1. Daire 1989/151 E. , 1989/149 K.
Daire : BİRİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 149
Esas Yılı : 1989
Esas No : 151
Karar Tarihi : 18/10/989
“MALİYE BAKANLIĞI GELİRLER KONTROLÖRLERİ YÖNETMELİĞİ”NİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİNDEN ÖNCE YARIŞMA SINAVIYLA GÖREVE ATANIP ASALETLERİ ONANMIŞ OLAN VE MEVZUATLARINDA KENDİLERİ İÇİN YETERLİK SINAVI ŞARTI ÖNGÖRÜLMEMİŞ BULUNAN GELİRLER KONTROLÖRLERİNİN 3568 SAYILI KANUNUN UYGULANMASINDA MESLEKİ YETERLİK SINAVINI VERMİŞ SAYILMALARI GEREKTİĞİ HK.
Duraksama, Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliğinin yürürlüğe girdiği 30 Kasım 1973 tarihinden önce, gelirler kontrolörü olarak atanarak asaletleri onanan, bu ünvanla vergi inceleme görevi yapan ve söz konusu Yönetmeliğin geçici 2.maddesinin yargı kararıyla iptal edilmesi nedeniyle yeterlik sınavına tabi olmadan kontrolör ünvanıyla görevlerini sürdürenlerin, 3568 sayılı Kanunun yeminli mali müşavir olabilmenin özel şartları arasında sayılan yeminli mali müşavirlik sınavını vermiş olma şartının bir istisnası olan ve Kanunun 9.maddesinin son fıkrasında düzenlenen “Mesleki Yeterlik sınavını vermiş olanlar için sınav şartı aranmaz” yolundaki hüküm kapsamında kabul edilip edilmeyecekleri hususuna ilişkin bulunmaktadır.
3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 9.maddesinde, yeminli mali müşavir olabilmenin özel şartları arasında “Yeminli Mali Müşavirlik sınavını vermiş olmak” sayılmış ancak maddenin son fıkrasında bu şartın istisnası olarak, kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış ve mesleki yeterlik sınavını vermiş olanlar için sınav şartı aranmaz denilmiştir. Kanunun geçici 3.maddesinin (a) fıkrasında da, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte 4.maddede sayılan genel şartlarla 5.maddede belirtilen öğrenim şartını taşıyanlardan kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış ve yeterlik sınavı vermiş olanların da çalışma süresi için konan limit dikkate alınarak yeminli mali müşavir olmaya hak kazanacakları belirtilmiştir.
Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliği 30.11.1973 tarihin de yayınlanıp yürürlüğe girinceye kadar maliye kontrolörlükleri yapılan atamalarda “Maliye Bakanlığı Kontrolörleri Giriş ve İmtihan Talimatnamesi hükümleri uygulanmış ve Talimatname ile bu Talimatnameye yeni esaslar getiren 5.9.1970 tarih ve 2312462-15 sayılı Bakanlık onayın daki esas ve şartlara uygun olarak, 24.9.1970-10.6.1972 tarihleri arasında beş ayrı sınavla mesleğe gelirler kontrolörleri alınmıştır.
30.11.1973 tarihli Yönetmeliğin 16.maddesiyle yeni bir uygulama getirilerek gelirler kontrolörlerinin atamadan itibaren üç yıllık bir staj döneminden sonra yeterlik sınavına tabi tutulacakları hükme bağlanmış, aynı Yönetmeliğin geçici ikinci maddesinde de, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce sınavla gelirler kontrolörlüğüne atanmış olanların atanma tarihlerinden itibaren 3 yıllık bir süre geçtikten sonra bu Yönetmelikte belirtilen esaslar dairesinde yeterlik sınavına tabi tutulmaları öngörülmüştür.
Geçici 2.maddedeki hüküm uyarınca, 24.9.1970-6.10.1971 tarihleri arasında Talimatname hükümlerine göre göreve atanan 1, 2, 3.grupta yer alan gelirler kontrolörleri yeterlik sınavına alınmışlarsa da, Yönetmeliğin geçici 2.maddesinin Danıştay Beşinci Dairesinin 11.2.1975 tarihli kararıyla iptal edilmesi üzerine, sınav işlemi tüm sonuçlarıyla hükümsüz olmuş ve yine Talimatname hükümlerine göre 23.11.1971-10.6.1972 tarihlerinde göreve atanan 4. ve 5.grupta yer alan gelirler kontrolörleri de, anılan Yönetmeliğin geçici 2.maddesinin iptali nedeniyle yeterlik sınavına alınmamışlardır. Danıştay Beşinci Dairesince verilen iptal kararıyla Yönetmeliğin yürürlüğünden önceki mevzuata uygun olarak asaletleri onanmış ve gelirler kontrolörü ünvanını kazanmış olanların kazanılmış hakları korunmuştur. 30.11.1973 tarihli Yönetmeliğin yürürlüğünden önce ayrı tarihlerde yapılan beş giriş sınavıyla gelirler kontrolörü olarak atanıp staj süresini tamamlayarak asaletleri onanmış olan kontrolörlerle, Yönetmeliğin yürürlüğünden sonra göreve atanıp staj süresi sonunda yeterlik sınavını vererek gelirler kontro-
lörlüğüne atananların, geçirilmiş bulunulan aşamalar ve mesleki yeterlilik yönünden farklılıklarının bulunduğundan söz edilemez. Nitekim 1.3.1975 tarihinde yürürlüğe giren 1897 sayılı Kanunun 36.maddesi (A) bendinin 11.fıkrasındaki “Mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan;… Maliye Bakanlığı merkez kuruluşu stajer kontrolör leri… özel yeterlik sınavı yönetmeliklerine göre yapılacak yeterlik sınavlarında başarı göstererek… kontrolörlüğe atanmaları sırasında ve bir defaya mahsus olmak üzere haklarında ayrıca bir derece yükselmesi uygulanır” hükmüyle, geçici 28.maddesindeki” 36.maddenin (A) bendinin 11.fıkrasında sayılan unvanları … söz konusu fıkrada belirtilen şartlarla kazanmamış olmakla beraber, kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine dayanarak almış bulunanların intibakları yapılırken, bunların söz konusu fıkrada belirtilen unvanları bu fıkrada gösterilen şekilde almış oldukları kabul edilmek suretiyle bir defaya mahsus olmak üzere işlem yapılır.” hükmünden, yasa koyucunun amacının, taşıdıkları ünvanları mevzuatları gereği yeterlik sınavı geçirmeden alan denetim elemanlarıyla yeterlik sınavı sonucu alanlar arasında bir fark gözetmemek olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca yeterlik sınavına tabi tutulup tutulmadıklarına bakılmaksızın gelirler kontrolörlerinin aynı yetki ve sorumlulukla halen görevlerini sürdürmekte olmaları karşısında aralarında mesleki yeterlik bakımından bir fark gözetilemez.
Açıklanan nedenlerle, 30.11.1973 tarihli “Maliye Bakanlığı Gelirler Kontrolörleri Yönetmeliği”nin yürürlüğe girmesinden önce yarışma sınavıyla göreve atanıp asaletleri onanmış olan ve mevzuatlarında kendileri için yeterlik sınavı şartı öngörülmemiş bulunan Gelirler Kontrolörlerinin 3568 sayılı Kanunun uygulanmasında mesleki yeterlik sınavını vermiş sayılmaları gerektiği mütalaa kılındı.