1. Daire 1997/136 E. , 1997/195 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1997/136
Karar No : 1997/195
1615 sayılı Gümrük Kanununun 4 üncü maddesi karşısında,ithalat rejimine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararının,geriye yürütülüp yürütülemeyeceği konusunda düşülen duraksamanın giderilmesi amacıyla istişari düşünce istemine ilişkin Başbakanlığın 6.10.1997 günlü ve Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü B.02.0. KKG/174-187/4159 sayılı yazısı ekindeki Gümrük Müsteşarlığının 2.10.1997 günlü ve Hukuk Müşavirliği B.02.1.GÜM.0.61.00.00.712/55/01733 sayılı yazısında aynen:
“23.3.1997 tarih ve 22942 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 95/7606 sayılı İthalat Rejimi kararına Ek 96/9193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlük maddesi olan 3 üncü maddesi “Bu karar 1.1.1997 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer” hükmünün uygulanmasında bir takım ihtilaflara neden olunmaması açısından Danıştay Başkanlığından istişari görüş alınmasını talep eden ilgi (a) yazımız Dış Ticaret Müsteşarlığının konuya ilişkin görüşleri çerçevesinde yeniden değerlendirilmek üzere ilgi (b) yazınız ile karşılanmış, konu Dış Ticaret Müsteşarlığı yazısıda gözönüne alınarak değerlendirilmiş ve Türkiye ile Topluluk arasındaki ortaklık ilişkisinin çerçevesini çizen Ankara Anlaşması ve Katma Protokol’den kaynaklanan ahdi bir yükümlülük olan Gümrük
Birliği’nin ideal biçimde işleyebilmesinin ancak, Ortak Gümrük Tarifesindeki değişikliklerin eş zamanlı olarak kendi gümrük tarifemize yansıtılması ile mümkün olabileceği ve bu konudaki gecikmelerin yaratacağı sakıncalar tarafımızca da kabul edilmekle birlikte 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nın 13 ve 14 üncü maddelerinde düzenlenmiş olan bu hususun, kendi iç mevzuatımıza uygun,
zamanında alınmış ve yürürlüğe konulmuş kararlarla sağlanması gerektiği;
Anılan kararın 14 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında “Türk Gümrük Tarifesi’nin eş zamanlı olarak Ortak Gümrük Tarifesi’ne uydurulamayacağı durumlarda, Gümrük Birliği Ortak Komitesi bunun gerçekleştirilmesi için belli bir süre tanınmasını kararlaştırabilir.” ifadesinden, Topluluk Gümrük Tarifesine eş zamanlı uyum sağlamanın esas olduğu anlamı çıktığı gibi bunun mümkün olamayacağı durumların da öngörüldüğü, eş zamanlılıkla kastedilen geriye dönük değil zamanında yürürlüğe girmiş uygulamalar olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu nedenle yürürlük hükmü Gümrük Kanununun 4. maddesinin son fıkrası ile çelişen 96/9193 sayılı Bakanlar Kurulu kararının uygulanma şekline ilişkin olarak ilgi (a) da kayıtlı yazımızda belirtilen hususlarda 2575 sayılı Danıştay Kanununun 42/f maddesi gereğince istişari mahiyette görüşlerinin alınması için gereğini arz ederim.” denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen Gümrük Müsteşarlığı Hukuk Müşaviri …, Gümrükler Genel Müdürlüğü Daire Başkanı …, Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü Daire Başkanı … ve Şube Müdürü … ile Dış Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü Daire Başkanı …’ın açıklamaları dinlendikten sonra konu incelenerek,
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
İstem, 23.3.1997 tarihli ve 22942 Mükerrer Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek 96/9193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde yer alan” Bu karar 1.1.1997 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.” hükmünün 1615 sayılı Gümrük Kanununun 4 üncü maddesi karşısında, 1.1.1997 tarihinden itibaren uygulanıp uygulanamayacağı hususunda düşülen duraksamanın giderilmesine ilişkindir.
1615 sayılı Gümrük Kanununun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanuna göre Bakanlar Kurulunca yapılacak değişikliklerin ve alınacak kararların yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe gireceği belirtilmiştir.
Bu durumda, söz konusu Bakanlar Kurulu Kararının yürürlük hükmü, 1615sayılı Kanunun 4 üncü maddesine aykırılık oluşturmakla birlikte, düzenleyici nitelikteki anılan Bakanlar Kurulu Kararının yürürlükte bulunduğu sürece, idareyi bağlayacağı, dolayısıyla, yasaya aykırı olduğu görüşü ile uygulanmaması yoluna gidilemeyeceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle, 95/7606 sayılı İthalat Rejimi Kararına Ek 96/9193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1.1.1997 tarihinden itibaren uygulanması gerektiği sonucuna varılarak dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 24.12.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.