1. Daire 1996/111 E. , 1996/131 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
BİRİNCİ DAİRE
Esas No : 1996/111
Karar No : 1996/131
.. Belediye Meclisinin 22.10.1992 günlü ve 2956/3133 sayılı 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği kararı ile … Büyükşehir Belediye Meclisince alınan 12.1.1994 günlü ve 05.12 sayılı 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonuna ilişkin kararın; 3194 sayılı İmar Kanunu ve mevzuatına aykırı olduğu, kamu yararı bulunmadığı ve kişilere menfaat sağlandığı öne sürülerek,1580 sayılı Belediye Kanununun 74 ncü maddesi uyarınca iptali istemine ilişkin İçişleri Bakanlığının 30.5.1996 günlü ve B050MAH0060001.521.96.35.47/57681 sayılı yazısında aynen:
“Bakanlığımız Mülkiye Başmüfettişi … ve … tarafından düzenlenen 25.04.1996 gün ve 42/21-141/23 sayılı inceleme raporunda;
.. İli …Mahallesi, … mevki … pafta, … ada ve …-… çevre parsellerle ilgili olarak, … Belediye Meclisinin kabul ettiği 22.10.1992 gün ve 2956/3133 sayılı 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Tadilatı, … Büyükşehir Belediye Meclisinin 12.01.1994 gün ve 05..12 sayılı 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı Revizyonu yapıldıktan sonra, … Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı … tarafından 11.02.1994 tarihinde onaylanarak uygulamaya konulduğu, söz konusu Uygulama İmar Planı ve Nazım İmar Planının gerek bilgisine başvurulanların beyanları gerekse bilirkişi raporu ile dosyasında bulunan belgelerin incelenmesi sonucunda, kamu yararı bulunmayan kişilere menfat sağlayıcı niteliklerinin yanısıra 3194 sayılı İmar Kanununun 5 inci maddesi ve İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 21, 22 ve 24 üncü maddelerine aykırı olarak yapı adalarının yoğunluğunun artırıldığı, eğitim ve sağlık alanlarının küçültüldüğü ve yeşil alanların azaltıldığı anlaşıldığından, … Belediye Başkanı … ve … Planlama Müdürü … ile … Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı … ve İmar eski Daire Başkanı … hakkında Fezleke düzenlendiği ve her iki Belediye Meclis Üyeleri hakkında genel hükümlere göre … Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmakla beraber, mevzuata aykırı olarak alınan her iki meclis kararının, 1580 sayılı Belediye Kanununun 74 üncü maddesi gereğince Danıştay Başkanlığınca iptal edilmesi gerektiği bildirilmekte olup, bu husustaki evrak ilişikte sunulmuştur.
1580 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi uyarınca gereğini müsaadelerinize arz ederim.”denilmektedir.
Dairemizce yapılan çağrı üzerine gelen … Büyükşehir Belediye Başkanlığı temsilcisi Hukuk Müşavirliğinden avukat … ile … Belediye Başkanlığı temsilcileri … Belediye Başkan Yardımcısı … ile belediye avukatı …’ın açıklamaları dinlendikten, dosyadaki bilgi ve belgeler incelendikten sonra konu incelenerek;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü :
1580 sayılı Kanunun 74 üncü maddesi, olağan ve olağanüstü toplantılar dışında veya görev ve yetki yönünden mevzuata aykırı olarak alınan meclis kararlarından, ilçe ve kasaba belediye meclislerince alınmışsa, vali’nin istemi üzerine il idare kurulunca, il belediye meclisleri kararları da İçişleri Bakanlığının başvurusu üzerine Danıştayca incelenerek onaylanır veya iptal edilir, hükmünü taşımaktadır.
İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 21 nci maddesi, imar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişikliklerinin zorunlu olmadıkça yapılamayacağı, böyle bir durumda değişiklik yapılabilmesi için plandaki durumu değişecek olan sosyal ve teknik alt yapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlığın yada kuruluşların görüşünün alınacağı, bu gibi alanların kaldırılabilmesinin ancak bu tesislerin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabileceği, 22 nci maddesi; imar planında verilmiş kat adedinin artırılması sonucu, nüfus yoğunluğunun artırılmasını öngören imar planı değişikliklerinde, fazlalaşan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının yönetmelik ekinde yer alan standartlara göre artırılacağı, 24 üncü maddesi ise; herhangi bir amaca ayrılmış olan bir alanın kullanışının değiştirilmesi konusunda nazım plan ana kararlarını bozucu fonksiyonel değişikliklerin plan değişikliği yoluyla yapılamayacağı, yeni belirlenen kullanışın ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanlarının yönetmelik eki tabloda belirtilen standartlara ve nüfus şartı aranmaksızın otopark yönetmeliği hükümlerine uygun olarak birlikte düzenleneceği, nazım plan ana kararlarının değiştirilmesinin ancak imar planının yeniden yapılmasıyla mümkün olabileceği, hükmünü taşımaktadır.
Dosyanın incelenmesinden ve idare temsilcilerinin açıklamalarından; … Belediye Meclisince alınan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine ilişkin kararın; 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5 nci maddesi ile İmar Planı Yapılması ve Değişikliklerine ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 21,22 ve 24 ncü maddelerinde yer alan; arazi parçalarının genel kullanılış biçimlerine, bölge tiplerine, nüfus ve yapı yoğunluklarına, sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılmasına, küçültülmesine yada yerinin değiştirilmesine, bu tesisleri gerçekleştirecek ilgili yatırımcı bakanlık ve kuruluşlardan görüş alınmasına, bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılmasına, nüfus yoğunluğunun arttırılmasına ilişkin değişikliklerde artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kentsel ve sosyal altyapı standartlarına göre artırılmasını öngören hükümlere ve 1/5000 ölçekli 11.3.1982 onay tarihli … Nazım İmar Planı hükümlerine aykırı olduğu anlaşılmaktadır.
Öte yandan, … Büyükşehir Belediye Meclisinin 1/5000 ölçekli … Nazım İmar Planı değişikliğine ilişkin kararının ise; uygulama imar planında yapılan değişiklikten sonra, bu planın büyükşehir belediye başkanınca onanmasına olanak sağlamak amacına yönelik ve açıklanan kurallara aykırı olarak yapı adalarının yoğunluğu ve konut alanı arttırılmak ve eğitim, sağlık, teknik altyapı alanlarıyla yeşil alanlar azaltılmak suretiyle nazım plan değişikliğinin gerçekleştirildiği, görülmektedir.
Açıklanan nedenlerle; itirazın kabülü ile; … … Mahallesi … mevkii … pafta, … ada, … ve … sayılı parsel ve çevre parsellerle ilgili 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliğine ilişkin … Belediye Meclisi’nin 22.10.1992 günlü ve 2956/3133 sayılı kararı ile 1/5000 ölçekli … Nazım İmar Planı revizyonuna dair … Büyükşehir Belediye Meclisince alınan 12.1.1994 günlü ve 05.12 sayılı kararın , 1580 sayılı Belediye Kanununun 74 üncü maddesi uyarınca iptallerine ve dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına 20.6.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.