1. Daire 1989/85 E. , 1989/93 K.
Daire : BİRİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 93
Esas Yılı : 1989
Esas No : 85
Karar Tarihi : 27/06/989
ZAMANINDA ÖDENMEYEN SİGORTA PRİMLERİ VE VERGİ BORÇLARI İÇİN BELEDİYE BAŞKANINA MALİ SORUMLULUK YÜKLEMEK MÜMKÜN BULUNMADIĞI HK.
… Belediye Meclisinin kararına Belediye Başkanı tarafından 1580 sayılı Belediye Kanununun 73.maddesine dayanılarak yapılan itiraza ilişkin dilekçeyle bu konudaki Valilik görüşü, İçişleri Bakanlığının yazısıyla Danıştay Başkanlığına gönderilip Dairemize havale edilmiş olmakla incelendi.
… Belediye Meclisinin kararında, Belediye Başkanı …’nın döneminde ödenmeyen sigorta primleri ve vergi borçlarının gecikme zamlarıyla birlikte Belediye Başkanından tahsil edilmesine karar verilmiştir.
1580 sayılı Belediye Kanununun 127.maddesinde, ” Belediye muhasebecileri, hesap işleri müdürleri belediye bütçesinin muhasbibi mesulleridir.
Belediye muhasibi mesulleri zimmetindeki matlubatın takip ve tahsil hususunda ifa olunacak muamelata Devletin bu kabil muhasipleri hakkındaki muamelenin aynıdır.” denilmektedir. 1050 sayılı Muhasebi Umumiye 20.maddesindeyse; “Her muhasip zamanı idaresi zarfında tahsili kendisi ne mevdu varidatın ve eşhas zimmemi hesabında mukayyet mebaliğin takip ve tahsiliyle mükellef olup Divanı Muhasebata hesap itasında veya halefe devrinde bakayasının müfredatını ve tahsil edilmemesi esbabını iraeye mecburdur. Takip edilmemek yüzünden tahsili mümteni bir hale gelen veya müruru zamana uğrayan meblağin, sunu taksiri görülen muhasipten tazminine Divanı Muhasebatça hüküm olunur…” hükmü yer almış, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 72.maddesinde işveren ve işçilerden alınması öngörülen primlerin, Kuruma ödenme zamanı, ödememe halinde uygulanacak işlem ve sorumlular hakkında izlenecek yol yine aynı Kanunun 80.maddesinde düzenlenmiştir.
Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere vergi ve prim asıllarının belediye başkanına ödettirilmesinin yasal dayanağı yoktur. Gecikme zammı ödemeye mecbur kalınması halinde de bunun birinci derecede sorumlusunun belediye başkanı değil muhasip olması gerekir. Çünkü Sigorta primi ya da vergilerin kaynaktan tevkif usulüyle ücretlerin ödenmesi sırasında kesilerek emanete alınması ve belediye başkanının bir işlem yapmasına gerek kalmadan ödemelerin yapılması gerekir. Nitekim 506 sayılı Kanunun 80.maddesinin son fıkrasında sigorta primlerini haklı sebepler olmaksızın kanunen belirtilen süre içinde ödemeyen kamu kurum ve kuruluşlarının tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlilerinin mesul muhasip ve saymanlar olduğu belirtilmiş, vergi kanunlarında da benzer hükümler yer almıştır.
Açıklanan nedenlerle, zamanında ödenmeyen sigorta primleri ve vergi borçları için belediye başkanına mali sorumluluk yüklemek mümkün bulun madığı cihetle, Belediye Meclisi kararının iptaline, dosyanın yerine gönderilmek üzere Danıştay Başkanlığına sunulmasına karar verildi.