ve ilan edilmesiyle ilgili 9.4.1998 gün ve 1197 sayılı kararını iptal etmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, itirazın kabulü ile 3194 sayılı İmar Kanununun 18. ve 19 uncu maddelerine aykırı olan … Belediye Meclisinin itiraza konu 2.11.1998 günlü ve 179 sayılı kararının 1580 sayılı Belediye Kanununun 73 üncü maddesi uyarınca iptaline ve dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 22.12.1998 gününde oybirliğiyle karar verildi.