1. Daire         1997/49 E.  ,  1997/54 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1997/49
Karar No : 1997/54

… İl Daimi Encümeninin 9.4.1997 günlü ve 403-403 sayılı kararının iptali istemine ilişkin … Valiliğinin 25.4.1997 gün ve 25022 sayı ile Danıştay Genel Yazı İşleri Kalemine kaydedilen tarihsiz dilekçesinde aynen:

” KARARIN İPTALİNİ İSTEYEN (DAVACI) : …Valiliği
V E K İ L L E R İ : Av. …- Av….
KARŞI TARAF (DAVALI) : Hasımsız
T. K O N U S U : … İli Daimi Encümeninin almış bulunduğu 9.4.1997 gün ve 403-403 sayılı kararının uygulanmasının durdurulması ile İPTALİNE karar verilmesi talebimizdir.
O L A Y L A R :1- … ilçesine bağlı … Köyü hudutları dahilinde 91 nolu parselden 6000 M3 kum malzemesini almak isteyen tapu sahibi … 6.3.1997 tarihli dilekçesi ile idaremize başvuruda bulunmuştur.
Konu yine idaremizin ilgili birimince yerinde incelemeleri yapılmış ve dosya içerisinde mevcut genelge doğrultusunda inceleme yapılması isteği ile Daimi Encümene sunulmuştur. Daimi Encümen kendi aralarında seçtikleri üyelerle bir komisyon kurmuş ve komisyon incelemesi yaparak muhalefet şerhli 2.4.1997 gün ve 394-394 sayılı kararı almıştır.
Müvekkil idare 3360 sayılı İl Özel İdareleri Yasasının 141 inci maddesi gereğince Taşocakları Nizamnamesine ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu kanuna göre çıkartılıp yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ve bunun ekinde Çevresel Etki Değerlendirmesi ön araştırması nedeniyle yeniden Encümence görüşülmesi talep edilmiştir.
İl Daimi Encümeni bu talep doğrultusunda inceleme yapmış ve yine muhalefet şerhli 9.4.1997 gün ve 403-403 sayılı bir önceki kararın aynısını vermiştir.
Hukuka, yasalara ve yönetmeliklere aykırı olan bu kararın öncelikle YÜRÜTÜLMESİNİN DURDURULMASI VE İPTALİNE karar verilmesini vekaleten talep etmekteyiz.
2- Taşkum, Çakıl ocakları Taşocakları Nizamnamesine göre hangi talep edilirse edilsin, mutlaka ilgili kuruluşların görüşleri alınması gereklidir. Bu hususta da idaremizin ilgili yerlere tebligat mevcut bulunmaktadır.
Kaldıki ayrıca bu ocakların işletme ruhsatlarının verilebilmesi için 2872 sayılı Çevre Yasası doğrultusunda çıkarılan ÇED Yönetmeliğinin uygun olup olmadığının mutlaka araştırılmasını gerektirmektedir.
Olayımızda ise, sahipli arazi sahibinin bir dilekçe ile başvurusu üzerine hiçbir görüş ve araştırma alınmadan sadece İl Daimi Encümen üyelerinden oluşan komisyon incelemesi sonucunda karar çıkartılarak kum çıkarma izni verilmiştir.
Oysa Taşocakları Nizamnamesine göre ilgili kuruluşların görüşleri ile ÇED Yönetmeliğinin 8 inci maddesi gereğince taş, kum ve benzeri ocaklarını işletmek isteyen faaliyet sahipleri yaptırılacak incelemeler sonucunda İl Mahalli Çevre Kurulunca verilecek
a) Çevresel Etkileri Önemsizdir veya
b) Çevresel Etkileri Önemlidir kararı doğrultusunda Çevre Bakanlığınca verilecek ÇED olumlu belgesini almakla yükümlü oldukları açıkça ortadadır.
Böyle bir yasal belgenin alınmaması ve bu belgenin mevcut bulunmaması nedeniyle yönetmeliklere ve yasalara aykırı karar verilmiştir.
Bu nedenle Hukuka, Yasalara ve yönetmeliklere aykırı, ayrıca 3360 sayılı İl Özel İdare Yasasının 135 inci maddesi gereğince İl Daimi Encümenince yasal olmayan kararın alınması halinde kararı uygulamaya koymayan Valilik Makamı kararın kabul tarihinden itibaren 20 gün içinde Danıştay nezdinde iptal davası açmasına amir olması nedeniyle iş bu davanın açılması zarureti doğmuştur. Bu nedenle davamızın kabulü ile öncelikle YÜRÜTMENİN DURDURULMASI ve mezkür kararın İPTALİNE karar verilmesini talep ediyoruz.
