1. Daire 1992/137 E. , 1992/187 K.
Daire : BİRİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1992
Karar No : 187
Esas Yılı : 1992
Esas No : 137
Karar Tarihi : 23/06/992
BAKANLAR KURULUNCA İŞÇİ STATÜSÜNDE ÇALIŞTIKLARI SÜREDE EMEKLİ AYLIKLARININ KESİLMEMESİNE KARAR VERİLENLERİN HER YIL BÜTÇE KANUNLARIYLA UYGULAMA SÜRESİ UZATILAN SÖZLEŞMELİ PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA İLİŞKİN ESASLARA GÖRE ÇALIŞTIRILMALARINA OLANAK BULUNMADIĞI, BU DURUMUN HAKLARINDA 5434 SAYILI KANUNUN EK-11.MADDESİ UYARINCA ALINAN BAKANLAR KURULU KARARLARINI GEÇERSİZ KILMAYACAĞI GİBİ, EN SON 31.12.1991 TARİHİNE KADAR EMEKLİ AYLIĞI YÖNÜNDEN MEVCUT STATÜDE İSTİHDAM EDİLMELERİNİ DE ENGELLEYECEK NİTELİKTE OLMADIĞI HK.
Danıştayın istişari nitelikte görüş bildireceği hususlar duraksama konusu olarak belirtilen durumda olduğu gibi kişiselleşmiş özel durumlar değil, genel ve objektif konular olduğundan, istişari düşünce istemi 5434 sayılı Kanuna göre emekli statüsünde bir Kamu İktisadi Teşebbüsün de hizmet akdine dayalı olarak çalışması nedeniyle emekli aylığı kesilen bir kişi hakkında alınan ve bu kişinin sözleşmeli statüde 5434 sayılı Kanunun Ek-11.maddesi uyarınca emekli aylığı kesilmeksizin çalışmasını öngören Bakanlar Kurulu Kararının yürürlük süresinin ne olduğu ve bu süre içinde ilgilinin 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslarına aykırı bir biçimde istihdamının mümkün olup olmadığına ilişkin olanak incelendi:
5434 sayılı Emekli Sandığı Kanununun Ek-11.maddesinde “T.C.Emekli Sandığı Kanununa tabi daire, kurum ve ortaklıklar ile bunların Sosyal Sigortalar Kanununa tabi işyerlerinde emekliliğe tabi olmayan ücretli, geçici kadrolu veya yevmiyeli hizmetlere tayin edilen emeklilerin buralarda çalıştıkları sürece emekli aylıkları kesilir.
Bunları çalıştıranlar, vazife başladıkları tarihten itibaren bir ay içinde yazı ile T.C.Emekli Sandığına bildirirler.
Şu kadar ki, mahiyeti itibariyle hizmetin görülmesi mücbir bir sebebe dayandığı ve özel bir ihtisası gerektirdiği ilgili Bakanlığın teklifi ve Maliye Bakanlığının mütalaası alınmak suretiyle Bakanlar Kurulu Kararı ile belirtilen yerlere tayin edilecekler hakkında 1.fıkra hükmü uygulanmaz.” hükmü yeralmıştır. Bu düzenleme karşısında 5434 sayılı Kanuna tabi emeklilerin, bu Kanun kapsamındaki daire, kurum ve ortaklıklarla bunların Sosyal Sigortalar Kanunun kapsamındaki işyerlerinde emekliliğe tabi olmayan hizmetlerde işçi veya sözleşmeli statüde çalıştıkları sürede emekli aylıklarının kesilmemesi için bu yolda Bakanlar Kurulu kararı gerektiği yadsınamaz.
Öte yandan, 6.6.1978 tarihli, 7/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan ve her yıl Bütçe Kanunları ile süresi uzatılan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar”ın 5.maddesinde sözleşme sürelerinin bütçe yılı ile sınırlı olduğu belirtildiğinden, 5434 sayılı Kanunun Ek-11.maddesinde sayılan yerlerde emekliliğe tabi olmaksızın sözleşmeli olarak çalışan emeklilerin, bu görevde çalıştıkları sürede emekli aylıklarının kesilmemesi konusundaki Bakanlar Kurulu Kararlarının, sözleşme süresi ile sınırlı olacağı açıktır. Süresi sona eren sözleşmelerin Bakanlar Kurulunca genel bir Kararname ile birer yıl süreyle uzatılması halinde de uygulamanın aynı koşullarda sürdürüleceğini belirtmek gerekir.
Dosyadaki belgelerin incelenmesinden ve idarelerin temsilcilerinin açıklamalarından olayda örnek gösterilen emekli kişinin Türkiye Denizcilik İşletmeler Genel Müdürlüğünde çalışmaya başladığı tarihten itibaren hizmet akdine dayalı olarak görev yaptığı, sözleşmeli statüde hiç çalışmadığı ve Kurumunca işçi statüsünde çalıştırılmaktayken 5434 sayılı Kanunun Ek-11.maddesi uyarınca emekli aylığının kesilmemesi konusunda Bakanlar Kurulu Kararı alınması önerildiği halde, Ulaştırma Bakanlığı ile Maliye ve Gümrük Bakanlığınca bu öneriyle ilgili görüşlerin Başbakanlığa iletilmesine ilişkin yazılarda adı geçen kişinin sözleşmeli statüde çalıştığı ibarelerinin yeralması nedeniyle Bakanlar Kurulundan sözleşmeli statüde çalışan bir kişiye yönelik şekilde kararname çıkartıldığı, öte yandan 5434 sayılı Kanunun Ek-11.maddesi gereğince emekli aylığı kesilmeksizin sözleşmeli olarak çalıştırılanların sözleşme sürelerinin 31.12.1991 tarihinde sona erdirildiği ve bu personelin sözleşmelerinin 1992 yılında genel bir Kararname ile yenilenmeyeceğinin ilgili kurum ve kuruluşlara Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü yazısıyla duyurulduğu anlaşılmaktadır.
Belirtilen nedenlerle, emekli aylığı kesilmeksizin sözleşmeli statüde çalıştırılan personelin, emekli aylıklarının kesilmemesi konusunda 5434 sayılı Kanunun Ek-11.maddesi gereğince alınan Bakanlar Kurulu Kararlarının, sözleşme süreleriyle sınırlı olduğu ve sözleşme sürelerinin genel kararnamelerle uzatılması halinde de yürürlükte kalacağı açıktır.
İstişari düşünce istemine konu olan ve Bakanlar Kurulunca işçi statüsünde çalıştıkları sürede emekli aylıklarının kesilmemesine karar verilenlerin her yıl bütçe kanunlarıyla uygulama süresi uzatılan “Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar”a göre çalıştırılmalarına olanak bulunmamakta ise de, bu durum haklarında 5434 sayılı Kanunun Ek-11.maddesi uyarınca alınan Bakanlar Kurulu Kararlarını geçersiz kılmayacağı gibi, en son 31.12.1991 tarihine kadar emekli aylığı yönünden mevcut statüde istihdam edilmelerini de engelleyecek nitelikte bulunma dığı görüşüne varıldı.