HUKUKİ NEDENLER : 2577 S.Y. 3360 S.Y. Taşocakları Nizamnamesi ilgili ÇED yönetmeliği vesair ilgili yasalar.
SUBUT DELİLLERİ : ÇED,Yönetmeliği, Nizamname, 3360 S.Y. alınan karar dosya mündericatı ve ilgili sair deliller.
NETİCE VE TALEP : Yukarıdaki açıklamalarımız ışığında inceleme sırasında karşılaşılacak yasal nedenler ile 3360 sayılı Yasaya, Taşocakları Nizamnamesine ve ÇED Yönetmeliğine aykırı alınan İl Daimi Encümen kararının yasal dayanağı bulunmadığından kararın iptaline karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederim.” denilmekte olduğundan konu incelenerek,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
3360 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun 141 nci maddesi; il daimi encümenine vali veya yerine görevlendireceği vali yardımcısının başkanlık edeceği, olağan toplantılar dışında encümenin, gerek görüldükçe vali tarafından toplantıya çağrılabileceği, il daimi encümeninin başkan tarafından havale edilmeyen konuları görüşemeyeceği, valinin, il daimi encümen kararlarını, kanun, tüzük ve yönetmeliklerle, meclis kararlarına veya kamu yararına aykırı gördüğü takdirde kararın alındığı toplantıyı takip eden ilk toplantıda bir defa daha görüşülmesini isteyebileceği, encümen, kararında 2/3 çoğunlukla ısrar ederse, bu halde encümen kararının kesinleşmiş olacağı, valinin gerektiğinde, kesinleşen encümen kararlarının uygulanmasını durdurarak iptali için idari yargı mercilerine başvurabileceği, ilgili idari yargı yerince verilen karara göre uygulama yapılacağı, hükmünü taşımaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; tapulu arazi sahibi bir kişinin kum çıkartma izni için İdareye başvurusu üzerine İl Daimi Encümeninin 2.4.1997 günlü 394-394 sayılı kararında, Encümen Başkanının “taş, kum, çakıl ve benzeri ocakların, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu Kanuna istinaden 7.2.1993 gün ve 21489 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği ekinde bulunan, Çevresel Etki Değerlendirmesi Ön Araştırması, Uygulanacak faaliyetler listesinde (ek III) yer aldığı, söz konusu Yönetmeliğin 8 nci maddesi gereği, ÇED uygulanmasına tabi faaliyetlerden olan taş, çakıl, kum ve benzeri ocakları işletmek isteyen faaliyet sahiplerinin yaptırılacak incelemeler sonunda İl Mahalli Çevre Kurulunca verilecek;
1- “Çevresel Etkileri önemsizdir.” veya
2- “Çevresel Etkileri Önemlidir.” kararı üzerine Çevre Bakanlığınca verilecek ÇED olumludur. belgesini almakla yükümlü oldukları, dosyasında ise sözkonusu belgeler bulunmadığı” gerekçesiyle azlık oyu kullandığı, encümence yeniden verilen ve encümen başkanınca aynı gerekçelerle yeniden muhalif kalınan Valiliğin itirazına konu 9.4.1997 günlü ve 403-403 sayılı kararında, azlık oyunda ileri sürülen hususlar irdelenip, eksikliklerin giderilmesi yoluna gidilmeden, ilk kararda ısrar edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıya aynen alınan … Valiliğinin itiraz dilekçesinde de, encümenin 9.4.1997 günlü ısrar kararının eksik inceleme sonucu verildiği, mevzuata uygun olmadığı ifade edilmektedir.
Diğer taraftan Taşocakları Nizamnamesi, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Yönetmelik hükümleri uyarınca, kum ocağı işletme izni verilebilmesi için ilgilinin, il mahalli çevre kurulundan alacağı ÇED raporu ile Çevre Bakanlığının oluruna gereksinim bulunmaktadır.
Bu durumda … İl Mahalli Çevre Kurulunca verilecek ÇED belgesi yerine encümen üyelerinden oluşan bir komisyonun yaptığı inceleme sonucu verilen rapora dayanılarak İl Daimi Encümenince ilgiliye kum çıkartma faaliyetine izin veren 9.4.1997 günlü ve 403-403 sayılı kararda mevzuata uygunluk bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle … Valiliğinin itirazının kabulüyle … İl Daimi Encümeninin 9.4.1997 günlü ve 403-403 sayılı kararının iptaline 16.5.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.